батракефа́лія
(ад гр. bathron = уступ + kephale = галава)
анамальная форма чэрапа, калі патыліца выпінаецца ўступамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дылю́вій
(лац. diluvium = патоп)
эпоха ў гісторыі Зямлі, калі было моцнае абледзяненне Паўночнага паўшар’я.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прадрама́льны
(ад прадрам);
п. перыяд — пачатковы перыяд хваробы, калі з’яўляюцца яе прыметы-прадвеснікі (прадромы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сінгл
(англ. single = адзін, адзіны)
гульня ў тэніс, калі кожны бок прадстаўлены адным гульцом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
odsunąć się
зак. адсунуцца; адхіліцца; адысці;
proszę się ~! — калі ласка, адыдзіце!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kiedy
1. калі;
od kiedy? — з якіх часоў?; з якой пары?;
na kiedy — да якога часу;
słyszał to kto kiedy! — ці чуў гэта хто калі-небудзь!;
kiedy bądź — калі-небудзь;
kiedy indziej — іншым разам;
kiedy niekiedy — час ад часу; часам;
2. калі; як; у той час як;
nie wiem, kiedy to się stało — я не ведаю, калі гэта адбылося;
kiedy trwoga, to do Boga — калі (як) трывога, дык да Бога;
nie zaczynaj, kiedy nie wiesz, czy skończysz — не пачынай, калі не ведаеш, ці закончыш;
kiedy tylko wstałem, on usiadł — як толькі я ўстаў, ён сеў;
kiedy nie chcesz, to nie trzeba — [як; калі] не хочаш, не трэба;
3. разм. калі ж;
kiedy nie mam czasu! — калі ж (калі) не маю часу!;
4. кніжн. але;
chciała się kształcić dalej, kiedy ojciec nie pozwolił — яна хацела вучыцца далей, але бацька не дазволіў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы, вас, вам, вас, ва́мі, аб вас, адз. ты; займ. асаб. 2 ас. мн.
Ужыв. пры звароце да некалькіх асоб, а таксама як форма ветлівага звароту да адной асобы.
◊
На вы (гаварыць, быць з кім-н. і пад.) — пра адносіны паміж людзьмі, калі гавораць адзін другому «вы», а не «ты».
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гаршчо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.
Гліняная пасудзіна са звужаным дном для варкі стравы, для малака, для пакаёвых раслін і пад.
Смачны баршчок, ды малы г. (прыказка). Калі гаспадар з гаспадыняю сварацца, дык у гаршку трасца варыцца (прыказка).
|| памянш. гаршчо́чак і гаршчэ́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
|| прым. гаршко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; зак.
1. над чым. Устанавіць сваю ўладу, панаванне.
Настаў такі час, калі бедната запанавала.
2. Пачаць бяздзейнае, панскае жыццё.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Настаць, устанавіцца.
Запанавала цішыня.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пануючым, пераважным.
У вершах запанавала задумлівая элегія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хі́ба́III злучн. es sei denn; áußer wenn;
абавязко́ва прыйду́, хі́ба́ калі́ не затрыма́юць ich komme únbedingt, wenn man mich nicht áufhält
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)