адсе́дзець, -се́джу, -се́дзіш, -се́дзіць; -се́дзеў, -се́дзела і адсядзе́ць, -сяджу́, -сядзі́ш, -сядзі́ць; -сядзі́м, -седзіце́, -сядзя́ць; -сядзе́ў, -сядзе́ла; -се́джаны; зак.
1. Адбываючы пакаранне, прабыць які-н. тэрмін у турме.
Ён сваё адсядзеў у астрозе.
А. за растрату.
2. што. Седзячы ў нязручнай позе, давесці да здранцвення якую-н. частку цела.
А. нагу.
3. Прабыць дзе-н., праседзець некаторы час.
А. цэлую гадзіну ў прыёмнай.
|| незак. адсе́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адсе́джванне, -я, н. і адсе́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 2 і 3 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прапанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак. і незак., каму.
1. каго-што або з інф. Падаць (падаваць) на абмеркаванне як пэўную магчымасць.
П. новы праект. П. пабудаваць мост.
П. чыю-н. кандыдатуру для абмеркавання.
2. што. Запытаць (пытаць), задаць (задаваць).
П. пытанне. П. задачу.
3. каго-што. Даць (даваць) у чыё-н. распараджэнне.
П. свае паслугі.
4. з інф. Патрабаваць, загадаць (загадваць) што-н. зрабіць (рабіць).
П. закончыць пабудову ў тыднёвы тэрмін.
|| незак. яшчэ прапано́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прапано́ва, -ы, ж. і прапанава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
истека́ть несов.
1. (вытекать, выливаться) уст. выцяка́ць; перен. (выходить, появляться) выхо́дзіць; (проистекать — ещё) выніка́ць;
2. (о времени) міна́ць, канча́цца;
срок догово́ра истека́ет тэ́рмін дагаво́ру канча́ецца;
3. (исходить кровью, слезами и т. п.) сыхо́дзіць, сплыва́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
обяза́ть сов.
1. (предписать) абавяза́ць;
обяза́ть вы́ехать в срок абавяза́ць вы́ехаць у тэ́рмін;
2. (вызвать чем-л. на ответную услугу) зрабі́ць ла́ску, зрабі́ць паслу́гу;
ты меня́ о́чень обя́жешь ты зро́біш мне вялі́кую ла́ску (паслу́гу);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Біто́к ’бітае мяса’. Відаць (як і ўкр. бито́к), запазычанне з рус. бито́к ’тс’ (параўн. польск. bitki ’сечаныя катлеты, зразы’). Да рус. слова параўн. Шанскі, 1, Б, 125. Словаўтваральная мадэль гэтага слова агульнаславянская (параўн. бел. словы гэтага тыпу, але з іншым значэннем), але як кулінарны тэрмін яно пашырылася праз рускую мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арэ́нда
(польск. arenda, ад с.-лац. arrenda)
1) наём маёмасці (зямлі, памяшкання і інш.) за пэўную плату на пэўны тэрмін;
2) плата за карыстанне такой маёмасцю.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
спецыя́льны
1. (имеющий определённое, особое назначение) специа́льный, осо́бый;
с. стано́к — специа́льный стано́к;
с. спі́сак — специа́льный (осо́бый) спи́сок;
2. (относящийся к определённой отрасли науки и т.п.) специа́льный;
с. тэ́рмін — специа́льный те́рмин;
○ с. карэспандэ́нт — специа́льный корреспонде́нт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
вэ́ксаль
(ням. Wechsel = літар. абмен)
пісьмовае даўгавое абавязацельства ўстаноўленай законам формы, якое выдаецца пазычальнікам (вэксалядаўцам) крэдытору (вэксалетрымальніку) і дае апошняму права патрабаваць ад пазычальніка выплаты ва ўстаноўлены тэрмін пэўнай сумы грошай; від каштоўных папер.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канцэ́сія
(лац. concessio = дазвол, уступка)
1) дагавор аб перадачы замежнай фірме ў эксплуатацыю на пэўны тэрмін прыродных багаццяў, прадпрыемстваў і іншых гаспадарчых аб’ектаў, якія належаць дзяржаве;
2) прадпрыемства, якое арганізавана на аснове такога дагавору.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
такі́-та, такая-та, такое-та.
1. займ. неазначальны. Ужываецца замест імя асобы, якая не называецца пры гаворцы. На нарадзе прысутнічалі такія-та і такія-та прадстаўнікі з цэнтра. // Ужываецца як указанне на які‑н. тэрмін, час. Падрыхтаваць звесткі к такому-та дню.
2. часціца. Разм. Выкарыстоўваецца для выражэння дакору, іроніі, асуджэння і пад. Такі-та ён вучоны! □ [Маці:] — Што ты [Хведар] нешта сёння з гэтым вужышчам усхадзіўся. Такі-та скарб. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)