за́вісь, ‑і, ж.
Спец. Вадкасць ці газ, у якіх размешчаны часцінкі якога‑н. цвёрдага цела ў завіслым (у 2 знач.) стане; суспензія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загалі́ць, ‑галю, ‑голіш, ‑голіць; зак., што.
Разм. Адкрыць якую‑н. частку цела, падняўшы вопратку. Лыткі загаліў, а шчупака не злавіў. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпатэрмі́я, ‑і, ж.
Спец. Паніжэнне тэмпературы цела ў цеплакроўных жывёл або чалавека. // Штучнае ахаладжэнне арганізма або асобных яго частак з лячэбнай мэтай.
[Ад грэч. hypó — пад, знізу і thérmē — цяпло.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэфармава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак. і незак., што.
Змяніць (змяняць) форму, аб’ём, памер якога‑н. цела, уздзейнічаючы на яго. Дэфармаваць глебавы пласт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іголкатэрапі́я, ‑і, ж.
Метад лячэння, пры якім уводзяць у тканкі арганізма металічныя іголкі рознай даўжыні ў строга вызначаныя месцы на паверхні цела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
катэ́тэр, ‑а, м.
Медыцынская трубка, якая ўводзіцца ў канапы і поласці цела (галоўным чынам у мачавы пузыр) для іх апаражнення або прамывання.
[Ад грэч. kátheter — зонд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
метэо́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да метэора. Метэорнае цела. Метэорнае жалеза.
2. Спец. Звязаны з атмасферай, атмасфернымі з’явамі. Метэорныя воды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Га́піць ’біць’, га́піцца ’біцца’ (Шатал.). Няяснае слова. Няма ў суседніх мовах. Этымалогія гэтай лексемы не можа пакуль што выходзіць за рамкі агульных меркаванняў і дагадак. Магчыма, гэта гукапераймальнае ўтварэнне (ад выклічніка тыпу ўкр. геп!, які перадае гук пры падзенні або ўдары: ге́пати ’ўдарыць; падаць з шумам і да т. п.’). А магчыма, ёсць і нейкая сувязь са словам тыпу ўкр. га́пка ’задняя частка цела, podex’: *гапіць < *’біць па задняй частцы цела’ (→ ’біць наогул’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малю́ск ’беспазваночная жывёліна, мягкае цела якой накрыта ракавінкамі’ (ТСБМ) запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 88), у якой моллюск ’тс’ — з франц. mollusque < лац. molluscus ’мяккі, мяккацелы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыкашэ́т ’палёт цела пад вуглом пасля ўдару аб якую-небудзь паверхню’ (ТСБМ). З франц. ricochet ’тс’ хутчэй за ўсё праз пасрэдніцтва рускай мовы, параўн. рус. рикоше́т ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)