умо́ўны в разн. знач. усло́вный;
у. знак — усло́вный знак;
у. прыгаво́р — усло́вный пригово́р;
усё, што вы гаво́рыце, ве́льмі ўмо́ўнае — всё, что вы говори́те, о́чень усло́вно;
~ная дэкара́цыя — усло́вная декора́ция;
~нае па́ліва — усло́вное то́пливо;
○ у. рэфле́кс — усло́вный рефле́кс;
у. злу́чнік — грам. усло́вный сою́з;
у. лад — грам. сослага́тельное наклоне́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
гнілы́, ‑ая, ‑ое; ‑а.
1. Разбураны гніеннем; стары, збуцвелы, спарахнелы. Гнілое бервяно. Гнілы пень. Гнілыя яблыкі. □ Гнілая шалёўка не трымалася на цвіках і сыпалася ўніз спарахнелымі кавалкамі. Чорны. // Застаялы, затхлы (пра ваду, паветра і пад.). Гнілая вада. Гнілы пах. □ Ззаду застаўся доўгі і небяспечны шлях: пераправа праз гнілыя стаячыя рэкі, праз небяспечныя багны. Самуйлёнак. // перан. Хваравіты, слабы (пра чалавека). Хоць дзіцятка гніла, але бацьку міла. Прыказка.
2. Сыры, дажджлівы. Пагарэльцы спяшаліся закончыць будоўлю, пакуль надыдзе гнілая зімовая непагадзь. Самуйлёнак.
3. перан. Састарэлы, непрыгодны, нездаровы. Гнілая тэорыя. □ Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны. Купала. // у знач. наз. гніло́е, ‑ога, н. Аджытае, непрыгоднае. Мы скінеш з дарогі астаткі гнілога. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мане́ра, ‑ы, ж.
1. Спосаб дзеяння, прыём. Тое, што мы завём подзвігам, — для.. [М. Багдановіча] натуральная манера мысліць і жыць. М. Стральцоў. Такая манера запытання па меншай меры сведчыла аб непавазе да асобы войта, і, па-другое, мела ў сабе як бы характар допыту. Колас. // Звычка, прывычка. — Што за манера з госцем праз зачыненыя дзверы размаўляць? Новікаў.
2. Сукупнасць прыёмаў, характэрных рыс творчасці. Пісьменнік [К. Чорны] прынёс у літаратуру свае тэмы, арыгінальную манеру пісьма. Лужанін.
3. толькі мн. (мане́ры, ‑пер). Знешнія формы паводзін, спосаб трымацца. Перада мной сядзеў сімпатычны інтэлігентны чалавек.. Непасрэдныя і сяброўскія манеры гэтага чалавека выклікалі мяне да шчырасці. Карпюк. [Язэп] чалавек спрытны, адзеты на гарадскі лад, манеры ў яго, як у пана. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́н 1, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыганяць — прыгнаць (у 1 знач.).
2. Абл. Месца, куды прыганяюць жывёлу, дзе трымаюць жывёлу; згон. У зацішным нізенькім прыгоне Ціха і глыбока, як праз сон, Ўздыхаюць змораныя коні, Хрумстаючы сенам і аўсом. Грахоўскі.
прыго́н 2, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыганяць — прыгнаць (у 2 знач.).
2. Грамадою лад, заснаваны на прыгонным праве; прыгонніцтва. Часы прыгону. □ Ці тое некалі за прыгонам было, ці пазней... Жыла ў прыдзеінскай вёсачцы дзяўчына. Звычайная сялянская дзяўчына. Хадкевіч.
