Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
аэро́бы
(ад гр. aer = паветра + bios = жыццё)
арганізмы, якія не здольныя жыць без свабоднага кіслароду (параўн.анаэробы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гілазаі́зм
(ад гр. hyle = рэчыва + zoe = жыццё)
філасофскі погляд, паводле якога здольнасць адчуваць нібыта ўласціва ўсёй матэрыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
клерыкалі́зм
(ад клерыкал)
палітычны кірунак, які імкнецца ўзмацніць уплыў царквы на грамадска-палітычнае і культурнае жыццё краіны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цэно́бій
(гр. koinobios = сумеснае жыццё)
цэнакарпны сухі плод, які распадаецца на 4 долі, напр. у губакветных, бурачнікавых.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эдафі́чны
(ад гр. edaphos = глеба);
э-ыя фактары — глебавыя ўмовы, якія ўплываюць на жыццё і пашырэнне жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сужыццён.
1. (сумеснаеіснаванне) Zusámmenleben n -s; Wóhngemeinschaft f -;
2. (сумеснае жыццё па-за шлюбам) wílde Éhe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Жыві́ць ’быць крыніцай дзейнасці’. Рус.живи́ть ’даваць жыццё, бодрасць’, укр.живи́ти ’забяспечваць жывыя арганізмы неабходнымі речывамі, падтрымліваць, натхняць’, польск.żywić ’забяспечваць арганізм’, ’адчуваць нешта’, уст. ’аставіць кагосьці пры жыцці’, в.-луж.žiwić ’карміць, харчаваць’, чэш.živiti ’карміць’, славац.živiť ’карміць, забяспечваць усім патрэбным’, славен.živíti ’харчаваць, утрымліваць’, серб.-харв.жи́вити ’жыць’. Ст.-слав.живити ’ажывіць’, ’пакінуць жывым’, ’жыць з чагосьці’. Ст.-рус.живити ’даваць жыццё’ (1096 г.); зажыўляць, гаіць (1585 г.); здабываць сродкі існавання (XI–XII стст.)’. Прасл. утварэнне дзеяслова ад прыметніка *živ‑ (гл. жывы) з суфіксам *‑i‑ti, першапачатковае значэнне ’рабіць жывым’, адкуль і ’харчаваць’, ’гаіць’, ’натхняць’ і г. д. Трэба адзначыць, што значэнні гэтыя прадстаўлены і ў гісторыі слова жыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жыць. Рус.жить, укр.жи́ти, польск.żyć ’жыць’, в.-луж.žić ’загойвацца’, уст. ’жыць’, н.-луж.žyś ’загойвацца, цешыцца’, чэш.žiti ’жыць’, славац.žiť ’тс’, славен.žiti ’жыць’, серб.-харв.уст.жи̏ти ’жыць’, балг.дыял.жѝя ’жыць’, макед. (у складаных словах) жи‑ ’жыць’. Ст.-слав.жити ’жыць, ажыўляць, карыстацца з чагосьці’, ст.-рус.жити ’жыць’, ’быць’, ’адбывацца’, ’загойвацца’. Літ.gýti ’загойвацца’, лат.dzît ’жыць’, лац.vita ’жыццё’, грэч.βιοτή ’жыццё сродкі для жыцця’. І.‑е. корань *gu̯ei̯‑: *gu̯ī, часта з пашырэннем *‑ụ‑: *gu̯ī̆u̯‑o‑s ’жывы’, gu̯ī̆u̯‑to‑s ’жывот’ (гл.). Фасмер, 2, 52; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 294; Брукнер, 669; Махэк₂, 728; БЕР, 1, 549; Траўтман, 76; Покарны, 1, 467.