чарнабу́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Чорна-бурая ліса. // Футра гэтай жывёлы; гаржэтка з футра чорна-бурай лісы. [Інжынер] паціснуў руку Косцю, Ані і адышоў да акна, дзе яго чакала жанчына з чарнабуркай на плячах. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлемафо́н, ‑а, м.
Шлем лётчыкаў і танкістаў з уманціраваным у яго перагаворным апаратам, а таксама перагаворны апарат. І вось з-за дыму, са шлемафонам у руках, з’яўляецца чалавек. Шашкоў. У шлемафоне пачуўся бадзёры голас капітана: — Трымайся, мой хлопчык! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эстэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.
1. Прыхільнік адарванага ад жыцця «чыстага мастацтва», эстэтызму (у 1 знач.).
2. Паклоннік, прыхільнік усяго прыгожага, вытанчанага. І хоць Назарчук і не быў чыстым эстэтам, усё ж сузіранне гэтага хараства лагодзіла яго душу. Сабаленка.
[Ад грэч. aisthētēs — які ўспрымае, адчувае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яго́ны, ‑ая, ‑ае; займ. прыналежны.
Разм. Тое, што і яго (у 2 знач.). Зеленюка ўжо не было. У ягоным пакоі непрыкметна кінулася ў вочы халоднае бязладдзе. Зарэцкі. Хрыстафор Галубіцкі аж здзівіўся, што я столькі капаюся ў ягоных кнігах. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апярэ́дзіць сов.
1. прям., перен. опереди́ть, обогна́ть, перегна́ть;
ён яго́ лёгка ~дзіў — он его́ легко́ опереди́л (обогна́л, перегна́л);
а. у вучо́бе — опереди́ть (обогна́ть, перегна́ть) в учёбе;
а. у развіцці́ — опереди́ть в разви́тии;
2. предупреди́ть, предвосхити́ть;
а. падзе́і — предупреди́ть (предвосхити́ть) собы́тия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асла́біць сов., в разн. знач. осла́бить; (сделать менее натянутым — ещё) отпусти́ть; (пружину, зажим — ещё) отжа́ть;
хваро́ба ~біла яго́ сэ́рца — боле́знь осла́била его́ се́рдце;
а. ува́гу — осла́бить внима́ние;
а. дысцыплі́ну — осла́бить дисципли́ну;
а. папру́гу — осла́бить (отпусти́ть) подпру́гу;
◊ а. га́йкі — отпусти́ть во́жжи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адлюстрава́ць сов.
1. (от гладкой блестящей поверхности) отрази́ть;
2. (в художественном произведении) отобрази́ть, изобрази́ть, отрази́ть; запечатле́ть;
а. жыццё ў маста́цтве — отобрази́ть (отрази́ть) жизнь в иску́сстве;
3. (показать каким-л. внешним проявлением) вы́разить, отрази́ть;
яго́ твар ~ва́ў гнеў — его́ лицо́ вы́разило гнев
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затрэ́сці сов.
1. затрясти́; (о лихорадке — ещё) нача́ть бить (трепа́ть), залихора́дить;
даро́га была́ гла́дкая, по́тым ра́птам ~сла — безл. доро́га была́ гла́дкой, пото́м вдруг затрясло́;
хво́рага ~сла — больно́го залихора́дило;
2. (замучить тряской) затрясти́;
яго́ ~сла да паўсме́рці — его́ затрясло́ до полусме́рти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
малява́ць несов.
1. (маслом, красками) писа́ть; (карандашом) рисова́ть;
м. карці́ну — рисова́ть карти́ну;
2. (покрывать краской) кра́сить, окра́шивать, выкра́шивать;
3. (описывать) рисова́ть, изобража́ть;
4. (рассказывая) представля́ть; изобража́ть;
◊ не такі́ стра́шны чорт, як яго́ малю́юць — посл. не так стра́шен чёрт, как его́ малю́ют
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
става́ць несов., безл. (быть достаточным) хвата́ть; (с отрицанием — ещё) недостава́ть;
у яго́ сіл стае́ на гэ́та — у него́ сил хвата́ет на э́то;
і чаго́ то́лькі табе́ нестае́? — и чего́ то́лько тебе́ не хвата́ет (недостаёт)?;
◊ яшчэ́ чаго́ нестава́ла! — э́того ещё недостава́ло!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)