1) прыроднае або штучнае асяданне мулу на ўчастку зямлі, у выніку чаго ўтвараецца новы пладаносны слой;
2) прыроднае або штучнае ўмыванне гліністых або мулістых часцінак у поры грунту, што памяншае фільтрацыю вады праз сценкі каналаў, вадаёмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
féiern
1.
vt
1) святкава́ць; спраўля́ць
die Hóchzeit ~ — спраўля́ць вясе́лле
Silvéster ~ — сустрака́ць Но́вы год
2) ушано́ўваць
2.
vi адпачыва́ць, не працава́ць, быць без пра́цы; бяздзе́йнічаць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
styl, ~u
м. стыль;
styl joński архіт. іянічны стыль;
styl dowolny спарт. вольны стыль;
styl literacki — літаратурны стыль;
stary (nowy) styl — стары (новы) стыль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВЕ́КУА Ілья Нестаравіч
(6.5.1907, с. Шэшэлеты, Абхазія — 2.12.1977),
савецкі матэматык і механік. Акад.АНСССР (1958; чл.-кар. 1946). Акад.АН Грузіі (1946). Герой Сац. Працы (1969). Скончыў Тбіліскі ун-т (1930). Працаваў у АНСССР, АН Грузіі (з 1972 прэзідэнт). У 1959—64 рэктар Новасібірскага, у 1965—72 Тбіліскага ун-таў. Навук. працы па тэорыі аналітычных функцый і іх дастасаванні да рашэння ўраўненняў матэм. фізікі. Адкрыў і даследаваў новы клас нефрэдгольмавых эліптычных краявых задач. У галіне механікі прапанаваў новы варыянт матэм. тэорыі пругкіх абалонак. Дзярж. прэміі СССР 1950, 1984. Ленінская прэмія 1963.
Тв.:
Основы тензорного анализа и теории ковариантов М., 1978;
Некоторые общие методы построения различных вариантов теории оболочек. М., 1982.
Літ.:
Комплексный анализ и его приложения: Сб. ст.: Посвящ. Акад. И.Н.Векуа к его семидесятилетию. М., 1978.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
уступі́ць¹, -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.
1.у што. Увайсці, уехаць куды-н.
Войскі ўступілі ў горад.
2.у што. Стаць членам, дзеячам, удзельнікам чаго-н.
У. у прафсаюз.
У. у калгас.
3.у што. Пачаць рабіць што-н. або прыйсці ў які-н. стан (у адпаведнасці са знач. наступнага назоўніка).
У. у бой.
У. у спрэчку.
У. у шлюб.
У. у законную сілу.
Новы завод уступіў у строй.
4.у што. Стаць нагой у што-н.
У. у лужыну.
5.на што. Ступіць на каго-, што-н.
У. на нагу.
|| незак.уступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—4 знач.).
|| наз.уступле́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ На́вадзень (на́ва дзень) ’бохан хлеба’ (Грыг.), навадзянь ’тс’ (Пал.). Укр.чарніг.на́водзень ’бохан, вялікі жытні хлеб’. Карскі (2–3, 99) лічыць чарніг.новодзень ’усякі цэлы (непачаты) хлеб’ складаным словам тыпу вялікдзень і пад., аднак семантыка яго застаецца нявытлумачанай. Можна бачыць у ім табуізаваную назву або эўфемізм, параўн. naujinis, naujas ’новы’ як назва баравіка ў літоўскіх дыялектах, гл. Атрэмбскі, Gramatyka, II, 193, што пацвярджаецца таксама забаронай рэзаць хлеб да заходу сонца, параўн.: Нельга было почынаць ббхона увечэры наноч (ТС). Страхаў сведчыць пра рытуальнае дзяленне хлеба на Палессі: «…бралі буханку і ішлі на двор, станавіліся там, дзе зайшло сонца, і пачыналі рэзаць. Лусту адрэжа гаспадар і вяртаецца ў хату» (Полесье и этногенез славян. M., 1983, 99). Магія цэлага, непачатага адлюстравалася і ў паняцці новы, параўн. ст.-рус.новый ’іншы; яшчэ адзін’, што павінна было забяспечыць працяг дастатку і ў будучым; параўн. таксама выкарыстанне таго ж паняцця ў гадавым сялянскім цыкле: чэш.мар.prednov(ok), славац.donovok, dönovie ’час перад жнівом, як правіла, непасрэдна перад жаданым «новым» хлебам, калі трэба вытрымаць «да новага» хлеба’. З фармальнага боку другая частка слова можа быць узведзена да *dšti ’рабіць’, параўн. польск.дыял.dziono, dzienie, dzień ’выраб’ і рус.пск.борть новодетъ, борть стародетъ ’дрэвы з новымі і старымі борцямі’, новодѣль ’новая борць’ і пад.; у такім выпадку першапачатковае значэнне слова можна ўзнавіць як ’новапачаты’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
original
[əˈrɪdʒənəl]1.
adj.
1) спача́тны, першапача́тны, першапачатко́вы
the original settlers — першапача́тныя пасяле́нцы
2) но́вы
an original game — но́вая гульня́
3) тво́рчы; вынахо́длівы (пра ро́зум)
4) арыгіна́льны; самабы́тны
2.
n.
1) арыгіна́л, аўтэ́нтык -а m.
2) дзіва́к -а́m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
красава́ццанесов.
1.в разн. знач. красова́ться;
на рагу́ ву́ліцы ~су́ецца но́вы тэа́тр — на углу́у́лицы красу́ется но́вый теа́тр;
к. пе́рад кім-не́будзь — красова́ться пе́ред ке́м-л.;
2. жить сча́стли́во;
красу́йся, мой ро́дны край — живи́ сча́стли́во, мой родно́й край
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
latest[ˈleɪtɪst]adj.
1. апо́шні;
the latest news апо́шнія наві́ны
2. найно́ўшы, са́мы но́вы;
the latest model са́мая апо́шняя/са́мая но́вая мадэ́ль
♦
at the latest не пазне́й чым;
I’ll be back by 6 o’clock at the latest. Я вярнуся не пазней чым а 6 гадзіне.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АХВЛЕДЫЯ́НІ Алена Дзмітрыеўна
(5.4.1901, г. Тэлаві, Грузія — 1975),
жывапісец, графік, тэатр. мастак. Нар. мастак Грузіі (1960). Вучылася ў Тбіліскай АМ (1922), у Італіі, Парыжы (1922—27). Майстар пейзажа: панарамныя віды груз. гарадоў, у тым ліку серыя «Стары і новы Тбілісі» (1961—67). Ілюстравала творы Э.Нінашвілі, І.Чаўчавадзе, Г.Лангфела, Важа Пшавелы. Аформіла шэраг фільмаў і больш за 60 спектакляў.