асі́лак, ‑лка, м.
Герой беларускіх казак, легенд, воін незвычайнай сілы, мужнасці і розуму; волат. Выхапіў асілак Дубавік свой востры меч і адсек цмоку ўсе тры галавы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перабе́жчык, ‑а, м.
Той, хто перайшоў на бок праціўніка і добраахвотна здаўся ў палон. А праз вечары тры, позняй ноччу, у штаб палка патруль даставіў перабежчыка. Барашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бля́мкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да блямкаць. У полі за вёскай блямкнуў тры разы падрад звон. Галавач. Рыпнулі ў хаце дзверы. Блямкнула клямка. І ўсё. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адляжа́ць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.
Тое, што і адлежаць. [Падліпскі:] — Дадому вярнуўся нездаровы і нядужы, тыдні тры адляжаў у пасцелі, на чацвёрты крышку ачуняў, устаў на ногі. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Разм. Тое, што і здратаваць. Разоў пяць губляў авечкі, Шкоды ў полі нарабіў, Здрасаваў шнуроў тры грэчкі, Вератнік аўса прыбіў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскватарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.
Размясціць па кватэрах. Лейтэнант Голуб раскватараваў сваю роту па хатах. Васілевіч. Па два-тры ў хату раскватараваў нас старшыня. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрысто́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; незак.
У праваслаўных — цалавацца тры разы, віншуючы са святам вялікадня. — Дзядзька Іван! Хіба ж сёння вялікдзень, што вы хрыстосуецеся? — рагочучы, пытаюся я. Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трыбу́н ‘назвы розных службовых асоб у Старажытным Рыме’, ‘грамадскі дзеяч — выдатны прамоўца і публіцыст’ (ТСБМ), ст.-бел. трибунъ ‘службовая асоба ў Старажытным Рыме’ (XVII ст.). Са ст.-польск. trybun < лац. tribūnus ‘чыноўнік’ < tribus; ст.-бел. трибусъ ‘выбарчая акруга ў Старажытным Рыме’, запазычана ў XVI ст. праз ст.-польск. trybus ‘тс’, гл. Булыка, Лекс. запазыч., 36. Лац. tribūnas роднаснае умбр. trifu < іт. tribhu ‘траціна’ < *tri ‘тры’ (спачатку было тры часткі насельніцтва) і і.-е. *bhū̆/bheu̯‑ ‘быць’ (SWO, 1980, 680–681; Чарных, 2, 262; ЕСУМ, 5, 634).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
przecznica
przecznic|a
ж. папярочная вуліца; папярочная дарога;
trzy ~e stąd — тры кварталы адсюль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
troje
зборн. трое;
we troje — утраіх;
złożyć na troje — скласці ўтрая (у тры столкі)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)