мазгі́ ед. нет, разг.

1. мозг;

2. перен. (умственные способности) мозг м.; мозги́ мн.;

у яго́ м. працу́юць — у него́ мозг рабо́тает (мозги́ рабо́тают);

круці́ць (шавялі́ць) мазга́мі — шевели́ть мозга́ми;

ка́паць на м. — ка́пать на мозги́;

уста́віць м. — (каму) впра́вить мозги́ (кому);

м. не на ме́сцы — не все до́ма;

сушы́ць м. — суши́ть мозги́;

у ~га́х закруці́лабезл. дурь в го́лову пришла́;

затума́ніць м. — заморо́чить го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кампа́нія I ж., в разн. знач. компа́ния;

вясёлая к. — весёлая компа́ния;

падзялі́ць з кім-не́будзь ~нію — раздели́ть с кем-л. компа́нию;

акцыяне́рская к. — акционе́рская компа́ния;

вадзі́ць ~нію — води́ть компа́нию;

падтрыма́ць ~нію — поддержа́ть компа́нию;

за ~нію — за компа́нию;

не к. — (хто каму) не компа́ния (кто кому);

цёплая к. — тёплая компа́ния

кампа́нія II ж., в разн. знач. кампа́ния;

турэ́цкая к. — туре́цкая кампа́ния;

пасяўна́я к. — посевна́я кампа́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сапсава́ць сов.

1. испо́ртить; (механизм и т.п. — ещё) повреди́ть;

с. матэрыя́л — испо́ртить материа́л;

с. гадзі́ннік — испо́ртить (повреди́ть) часы́;

2. (о здоровье и т.п.) испо́ртить, расшата́ть, расстро́ить;

3. (ухудшить, сделать скверным) испо́ртить;

с. настро́й — испо́ртить настрое́ние;

4. (воспитанием, дурным влиянием) испо́ртить;

5. (обезобразить) изуро́довать;

с. абе́дню — (каму) испо́ртить обе́дню (кому);

с. мно́га крыві́ — испо́ртить мно́го кро́ви;

ма́слам ка́шу не сапсуе́шпосл. ма́слом ка́шу не испо́ртишь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убі́ць сов.

1. вбить, вколоти́ть;

2. (воткнуть) вонзи́ть;

3. (землю, дорогу и т.п.) утрамбова́ть, уката́ть; (ногами — ещё) утопта́ть;

4. перен., разг. (втолковать) вдолби́ть;

5. перен. (о времени) уби́ть, потра́тить;

у. два дні — уби́ть (потра́тить) два дня;

у. сабе́ ў галаву́ — вбить себе́ в го́лову;

у. клін — вбить клин;

у. у галаву́ — (каму) вбить в го́лову (кому);

што ўбіў, то ўе́хаўпосл. не подстегнёшь, не пое́дешь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рука́ в разн. знач. рука́, -кі́ ж.;

протяну́ть кому́-л. ру́ку працягну́ць (пада́ць) каму́е́будзь руку́;

держа́ть в рука́х прям., перен. трыма́ць у рука́х;

ру́ки по швам! воен. ру́кі па швах!;

неразбо́рчивая рука́ неразбо́рлівая рука́, неразбо́рлівы по́чырк;

подде́лать чью́-л. ру́ку падрабі́ць чыю́е́будзь руку́ (чый-не́будзь по́дпіс);

по пра́вую ру́ку па пра́вую руку́, з пра́вай рукі́, спра́ва;

рука́ о́б руку по́плеч;

рука́ ру́ку мо́ет погов., неодобр. рука́ руку́ мы́е;

сво́я рука́ влады́ка погов. свая́ рука́ ўлады́ка;

рука́ не дро́гнет (у кого) рука́ не задрыжы́ць (у каго, чыя);

ру́ки че́шутся (у кого-л.) ру́кі свярбя́ць (у каго-небудзь);

ру́ки ко́ротки ру́кі ко́раткі;

дли́нные ру́ки (у кого) до́ўгія ру́кі (у каго);

ру́ки прочь! ру́кі прэч!;

