анахарэты́зм

(ад анахарэт)

разнавіднасць імурацыі, калі жывы арганізм самазамуроўваецца і гіне (напр. малюскі-каменеточцы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

батракефа́лія

(ад гр. bathron = уступ + kephale = галава)

анамальная форма чэрапа, калі патыліца выпінаецца ўступамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дылю́вій

(лац. diluvium = патоп)

эпоха ў гісторыі Зямлі, калі было моцнае абледзяненне Паўночнага паўшар’я.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прадрама́льны

(ад прадрам);

п. перыяд — пачатковы перыяд хваробы, калі з’яўляюцца яе прыметы-прадвеснікі (прадромы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ever

[ˈevər]

adv.

1) калі́-не́будзь

is she ever at home? — Ці яна́ калі́-не́будзь быва́е до́ма?

2) заўсёды, увесь час

3) наагу́л; ува ўся́кім ра́зе

•

- ever and again

- for ever and a day

- ever so

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

-soever

suffix -ко́лечы

whosoever — хто́-ко́лечы

whatsoever — што́-ко́лечы

whensoever — калі́-ко́лечы

wheresoever — дзе́-ко́лечы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

вон​II част. (там) вунь;

вон где вунь дзе;

вон когда́ вунь калі́;

вон куда́ вунь куды́;

вон там вунь там.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кало́ць¹, калю́, ко́леш, ко́ле; калі́; незак.

1. каго-што. Датыкаючыся чым-н. вострым, выклікаць боль.

К. іголкай.

Цэлы дзень калола (безас.) пад сэрцам (перан.).

2. каго (што). Рабіць укол, уколы (разм.).

Хвораму калолі антыбіётыкі.

3. каго (што). Забіваць чым-н. вострым.

К. свінню.

4. каго-што. Біць рагамі, бадаць (разм.).

Бедная тая дамова, дзе вала коле карова (прыказка).

5. перан., каго (што) і без дап. Рабіць каму-н. колкія заўвагі, папракаць.

К. дакорамі.

◊

Калоць (у) вочы (разм.) — папікаць, дакараць, сарамаціць.

Праўда вочы коле (прыказка) — пра нежаданне слухаць непрыемную праўду.

|| зак. закало́ць, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы (да 3 знач.).

|| аднакр. кальну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1, 2 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Не́калі ’няма калі, няма часу’ (Нас., Грыг., Гарэц., Мал., Сл. ПЗБ, ТС, Растарг.), ’няма калі; калісьці’ (докш.; бых., Янк. Мат.; Бяльк.), ’калісьці, даўно’ (Сцяшк.), ’некалі; у будучым, у хуткім часе’ (Яўс.), параўн. таксама з нарашчэннем часціц: не́каліка, не́калікі, не́каліцька, не́какаліцькі (Яўс.), рус. не́коли ’няма калі, няма вольнага часу’, ст.-слав. нѣколи ’калісьці, аднойчы’. Прасл. *několi, з ně (гл. не) і koli (гл. калі), гл. ESSJ SG, 2, 478.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бы¹ (пасля галосных — б), часц.

Ужыв. пры дзеясловах прошлага часу, інфінітывах са знач.:

1) умоўнай магчымасці дзеяння.

Я паехаў бы, калі б быў час;

2) ветлівай прапановы.

Ты прылёг бы на хвіліну;

3) пажадання.

Паспець бы да дажджу прывезці сена;

4) просьбы.

Праведаў бы ты бацьку;

5) боязі, апаскі.

Паспець бы на цягнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)