3. Дармавая прымусовая праца сялян на памешчыка ў часы прыгоннага права; паншчына. Адбываць прыгон. □ — Бач, які порсткі! — смяецца пан. — Спярша ты ў мяне прыгон адслужы, тады і вярну [распіску]. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан роўнага. [Каваліха] збілася з тону. Яе галашэнне страціла ранейшую плаўнасць, роўнасць і стройнасць. Бядуля. // Пра вялікае роўнае месца, раўніну. Хацелася .. [Алесю] спяваць і бесперастанку ісці марознаю роўнасцю снегу. Чорны. За .. [узгоркам] ляжала палявая роўнасць, а далей — лес. Савіцкі.
2. Аднолькавасць, поўнае падабенства (па велічыні, колькасці, якасці і пад.). Роўнасць сіл.
3. Роўнае становішча людзей у грамадстве, што выяўляецца ў аднолькавых адносінах да сродкаў вытворчасці і ў карыстанні аднолькавымі палітычнымі і грамадзянскімі правамі. Роўнасць народаў і нацый. □ Калгасны лад забяспечыў таксама поўную роўнасць жанчыны з мужчынам у вытворчасці і ліквідаваў яе нераўнапраўнае становішча ў сям’і. Залескі.
4. У матэматыцы — алгебраічная формула з дзвюх частак, роўных між сабой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сове́тIV м. (указание) пара́да, -ды ж.; ра́да, -ды ж.;
обрати́ться к кому́-л. за сове́том звярну́цца да каго́-не́будзь па пара́ду;
по сове́ту врача́ па пара́дзе ўрача́;
◊
жить в любви́ и сове́те уст. жыць у любві́ і зго́дзе;
сове́т да любо́вь любо́ў ды лад (зго́да).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
song [sɒŋ] n.
1. пе́сня;
a folk song наро́дная пе́сня;
a drinking song засто́льная пе́сня
2. спе́вы;
the song of a brook журча́нне ручайка́;
break/burst forth into song заспява́ць
♦
buy/sell for a song купля́ць/прадава́ць за бе́сцань;
change one’s song заспява́ць на і́ншы лад;
not worth an old song ≅ ло́манага гро́ша не ва́рты;
sing the same song over and over цягну́ць стару́ю пе́сню;
song and dance пустасло́ўе, пусты́я адгаво́ркі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
грама́дскі
1. в разн. знач. обще́ственный;
г. лад — обще́ственный строй;
~кае стано́вішча — обще́ственное положе́ние;
~кія інтарэ́сы — обще́ственные интере́сы;
~кая ўла́снасць — обще́ственная со́бственность;
~кая пра́ца — обще́ственная рабо́та;
г. рабо́тнік — обще́ственный рабо́тник;
2. дорев. (общинный) мирско́й;
~кія гро́шы — мирски́е де́ньги;
○ суку́пны г. праду́кт — совоку́пный обще́ственный проду́кт;
~кае ганьбава́нне — обще́ственное порица́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
перакру́чваць несов.
1. перекру́чивать;
2. (портить, вертя) перекру́чивать, перевёртывать;
3. (на новое место) перевёртывать, переви́нчивать;
4. (поворачивать кругообразно) перекру́чивать;
5. перевёртывать, перевора́чивать, повёртывать, повора́чивать;
6. (делать на свой лад) перевёртывать, перевора́чивать;
7. (наматывать заново) перема́тывать;
8. перен., разг. перевёртывать, перевора́чивать; извраща́ть, искажа́ть, перекове́ркивать, перевира́ть;
1-8 см. перакруці́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
representative
[,reprɪˈzentətɪv]
1.
n.
1) прадстаўні́к -а́ m., прадстаўні́ца f.
2) дэпута́т -а m.
Representative — дэпута́т Пала́ты Прадстаўніко́ў (у Злу́чаных Шта́тах)
House of Representatives — Пала́та Прадстаўніко́ў
3) пры́клад -у m., тыпо́вы прадстаўні́к
The tiger is a representative of the cat family — Ты́гар — прадстаўні́к сяме́йства кашэ́чых
2.
adj.
1) прадстаўні́чы (напр. сход)
a representative government — прадстаўні́чы лад кірава́ньня
2) характэ́рны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)