сре́дней руки́ сярэ́дні, сярэ́дняй рукі́;

не поклада́я рук не апуска́ючы (не склада́ючы) рук;

руко́й пода́ть (куда-л., откуда-л.) руко́й пада́ць;

как руко́й сняло́ як руко́й зняло́;

держа́ть (чью-л.) ру́ку трыма́ць (чыю-небудзь) руку́; быць на чыі́м-не́будзь баку́;

наби́ть ру́ку (на чём-л.) набі́ць руку́ (на чым-небудзь) (налаўчы́цца, налажы́цца);

протяну́ть ру́ку по́мощи пада́ць руку́ дапамо́гі;

нагре́ть ру́ки нагрэ́ць ру́кі;

чужи́ми рука́ми жар загреба́ть погов. чужы́мі рука́мі жар заграба́ць;

(быть) как без рук (быць) як без рук;

сон в ру́ку сон спра́ўдзіў;

из рук вон пло́хо ніку́ды не ва́рта, ве́льмі дрэ́нна;

узна́ть из пе́рвых рук (что-л.) даве́дацца з пе́ршых рук (пра што-небудзь);

прибра́ть к рука́м (кого-, что-л.) прыбра́ць да рук (каго-, што-небудзь);

он на́ руку нечи́ст ён на руку́ нячы́сты;

име́ть на рука́х (кого-л.) мець на рука́х (каго-небудзь);

отби́ться от рук адбі́цца ад рук;

быть свя́занным по рука́м и нога́м быць звя́заным па рука́х і нага́х;

с пусты́ми рука́ми з пусты́мі рука́мі;

быть не с руки́ (кому-л.) быць не з рукі́ (каму-небудзь);

золоты́е ру́ки залаты́я ру́кі;

лёгкая рука́ (у кого) лёгкая рука́ (у каго);

с лёгкой руки́ з лёгкай рукі́;

пра́вая рука́ пра́вая рука́;

си́льная рука́ мо́цная рука́;

тяжёлая рука́ (у кого) ця́жкая рука́ (у каго);

брать (взять) го́лыми рука́ми браць (узя́ць) го́лымі рука́мі;

ще́дрою руко́ю шчо́драй руко́й;

на́ руку на руку́; падыхо́дзіць;

не рука́ (кому) не падыхо́дзіць (каму);

по рука́м! па рука́х!;

говори́ть по́д руку гавары́ць пад руку́;

под руко́й (находи́ться) пад руко́й (знахо́дзіцца);

не с руки́ (кому) не з рукі́ (каму);

рука́ми и нога́ми рука́мі і нага́мі;

ру́ки не дохо́дят ру́кі не дахо́дзяць;

ру́ки опусти́лись (у кого) ру́кі апусці́ліся (у каго);

рука́ не поднима́ется (у кого) рука́ не падыма́ецца (у каго);

руко́й не доста́ть руко́й не даста́ць, фі́гай но́са не даста́ць;

запусти́ть ру́ку (во что) запусці́ць руку́ (у што);

иска́ть (чьей) руки́ прасі́ць (чыёй) рукі́;

лиза́ть ру́ки (кому) ліза́ць ру́кі (каму);

лома́ть ру́ки лама́ць ру́кі;

мара́ть (па́чкать) ру́ки пэ́цкаць ру́кі;

наложи́ть ру́ку (на что) налажы́ць руку́ (на што);

наложи́ть на себя́ ру́ки налажы́ць на сябе́ ру́кі;

обагри́ть ру́ки кро́вью (в крови́) запля́міць ру́кі крывёй;

опусти́ть ру́ки апусці́ць ру́кі;

подня́ть ру́ку (на кого) узня́ць руку́ (на каго);

предложи́ть ру́ку (и се́рдце) (кому) прапанава́ць руку́ (і сэ́рца) (каму);

приложи́ть ру́ку (к чему) прыкла́сці руку́ (да чаго);

умы́ть ру́ки умы́ць ру́кі;

развяза́ть ру́ки развяза́ць ру́кі;

дать во́лю рука́м даць во́лю рука́м;

