zmarznięty

zmarznięt|y

[zmar-znięty]

1. мёрзлы;

~а ziemia — мёрзлая зямля;

2. змерзлы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

кізельгу́р

(ням. Kieselgur)

інфузорная зямля, рыхлая, лёгкая і порыстая горная парода, якая выкарыстоўваецца ў шкляной, керамічнай і іншых галінах прамысловасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

магнітатэлуры́чны

(ад магніта- + лац. tellus, -luris = Зямля);

м-ае зандзіраванне — метад разведачнай геафізікі, які прымяняецца для вывучэння будовы зямной кары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлу́рый

(лац. tellus, -luris = Зямля)

прыбор, які наглядна паказвае рух Зямлі вакол Сонца і сутачнае вярчэнне Зямлі вакол сваёй восі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пры́пахань ’здабытак’ (ТС). Да паха́ць ’разводзіць, атрымліваць’ (ТС). Сюды ж, безумоўна, ст.-бел. (зямля) на пры́паш ’зямля, якую можна дадаць да раллі, што ўжо апрацоўваецца’ (Даўгяла, Наш край, 1927, 1, 26). Рус. дыял. припа́х, при́пашь, припа́шек ’дадатковы (да надзелу) участак зямлі; прыараны да поля ўчастак цаліны’. Дэрываты ад *прыпахаць ’прыараць’ < пахаць (гл.) з рознымі суфіксамі: ‑ань (гл. аб гэтым суф. Карскі 2-3, 27), ‑ь (прыпаш).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мілюга́ ’малаўрадлівая глеба’ (полац., Яшк.). Паўкалька — балтызм, утвораная ад літ. mẽlynas ’сіні’, mė̃lis ’сінь’ паводле сінюга́ ’гліністая, падзолістая, неўрадлівая зямля’ (шальч., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тэрако́та ‘абпаленая каляровая ганчарная гліна’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). З рус. террако́та ‘тс’, якое, у сваю чаргу, з іт. terra cotta ‘абпаленая зямля’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антрапаге́я

(ад гр. anthropos = чалавек + ge = Зямля)

сукупнасць экасістэм, якія ствараюцца ў выніку творчай або разбуральнай дзейнасці чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

геаэнерге́тыка

(ад гр. ge = Зямля + energetikos = які датычыць энергіі)

галіна энергетыкі, звязаная з выкарыстаннем глыбіннага цяпла зямной кары.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

укапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і уко́паны; зак.

1. што ў што. Умацаваць у выкапаным паглыбленні.

У. слупы.

Як укапаны (укопаны) стаіць (зусім нерухома).

2. пераважна з адмоўем, чаго і без дап. Змагчы ўскапаць што-н.

Зямля такая цвёрдая, рыдлёўкай не ўкапаеш.

3. што і чаго. Накапаць, выкапаць невялікую колькасць чаго-н. (разм.).

У. крыху бульбы.

|| незак. уко́пваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)