выбача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.

1. Не караць за што-н., дараваць.

Выбачай мне за спазненне.

2. выбача́й(це). Ужыв. пры звароце да каго-н. (часам як пабочнае), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад.

Выбачайце, тут я пагарачыўся.

|| зак. вы́бачыць, -чу, -чыш, -чыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

параўна́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. параўнаць.

2. Слова або выраз, які змяшчае прыпадабненне аднаго прадмета да другога.

Народная творчасць багата параўнаннямі.

◊

У параўнанні з кім-чым — ужыв. ў знач. прыназ.: параўнальна, калі параўнаць.

Сёлета ўраджай вышэйшы ў параўнанні з мінулым годам.

Ён больш дасведчаны ў гэтай справе ў параўнанні з іншымі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ца́рства, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Дзяржава, якой кіруе цар (уст.).

2. Час праўлення цара (царыцы); цараванне.

3. перан., чаго або якое. Сфера, вобласць прыроды.

Птушынае ц.

Ц. кветак.

◊

Соннае царства (разм., жарт.) — спакой, цішыня, калі ўсе спяць.

Царства Нябеснае каму (разм.) — гаворыцца пры добрым упамінанні нябожчыка.

Цёмнае царства — сімвал некультурнага, невуцкага грамадскага асяроддзя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

венесе́кцыя

(ад лац. vena = вена + sectio = рассячэнне)

ускрыццё вены для пералівання крыві, увядзення лекавых раствораў, калі немагчыма зрабіць венепункцыю.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Абыго́нь (араць у абыгонь) ’калі ворыва пачынаецца з сярэдзіны загона; калі ворыва робіцца ў сярэдзіне загона’ (Выг. дыс.) < аб гонь ’на ўсю даўжыню гоняў’ да гонь, гоні (гл.). Параўн. абугоня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тогда́

1. нареч. тады́;

тогда́ он был мо́лод тады́ ён быў малады́;

я жила́ тогда́ в Рогачёве я жыла́ тады́ ў Рагачо́ве;

2. в знач. соотносительного слова тады́;

когда́ прочита́ю кни́гу, тогда́ занесу́ её вам калі́ прачыта́ю кні́гу, тады́ занясу́ яе́ вам;

3. в составе сложного подчинительного союза тогда́ как: тады́ як, у той час як, хоць, калі́;

он хо́дит, тогда́ как до́лжен лежа́ть ён хо́дзіць, у той час як (калі́) паві́нен ляжа́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

арэнатакі́я

(ад гр. arren = мужчынскі + tokos = патомства)

разнавіднасць партэнагенезу, калі ў патомстве з’яўляюцца толькі самцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

біямура́цыя

(ад бія- + лац. murus = сцяна)

разнавіднасць імурацыі, калі арганізм замуроўваецца іншым арганізмам і гіне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

sélten

1.

a рэдкі

2.

adv

1) рэ́дка (калі́)

2) ве́льмі, на́дта

~ gut — ве́льмі до́бра

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

зайздро́снік, ‑а, м.

Той, хто зайздросціць другім; зайздросны чалавек. Ёсць у .. [Валодзі] і зайздроснікі. Толькі зайздросцяць не тады, калі Валодзя працуе, а тады, калі ён грошы атрымлівае. Вішнеўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)