махну́ть руко́й (на кого, на что) махну́ць руко́й (на каго, на што);

как без рук як без рук;

брать (взять) себя́ в ру́ки браць (узя́ць) сябе́ ў ру́кі;

нельзя́ в ру́ки взять не́льга ў ру́кі ўзяць;

плыть в ру́ки плы́сці (плыць) у ру́кі;

попа́сть в ру́ки тра́піць у ру́кі;

держа́ть (кого) в рука́х трыма́ць (каго) у рука́х;

вали́ться из рук валі́цца з рук;

вы́пустить из рук вы́пусціць з рук;

вы́дать на́ руки (что, кому) вы́даць на ру́кі (што, каму);

отда́ть на́ руки (кому) адда́ць на ру́кі (пад апе́ку) (каму);

носи́ть на рука́х (кого) насі́ць на рука́х (каго);

бить по рука́м біць па рука́х;

попа́сться по́д руку (кому) тра́піць пад руку́ (каму);

в одни́ ру́ки у адны́ ру́кі;

в на́ших (ва́ших, их и т. д.) рука́х у на́шых (ва́шых, іх і гэ́так дале́й) рука́х;

из рук вон пло́хо ве́льмі дрэ́нна;

из вторы́х рук з другі́х рук;

из рук в ру́ки з рук у ру́кі;

ско́рый на́ руку ско́ры на руку́;

на рука́х (чьих) умере́ть на рука́х (чыіх) паме́рці;

не знать, куда́ ру́ки деть не ве́даць, куды́ ру́кі дзець;

по рука́м ходи́ть па рука́х хадзі́ць;

с рук доло́й з рук дало́ў;

лишь бы с рук абы́ з рук;

с рук продава́ть з рук прадава́ць;

с рук сбыть (спусти́ть) з рук збыць (спусці́ць);

с рук сойти́ дарма́ прайсці́;

с рука́ми оторва́ть з рука́мі адарва́ць;

де́ло (рабо́та) гори́т в рука́х (у кого) рабо́та гары́ць у рука́х (у каго);

де́ло рук (чьих) яго́ (іх) рабо́та;

и кни́ги в ру́ки (кому) і кні́гі ў ру́кі (каму);

и ка́рты в ру́ки (кому) і ка́рты ў ру́кі (каму);

ма́стер на все ру́ки ма́йстар на ўсе ру́кі;

обе́ими рука́ми подписа́ться (под чем) абе́дзвюма рука́мі падпіса́цца (пад чым);

обе́ими рука́ми ухвати́ться абе́дзвюма рука́мі ўхапі́цца;

оху́лки на́ руку не класть (не положи́ть) не схі́біць;

положа́ ру́ку на́ сердце шчы́ра ка́жучы;

прибра́ть во́жжи к рука́м узя́ць ле́йцы ў ру́кі;

свобо́да рук во́ля рук;

сложа́ ру́ки сиде́ть скла́ўшы ру́кі сядзе́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гляде́ть несов., разг.

1. (смотреть) глядзе́ць;

2. (досматривать) дагляда́ць (каго, што);

за ребёнком гляде́ла ня́ня дзіця́ дагляда́ла ня́нька;

3. (иметь вид) выгляда́ць;

гляде́ть геро́ем выгляда́ць;

гляди́ в о́ба до́бра (пі́льна) гля́дзі;

гляде́ть сквозь па́льцы глядзе́ць праз па́льцы;

гляде́ть не́ на что няма́ на што глядзе́ць;

гля́дя по (кому, чему) гле́дзячы па (кім, чым);

на ночь гля́дя на ноч гле́дзячы;

на свет не гляде́л бы на свет не глядзе́ў бы;

ни на что не гля́дя ні на што не гле́дзячы;

того и гляди́ чаго́ до́брага;

гляде́ть в глаза́ (кому) глядзе́ць у во́чы (каму);

гляде́ть во все глаза́, гляде́ть в о́ба гла́за глядзе́ць на ўсе во́чы; глядзе́ць вача́мі;

