lle

f -, -n

1) лакцява́я косць

2) ло́каць (мера даўжыні)

◊ mit [nach] der ~ mssen* — ме́раць адны́м аршы́нам

mit der negatven ~ mssen — варо́жа ста́віцца, падвярга́ць сумне́нню

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

засцяро́га, ‑рогі, ДМ ‑розе, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. засцерагаць — засцерагчы.

2. Тое, што засцерагае ад чаго‑н. — Прызнацца, дагэтуль я крыху баяўся, што хто-небудзь прачытае мой дзённік. Праўда, ад гэтага засцерагалі неразборлівы почырк і беларуская, мова, якую ведаў адзін Чарняк. Але засцярога гэта не такая ўжо надзейная. Шамякін.

3. Мера, якая прымаецца для аховы, засцеражэння ад чаго‑н.; надзвычай асцярожныя адносіны да чаго‑н. Да войтавых вушэй даходзяць чуткі: па лясах бадзяюцца цёмныя людзі, змаўляюцца.. і на нешта наважваюцца. Засцярога тут не пашкодзіць. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бутэ́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

1. Шкляная пасудзіна для вадкасцей, звычайна цыліндрычнай формы з вузкім горлам. Пустая бутэлька. Бутэлька піва. □ Кума на просьбу паддаецца, За чарку тройчы ўжо бярэцца І толькі-толькі прыгубляе І чарку зноў не дапівае І руку цягне да бутэлькі. Колас. Паілі козліка малаком з бутэлькі, цераз соску. Брыль. // У значэнні: бутэлька віна, гарэлкі. Выпіць бутэльку. Прынесці бутэльку.

2. Руская мера вадкасцей, роўная 0,6 л, якой карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы.

•••

Заглядаць у бутэльку гл. заглядаць.

Лезці ў бутэльку гл. лезці.

Паставіць бутэльку гл. паставіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліне́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да лініі (у 1 знач.). Лінейная геаметрыя.

2. Які мае выгляд лініі, складаецца з ліній. Лінейны арнамент.

3. Прызначаны для абслугоўвання лініі сувязі ці шляхоў зносін. Лінейны дыспетчар. Лінейны манцёр.

4. Уст. Які складае аснову баявых злучэнняў арміі; рэгулярны. Лінейныя войскі. // Які складае аснову баявых злучэнняў флоту. Лінейны крэйсер.

5. у знач. наз. ліне́йны, ‑ага, м. Салдат, які пасылаецца ў час парадаў для ўказання лініі і напрамку пастраення і ўрачыстага марту войск.

•••

Лінейная скорасць (спец.) гл. скорасць.

Лінейны карабель гл. карабель.

Лінейныя меры гл. мера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квадра́т м Quadrt n -(e)s, -e;

матэм узве́сці ў квадра́т quadreren vt, in die zwite Potnz [ins Quadrt] erhben* vt;

у квадра́це hoch zweiквадра́тн|ы quadrtisch;

квадра́т ко́рань матэм Quadrtwurzel -, -n;

квадра́тая ме́ра Flächenmaß n -es, -e;

квадра́тыя ду́жкі ckige Klmmern pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

че́тверть ж.

1. в разн. знач. чвэрць, род. чвэ́рці ж., чвэ́ртка, -кі ж.;

че́тверть ве́ка чвэрць (чвэ́ртка) стаго́ддзя;

че́тверть ча́са чвэрць (чвэ́ртка) гадзі́ны;

че́тверть листа́ тип. чвэрць (чвэ́ртка) аркуша́;

такт в три че́тверти муз. такт у тры чвэ́рці (чвэ́рткі);

выбира́ть че́тверти плотн., стол. выбіра́ць чвэ́рці;

поста́вить отме́тки за пе́рвую че́тверть паста́віць адзна́кі за пе́ршую чвэрць;

2. (мера сыпучих тел) уст. дзве асьмі́ны;

че́тверть овса́ дзве асьмі́ны аўса́;

3. (мера жидкости) га́рнец, род. га́рца м.;

че́тверть вина́ га́рнец віна́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

градые́нт

(лац. gradiens, -ntis = які крочыць)

1) фіз. мера павелічэння або змяншэння ў прасторы якой-н. фізічнай велічыні пры перамяшчэнні на адзінку даўжыні;

2) мат. вектар, які паказвае напрамак найхутчэйшага ўзрастання пэўнай функцыі 4.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэнье́

(фр. denier)

1) даўнейшая французская манета, роўная 1/240 ліўра; выйшла з абарачэння ў пач. 19 ст.; 2)уст. мера тонкасці шаўковага валакна, якая вызначалася адносінамі вагі валакна да яго даўжыні; заменена тэксам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

энтрапі́я

(гр. entropia = паварот, ператварэнне)

1) фізічная велічыня, якая характарызуе цеплавы стан цела або сістэмы цел;

2) мера няпэўнасці сітуацыі з канчатковым або цотным лікам зыходаў у тэорыі інфармацыі;

3) мед. заварот павек унутр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

barrel

[ˈbærəl]

n.

1) бо́чка f.

2) бо́чка (ме́ра)

3) ду́ла n., ствол, ствала́ m., ру́ля f. (па́льнае збро́і)

4) Tech. вал -а m., цылі́ндар -ра m., бараба́н -а m.

- money on the barrel

- over a barrel

- scrape the bottom of the barrel

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)