Verbum

адключы́цца, -ключу́ся, -клю́чышся, -клю́чыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Перастаць дзейнічаць у выніку раз’яднання з агульнай сістэмай.

Прыбор адключыўся аўтаматычна.

2. перан. Адарвацца ад каго-, чаго-н., пакінуць ранейшы занятак, супакоіцца.

А. ад бурнага жыцця.

|| незак. адключа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

філо́саф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяліст па філасофіі, а таксама ўвогуле мысліцель, што займаецца распрацоўкай пытанняў светапогляду.

2. перан. Чалавек, які ўдумліва, сур’ёзна ставіцца да жыцця, спакойна і разважліва адносіцца да жыццёвых няўдач і стрэсаў.

3. Той, хто схільны да абстрактных разважанняў (разм.).

рэфо́рма, -ы, мн. -ы, -фо́рм і -аў, ж.

1. Пераўтварэнне, змена, перабудова чаго-н.

Р. адукацыі.

Р. правапісу.

Грашовая р.

2. Пераўтварэнне ў якой-н. галіне палітычнага жыцця, якое не датычыць асноў існуючага сацыяльнага ладу.

Палітычныя рэформы.

|| прым. рэфо́рменны, -ая, -ае (да 2 знач.; уст.).

се́льскі, -ая, -ае.

1. гл. сяло.

2. Які мае адносіны да жыцця і дзейнасці вёскі, вясковы.

С. клуб.

Сельская мясцовасць.

○

Сельская гаспадарка — галіна народнай гаспадаркі, якая займаецца вырошчваннем сельскагаспадарчых культур і развядзеннем жывёл для атрымання прадукцыі раслінаводства і жывёлагадоўлі, а таксама першасная перапрацоўка гэтай прадукцыі.

прыстасава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся; зак.

Асвоіўшыся з чымн., набыць патрэбныя навыкі, уменне.

П. да абставін.

П. да новых умоў жыцця.

|| незак. прыстасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. прыстасава́нне, -я, н. і прыстасо́ўванне, -я, н.

|| прым. прыстасава́льны, -ая, -ае (спец.).

Прыстасавальныя ўласцівасці.

Прыстасавальная афарбоўка насякомых.

шы́льда, -ы, М -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

1. Дошка з надпісам назвы ўстановы, прадпрыемства і пад., вывеска.

2. перан. Пра знешні, паказны бок паводзін, дзейнасці, спосабу жыцця і пад. (разм.).

Гэта толькі ш., на самай справе ён не такі чалавек.

|| прым. шы́льдавы, -ая, -ае.

эвалю́цыя, -і, ж.

Працэс павольнага паступовага змянення каго-, чаго-н. ад аднаго стану да другога, у тым ліку працэс бесперапыннага колькаснага змянення каго-, чаго-н., які прыводзіць да якаснага змянення.

|| прым. эвалюцы́йны, -ая, -ае.

Эвалюцыйнае развіццё.

○

Эвалюцыйнае вучэнне — тэорыя аб паходжанні і развіцці жыцця.

экра́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Паверхня для ўзнаўлення светлавых адбіткаў.

Э. тэлевізара.

2. Заслона, паверхня, якая засцерагае ад уздзеяння шкодных прамянёў, магнітнага поля, гарачыні, святла і інш.

Радыяцыйны э.

3. перан. Кінамастацтва.

Перанесці з’явы жыцця на э.

|| прым. экра́нны, -ая, -ае.

Экранная рама.

эпізо́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобнае здарэнне, выпадак.

Э. з турысцкіх успамінаў.

2. Нязначны, дробны выпадак.

Гэта ўсяго адзін э. з жыцця паляўнічага.

3. Фрагмент мастацкага твора, які мае пэўную самастойнасць і закончанасць.

Э. са спектакля.

|| прым. эпізо́дны, -ая, -ае.