гляде́ть в зу́бы (кому) глядзе́ць у зу́бы (каму);

гляде́ть в гроб (в моги́лу) глядзе́ць у магі́лу;

гляде́ть ко́со (на кого, что) глядзе́ць ко́са (на каго, што);

гляде́ть (на что чьими) глаза́ми глядзе́ць (на што чыімі) вача́мі;

гляде́ть пря́мо (сме́ло) в глаза́ (чему) глядзе́ць пра́ма (сме́ла) у во́чы (чаму);

гляде́ть сме́рти (опа́сности, ги́бели и т. п.) в глаза́ глядзе́ць сме́рці (небяспе́цы, гі́белі і да т.п.) у во́чы;

глаза́ бы (мои́) не гляде́ли (на кого, что) во́чы б мае́ не глядзе́лі (на каго, што) (не ба́чылі каго, што);

как (бу́дто, сло́вно) в во́ду гляде́л як у ваду́ глядзе́ў;

куда́ глаза́ глядя́т (идти, брести, бежать и т. п.) куды́ во́чы глядзя́ць (ісці́, брысці́, бе́гчы і да т.п.);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кровь кроў, род. крыві́ ж.;

кровь с молоко́м кроў з малако́м;

плоть и кровь плоць і кроў;

кровь уда́рила, бро́силась в го́лову кроў кі́нулася ў галаву́;

кровь сты́нет кроў сты́не;

се́рдце кровью облива́ется сэ́рца крывёю абліва́ецца;

по́ртить кровь (кому-л.) псава́ць кроў (каму-небудзь);

проли́ть кровь пралі́ць кроў;

пить кровь (чью-л.) піць (смакта́ць) кроў (чыю-небудзь);

кровь игра́ет кроў бурлі́ць;

кровью зали́ться кро́ўю (крывёю) умы́цца;

кровь и́з носу кроў з но́са;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насле́довать

1. сов., несов. (что-л.) атры́мліваць у спа́дчыну; сов. атрыма́ць у спа́дчыну;

он насле́довал э́тот дом от отца́ ён атрыма́ў у спа́дчыну гэ́ты дом ад ба́цькі;

2. биол., несов. насле́даваць; сов. насле́даваць, унасле́даваць;

3. (кому-л.) несов., юр. мець пра́ва на спа́дчыну (пасля каго-небудзь); сов. атрыма́ць спа́дчыну (пасля каго-небудзь);

сын насле́дует отцу́ сын ма́е пра́ва на спа́дчыну пасля́ ба́цькі;

он насле́довал своему́ дя́де ён атрыма́ў спа́дчыну пасля́ свайго́ дзя́дзькі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

акружы́ць сов.

1. (встать, разместиться вокруг кого-, чего-л.) окружи́ть; (обвести чем-л. ещё) опоя́сать; окайми́ть;

лі́пы ~жы́лі сядзі́бу — ли́пы окружи́ли (опоя́сали) уса́дьбу;

2. (обвести чем-л. вокруг) окружи́ть;

а. агаро́джай — окружи́ть огра́дой;

3. оцепи́ть;

а. кварта́л — оцепи́ть кварта́л;

4. воен. окружи́ть; (крепость, город — ещё) осади́ть;

а. дыві́зію праці́ўніка — окружи́ть диви́зию проти́вника;

а. крэ́пасць — осади́ть кре́пость;

5. перен. (установить к кому-л. определённое отношение) окружи́ть;

а. пава́гай — окружи́ть уваже́нием

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зваць несов.

1. (каго на што, да каго, чаго) звать (кого на что, к кому, чему), призыва́ть (кого на что, к чему); мани́ть;

з. да сябе́ дзяце́й — звать к себе́ дете́й;

з. дамо́ў у го́сці — звать домо́й в го́сти;

з. на барацьбу́ — звать (призыва́ть) на борьбу́;

заву́ць да́лі да сябе́ — ма́нят да́ли к себе́;

2. (именовать) звать, называ́ть; (называть по имени) оклика́ть;

успаміна́й як зва́ліпогов. помина́й как зва́ли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)