рэа́льны, -ая, -ае.

1. Які сапраўды існуе ў рэчаіснасці, не ўяўны.

Р. факт.

2. Які можа быць ажыццёўлены, здзейснены.

Рэальныя планы.

Р. тэрмін.

3. Практычны, заснаваны на разуменні наяўных умоў, абставін.

Рэальная палітыка.

Р. погляд на жыццё.

○

Рэальнае вучылішча — у дарэвалюцыйнай Расіі: агульнаадукацыйная сярэдняя навучальная ўстанова без выкладання старажытных моў, з пераважаннем у навучальным плане прыродазнаўчанавуковых прадметаў.

Рэальная заработная плата (спец.) — пакупная здольнасць намінальнай заработнай платы.

|| наз. рэа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упра́віцца, -а́ўлюся, -а́вішся, -а́віцца; -а́ўся; зак.

1. з кім-чым. Скончыць якую-н. справу.

Аднаму з гаспадаркай не ў.

2. Паспець за які-н. тэрмін схадзіць або з’ездзіць куды-н. і вярнуцца назад.

У. за суткі.

3. Змагчы, паспець зрабіць што-н.

Не ў. адказаць.

4. з кім-чым і без дап. Адолець, стрымаць каго-, што-н., падпарадкаваць сваёй волі.

У. з дэбашырам.

|| незак. упраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; незак., што.

1. Адзначаць на паперы, замацоўваць што-н. у свядомасці, запамінаць.

Ф. усе дробязі.

Ф. у памяці.

2. Канчаткова ўстанаўліваць, замацоўваць.

Ф. тэрмін нарады.

3. Сканцэнтроўваць, накіроўваць.

Ф. увагу.

4. Замацоўваць у пэўным становішчы.

Ф. хворую канечнасць.

5. Апрацоўваць матэрыял хімічным рэчывам для замацавання саставу, формы (спец.).

|| зак. зафіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

|| наз. фіксава́нне, -я, н. і фікса́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

легіслату́ра

(ад лац. lex, legis = закон + latura = унясенне)

1) прадугледжаны законам тэрмін паўнамоцтваў заканадаўчых органаў;

2) сукупнасць заканадаўчых органаў у Англіі, многіх штатах ЗША.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

марато́рый

(п.-лац. maratorius = які замаруджвае)

адтэрміноўка выканання абавязацельстваў, якая ўстанаўліваецца дзяржавай на пэўны тэрмін або да заканчэння якіх-н. надзвычайных абставін (напр. вайны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прэка́рый

(лац. precarium = выпрашаная рэч)

права на карыстанне зямлёй, якое ў перыяд ранняга сярэдневякоўя даваў зямельны ўласнік на пэўны тэрмін па просьбе да яго.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Апавяда́нне (літар. тэрмін). Укр. оповідання, польск. opowiadanie. З польскай; замацавалася на пач. XX ст. (Гіст. мовы, 2, 147). Ст.-бел. оповеданье (з XVI ст. — Гіст. мовы, 1, 240) ’аб’ява’ ад дзеяслова апавядаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АФІЦЫЁЗ

(ад лац. officiosus паслужлівы),

1) друкаваны орган, які фармальна не звязаны з урадам, але на справе праводзіць яго палітыку.

2) Тэрмін, які выкарыстоўваецца пры вызначэнні людзей афіц. Колаў.

т. 2, с. 134

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АТРЫБУ́Т (ад лац. attributum дадзенае, надзеленае) у філасофіі, неабходная, істотная ўласцівасць прадмета ці з’явы. Тэрмін вядомы з часоў Арыстоцеля, які адрозніваў пастаянны атрыбут ад выпадковых станаў (акцыдэнцый). Дэкарт разглядаў атрыбут як асн. ўласцівасць субстанцыі. Таму атрыбут цялеснай субстанцыі ў яго выступаў як працягласць, а атрыбут духоўнай субстанцыі — як мысленне. Спіноза лічыў працягласць і мысленне атрыбутам адзінай субстанцыі. Франц. матэрыялісты 18 ст. атрыбутам матэрыі лічылі працягласць і рух, а некаторыя (Дзідро, Рабінэ) — мысленне. Тэрмін выкарыстоўваецца і ў сучаснай філасофіі.

т. 2, с. 79

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

krótkodystansowy

1. на невялікую адлегласць;

bieg krótkodystansowy — бег на кароткую дыстанцыю;

2. перан. на кароткі тэрмін

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)