БРЭЙ (Bray) Джон Фрэнсіс

(1809, Вашынгтон — 1895),

англійскі эканаміст, сацыяліст-утапіст, паслядоўнік Р.Оўэна. Аўтар публікацыі «Несправядлівасці ў адносінах да працы і сродкі да іх устаранення» (1839), у якой гал. ўвага сканцэнтравана на сац.-эканам. пераўтварэнні бурж. грамадства. Лічыў, што ліквідаваць прыватную ўласнасць і заснаваную на ёй сістэму наёмнай працы можна шляхам перабудовы таварна-грашовых адносін (стварэнне сістэмы прац. грошай), на аснове дакладнай эквівалентнасці абмену і выцяснення капіталіст. формаў гаспадаркі т.зв. рабочымі акц. т-вамі. Ідэі Брэя пакладзены П.Ж.Прудонам у аснову яго канцэпцыі сацыялізму.

т. 3, с. 282

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

КУПЮ́РА

(франц. coupure ад couper рэзаць, адразаць),

1) скарачэнне або пропуск асобных частак тэксту пры яго публікацыі. К. называецца таксама апушчаная частка тэксту (у тэксце пазначаецца адпунктоўкай). К. робяць, як правіла, складальнікі ці рэдактары публікацыі з мэтай пазбегнуць паўтораў інш. дакументаў, змешчаных у выданні, або выключэння частак, якія не маюць адносін да тэмы, задач і мэт выдання ці немэтазгодныя з-за канцэптуальных і метадалагічных установак.

2) Абазначэнне вартасці (намінальнай вартасці) папяровых грошай, банкнотаў, каштоўных папер — акцый ці аблігацый, а таксама самі гэтыя грошы, банкноты, каштоўныя паперы або аблігацыі.

Ю.У.Несцяровіч.

т. 9, с. 39

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

грынбе́керы

(англ. greenbackers, ад greenbacks = літар. зялёныя спінкі)

удзельнікі фермерскага руху ў ЗША ў першыя дзесяцігоддзі пасля грамадзянскай вайны 1861—1865 гг., якія выступалі супраць скасавання папяровых грошай зялёнага колеру (грынбекаў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эмісі́йны

(ад эмісія)

1) звязаны з эмісіяй 1;

э. банк — банк, які валодае манапольным правам выпуску папяровых грошай і каштоўных папер;

2) які дзейнічае пры дапамозе эмісіі 2 (напр. электронная э.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эмі́сія

(лац. emissio = выпуск)

1) выпуск у абарачэнне папяровых грошай і каштоўных папер (напр. інфляцыйная э.);

2) выпрамяненне электронаў або іонаў цвёрдых ці вадкіх цел пад уздзеяннем награвання, асвятлення і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

про́рва ж.

1. (бяздонне) bgrund m -(e)s, -gründe;

2. Kluft f -, Klüfte;

2. разм. (шмат) nmenge f -, Msse f -;

у яго́ про́рва гро́шай er hat Geld wie Heu

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

зберажэ́нне н.

1. (дзеянне) ufbewahrung f -; Erhltung f -; Spren n -s, Schnung f - (сіл і г. д.);

2. мн.:

зберажэ́нні эк. (грошай) Ersprnisse pl, Sprgelder pl, Sprguthaben n -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Aes debitorem leve, grave inimicum facit

Невялікі доўг робіць даўжніком, а вялікі ‒ ворагам.

Небольшой долг делает должником, а большой ‒ врагом.

бел. Калі хочаш пасварыцца, дык пазыч грошай. Хочаш прыяцеля страціць, а ворага нажыць ‒ грошы пазыч. Не пазычай, то не будзеш мець ворагаў.

рус. В долг давать ‒ дружбу терять. Хочешь врага нажить ‒ займи денег. При одалживании ‒ друг, при отдаче ‒ враг.

фр. Amis au prêter, ennemi(s) au rendre (При одалживании ‒ друг, при отдаче ‒ враг).

англ. He that goes borrowing, goes sorrowing (Кто идёт занимать, идёт путём беды).

нем. Borgen macht Sorgen (Долг доставляет заботы). Leihen macht Freundschaft, Mahnen Feindschaft (Одалживание создаёт дружбу, напоминание ‒ вражду).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

zero

н. нуль;

zero bezwzględne фіз. абсалютны нуль; kto

jest na zerze — хто на нулі (не мае грошай)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пракуры́ць сов.

1. в разн. знач. прокури́ть;

п. пако́й тытунём — прокури́ть ко́мнату табако́м;

п. мно́га гро́шай — прокури́ть мно́го де́нег;

п. усю́ ноч — прокури́ть всю ночь;

2. (загрязнить копотью) прокопти́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)