незадаво́ленасць, ‑і, ж.
1. Адсутнасць задаволенасці чым‑н. Незадаволенасць сучасным станам беларускай байкі, яе мастацкім узроўнем не раз выказвалася на старонках нашага друку. Казека.
2. Пачуцці, перажыванні незадаволенага чалавека. Незадаволенасць сабой, сваёй работай з цягам часу ўсё ўзрастала і ўзрастала. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нецярпе́нне, ‑я, н.
Недахоп, адсутнасць цярпення (пры чаканні чаго‑н.). Госці гарэлі ад нецярпення, але сядзелі паважна, нічым не выказваючы свайго прагавітага жадання кінуцца ў наступленне. Колас. — Сядай, Пятро, сядай ды хутчэй расказвай, — Лясніцкі ажно цёр ад нецярпення рукі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нябы́т, ‑у, М ‑быце, м.
Адсутнасць быцця, існавання, жыцця. Лічаныя дні, а можа гадзіны аддзяляюць .. [Нявіднага] ад цёмнага, жудаснага ў сваёй пустаце і маўклівасці нябыту. Колас. Мяне кудысьці імчыць, як лісцінку. У жыццё? У нябыт? Бядуля.
•••
Адысці ў нябыт гл. адысці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разла́д м, разла́ддзе н
1. (адсутнасць адзінства) Únstimmigkeit f -; Diskrepánz f -, -en;
2. (свара) Streit m -(e)s, -e; Zwist m -es, -e;
жыць у разла́дзе entzwéit [verféindet] sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ва́куум
(лац. vacuum = пустата)
1) разрэджаны стан газаў у закрытым прыборы або пасудзіне; пустата;
2) перан. поўная адсутнасць, востры недахоп чаго-н. (напр. духоўны в.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
атана́льнасць
(ад а- + танальнасць)
адсутнасць у музыцы ладавай асновы з яе найбольш важнай якасцю — прыцягненнем гукаў да ладавага цэнтра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Надары́цца ’выдацца, трапіцца’ (ТСБМ). Запазычана з польск. nadarzyć się ’тс’, пра што сведчыць адсутнасць слова ў народных гаворках, ізаляваны характар у лексіконе літаратурнай мовы (гл., аднак, зда́рыцца, якое па тых жа меркаваннях таксама можа быць аднесена да запазычання), а таксама месца націску ў слове.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Непадле́глы ’незалежны’ (БРС, ТСБМ), непадле́гласць ’незалежнасць, самастойнасць’ (там жа), неподле́глый ’незалежны, свабодны; непадуладны, непадначалены’ (пач. XVI ст., КГС). Хутчэй за ўсё запазычана з польск. niepodległy, niepodległość ’тс’ як юрыдычны тэрмін, чым тлумачыцца адсутнасць у гаворках, параўн. дыял. подлега́ць ’падыходзіць’, подле́гці ’падкаціцца, падлашчыцца’ (ТС) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клю́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Аднакр. да кляваць.
2. Выпіць гарэлкі, віна; напіцца да ап’янення. Швагер клюнуў, відаць, ніштавата. Здараецца гэта з ім рэдка. Брыль.
•••
Клюнуць носам — упасці наперад, ударыўшыся носам.
Курыцы недзе клюнуць — пра цеснату, адсутнасць свабоднага месца дзе‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неразбяры́ха, ‑і, ДМ ‑рысе, ж.
Разм. Адсутнасць парадку, яснасці ў чым‑н.; беспарадак. Панавала яшчэ неразбярыха ў перабудове паляводчых брыгад, у размежаванні іх участкаў, не ўсюды ўдалося падабраць добрых старшынь. Хадкевіч. Каля эшалона была неразбярыха. Плакалі дзеці, галасілі жанчыны — разлучаліся сем’і. Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)