со́цыум, ‑у, м.
Агульная назва груповак людзей у грамадстве, якія вылучаюцца на падставе разнастайных сацыяльных прыкмет (сям’я, вытворчы калектыў, нацыя і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эктагене́з, ‑у, м.
Агульная назва напрамкаў у эвалюцыйным вучэнні, якія разглядаюць гістарычнае развіццё жывой прыроды як прамое прыстасаванне арганізмаў да навакольнага асяроддзя.
[Ад грэч. ektós — звонку, знадворку і genesis — нараджэнне, узнікненне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
язы́чніцтва, ‑а, н.
Агульная назва старадаўніх форм рэлігіі, якія, у адрозненне ад пазнейшых рэлігій (хрысціянства, будызму, ісламу і інш.), характарызаваліся мнагабожжам; ідалапаклонства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
denomination
[dɪ,nɑ:mɪˈneɪʃən]
n.
1) на́зва f., назо́ў -ву m.
2) найме́ньне n.
to reduce kilograms and grams to the same denomination — вы́разіць кілягра́мы й гра́мы ў адны́м найме́ньні
3) веравызна́ньне n., сэ́кта f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
тру́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.
1. гл. труба.
2. Назва розных прыбораў і прыстасаванняў звычайна цыліндрычнай формы.
Рэнтгенаўская т.
3. У біялогіі і анатоміі: назва розных полых органаў цыліндрычнай формы.
Дыхальная т.
4. Частка тэлефоннага апарата з прыладай для слухання і мікрафонам.
Зняць трубку.
5. Рулон, скрутак якога-н. матэрыялу ў форме вузкай трубы.
Т. палатна.
|| памянш. тру́бачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. тру́бачны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і тру́бкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Трубачны завод.
Трубачныя рыштаванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэклара́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Афіцыйнае абвяшчэнне або ўрачыстая праграмная заява.
Урадавая д.
Д. аб дзяржаўным суверэнітэце.
2. Назва некаторых афіцыйных дакументаў з паведамленнем якіх-н. патрэбных звестак.
Гандлёвая д.
Мытная д.
|| прым. дэкларацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
загало́вак, -лоўка, мн. -лоўкі, -лоўкаў, м.
Назва якога-н. твора (літаратурнага, навуковага і пад.) або асобных яго частак.
|| прым. загало́вачны, -ая, -ае і загало́ўны, -ая, -ае.
З. шрыфт.
○
Загалоўная літара — вялікая літара, якая пішацца ў слове ў пачатку тэксту, раздзела, абзаца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
герма́нцы, -аў, адз. -нец, -нца, м.
1. Назва старажытных плямён індаеўрапейскай моўнай групы, што жылі ў цэнтральнай, заходняй і паўднёва-заходняй Еўропе.
2. Тое, што і немцы (уст.).
|| ж. герма́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. герма́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ромб, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У матэматыцы: паралелаграм, у якога ўсе стораны роўныя.
2. Назва знака адрознення такой формы на пятліцах у вышэйшага каманднага саставу Чырвонай Арміі да 1943 г.
|| прым. рамбі́чны, -ая, -ае і ро́мбавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фала́нга¹, -і, ДМ -нзе, мн. -і, -ла́нг і -аў, ж.
1. Шчыльна самкнуты баявы строй пяхоты ў старажытных грэкаў.
2. Вялікая абшчына, камуна (у сацыяльным утапічным вучэнні Ш. Фур’е).
3. У Іспаніі: назва фашысцкай партыі.
|| прым. фалангі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)