Тое, што і позні. Ужо позны час, глыбока ночка, А хлапчукі сядзяць маўкліва І навакол глядзяць пужліва.Колас.Ўжо пара мне дадому збірацца, — Вечар позны, а час не стаіць.Багдановіч.— Прыйшлі багатыя і дурныя людзі і забілі .. [птушку] і піскляняты цяпер прападуць: вывадак позны.Самуйлёнак.Мой сябар.. моцна лае мяне за такое пазнае спаннё. Трэба зараз жа ехаць з ім у маёнтак.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенажа́ць, ‑і, ж.
1. Травастой; месца, дзе расце трава на сена; луг. Касіць сенажаці. □ Жанкі жалі сярпамі жыта, а мужчыны дакошвалі купістую сенажаць.Чорны.Пахнуць сенажаці звялаю травою.Астрэйка.Па абодва бакі дарогі ляжала скошаная сенажаць.Чарнышэвіч.// Месца касьбы. [Алег] разам з.. [хлопчыкамі] ездзіў на сенажаць, наглядаў, як працавалі трактарныя сенакасілкі, ганяў на начлег калгасных коней, хадзіў на рыбалку.Гамолка.
2.Пара, калі пачынаюць касіць. Рыхтаваліся да сенажаці.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
череда́Iж., мн., нет
1.(вереница) чарада́, -ды́ж.; гуж, род. гу́жа м.; (о птицах) ключ, род. ключа́м.;
2.(порядок) уст. пара́дак, -дку м.;
3.(время) уст.пара́, род. пары́ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
brace
[breɪs]1.
n.
1) змацава́ньне n., скрэ́па f.; кля́мар -ра m.; падпо́рка f.
to brace oneself up to fear — стара́цца перамагчы́ страх
•
- braces
- brace up
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ціск, -ку м.
1. (действие) давле́ние ср.; нажи́м;
2.прям., перен. давле́ние ср.;
ц. па́ры — давле́ние па́ра;
эканамі́чны ц. на малы́я дзяржа́вы — экономи́ческое давле́ние на ма́лые госуда́рства;
○ крывяны́ ц. — кровяно́е давле́ние;
атмасфе́рны ц. — атмосфе́рное давле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парэнтара́льны
(ад пара- + гр. enteron = кішка);
п. спосаб — спосаб пападання (увядзення) у арганізм лекавых і іншых рэчываў, мінаючы страўнікава-кішэчны страўнікава-кішачны тракт (напр. падскурнае ўпырскванне, унутрывеннае ўліванне і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Spes sola hominem in miseriis solatur
Надзея ‒ адзінае суцяшэнне людзей у няшчасці.
Надежда ‒ единственное утешение людей в несчастье.
бел. Будзе пара ‒ будзе трава. Будзе кірмаш і на нашай вуліцы. Бяда бядою, але і дабра прычакаем. Калі не маю цяпер, дык буду мець у чацвер.
рус. Счастье скоро покинет, а добрая надежда никогда.
фр. Espérance est seule consolation dans le malheur (Надежда ‒ единственное утешение в беде).
англ. Every dog has his day (У каждого пса есть свой день). While there is life, there is hope (Пока есть жизнь, есть надежда).
нем. Es hofft der Mensch, solang’ er lebt (Человек надеется, пока живёт). Auch unser Weizen wird einmal blühen (И наша пшеница однажды зацветёт).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
БАРАБА́НЦАЎ Віктар Кірылавіч
(н. 28.8.1947, Гомель),
бел. жывапісец. Скончыў Мінскае маст. вучылішча (1968), Бел.тэатр.маст.ін-т (1978). Сярод манум. твораў фрэска «Сынам зямлі беларускай» (1981), вітраж «Помнікі гісторыі і культуры Беларусі» (1988), мазаіка «Партрэты асветнікаў» (1989), станковых работ («Мікола Гусоўскі», 1980; «Выклік кінуты. С.Будны», 1981; «Асветнікі», 1989; «Кірыла Тураўскі», 1990; «На радзіме. М.Багдановіч», 1991), пейзажаў («Вераснёўскія туманы», «Мікалаеўшчына. Свята», «Зімовы дзень»), нацюрмортаў («Пара сенажаці», «Апошнія кветкі»). Значнае месца ў яго творчасці займае чарнобыльская тэма (цыкл «Зона», 1989). Палотны мастака адметныя сімволіка-алегарычным гучаннем, драм. напружанасцю, каларыстычнымі кантрастамі. Іл.гл. да рат. Вітраж.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕ́ЙЗЕР
(ісл. geysir ад geysa хлынуць),
крыніца, якая перыядычна выкідвае гарачую ваду і пару да выш. 20—40 м і больш. Пашыраны ў абласцях сучаснага ці нядаўняга вулканізму. Мае выгляд невял. конусаў, спадзістых паглыбленняў, катлавінак, ям з трубка- ці шчылінападобнымі каналамі. Адрозніваюць рэгулярныя гейзеры, працягласць цыкла якіх амаль пастаянная, і нерэгулярныя, са зменлівым цыклам. Існуюць у ЗША (найб. ў Йелаўстонскім нац. парку гейзер Стары Служака, выш. вывяржэння 42 м), Расіі (Даліна Гейзераў на Камчатцы, найб. Велікан, 40 м), Ісландыі, Канадзе, Новай Зеландыі, Японіі, Кітаі. Вадзяная пара і гарачая вада гейзера выкарыстоўваюцца для ацяплення будынкаў, цяпліц, на геатэрмальных электрастанцыях.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕТЭРАГЕ́ННАЯ СІСТЭ́МА,
макраскапічна неаднародная фізіка-хімічная сістэма, якая складаецца з некалькіх розных па фіз. уласцівасцях ці хім. саставе частак (розных фаз).
Адна фаза гетэрагеннай сістэмы аддзелена ад сумежнай з ёй фазы фіз. паверхняй падзелу, што дазваляе механічна раздзяліць іх. Напр., вадкасць і насычаная пара над ёй (розніца ў агрэгатным стане); дзве вадкасці, якія не змешваюцца паміж сабой, — алей і вада (розніца ў саставе). Мікрагетэрагеннымі часта называюць дысперсныя сістэмы з памерамі часцінак ад 5·10-3 да 10 мкм (золі, мікраэмульсіі і інш.), якія складаюць пераходную вобласць паміж гетэрагеннай сістэмай і гамагеннай сістэмай.