нейралімфамато́з
[ад нейра- + лімфа + гр. (onk)oma, -atos = пухліна]
вірусная хвароба курэй, індыкоў, фазанаў, радзей галубоў і качак; марака хвароба.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Мы́шкі ’хвароба ў каня’ (смарг., ігн., Сл. ПЗБ), ’запаленне залоз’ (лепел., КЭС), мышкі хапілі ’хвароба статку, колікі’ (КЭС, лаг.). Укр. мишка ’міжвольнае паторгванне мышцы’, рус. мышка ’пухліна, запаленне падсківічнай залозы’, ’пухліна ў пахах жывёл’, калуж. ’колікі’. Бел.-рус. ізалекса. Да мышка ’мышца’ошш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талі́й ’хвароба авечак’: талій на овац напаў (драг., Ск. нар. мовы). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адэнамато́з
(ад адэнома)
хранічная лёгачная хвароба жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́карабкаться сов., разг., прям., перен. вы́карабкацца; вы́караскацца;
так одоле́ла хворь, что едва́ вы́карабкался так прыці́снула хваро́ба, што ледзь вы́караскаўся;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
алапа́тыя
(гр. allopatheia, ад allos = іншы + pathos = хвароба)
звычайная (традыцыйная) сістэма лячэння (проціл. гамеапатыя).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Пры́сік, прыск ’адзёр ці хвароба накшталт адру’ (барыс., Шн. 3). Вытворныя ад пры́скаць (гл.). Хвароба, магчыма, названая таму, што высыпка на целе падобна на чырвоныя пырскі. Але параўн. прышч (гл.), значэнне якога Мяркулава (Этимология–1970, 148 і наст., 204) рэканструюе як ’расток; элемент сыпі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
застарэ́ць, ‑эе; зак.
Разм.
1. Укараніцца, стаць непапраўным. Хвароба застарэла.
2. Стаць неадпаведным сучасным патрабаванням, нормам; устарэць. Трэба аджывіць школу, бо спосабы .. заняткаў [Лабановіча] так застарэлі, што напэўна перасталі быць цікавымі для дзяцей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мурла́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. З тоўстым шырокім тварам; мардаты. Цікава мне было даведацца, што ў .. [Зякіна] за хвароба, што ён у шпіталі ляжыць. На пагляд, здаецца, ніякай хваробы ў яго няма, — чырвоны, мурлаты. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылі́пчывы, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка і добра прыліпае, прыстае. Прыліпчывая гразь. Прыліпчывая смала.
2. перан. Разм. Які лёгка перадаецца іншым; заразны. Прыліпчывая хвароба.
3. перан. Разм. Надакучлівы, назойлівы. Прыліпчывы чалавек. Прыліпчывы субяседнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)