БЕЛАРУ́СКІ ЭКЗАРХА́Т,

гл. Беларуская праваслаўная царква.

т. 2, с. 463

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Барть ’борць’ (Кіркор). Запазычанне з польск. barć ’тс’ (прасл. bъrtь). Беларуская форма — борць (гл.). Параўн. яшчэ ст.-бел. (XVI ст., Нас. гіст.) бартны ’борцевы’ < польск. bartny ’тс’ (да barć).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

журналі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. зб. Перыядычныя выданні. Беларуская журналістыка.

2. Літаратурна-публіцыстычная дзейнасць у газетах, часопісах, на радыё, тэлебачанні. Займацца журналістыкай. □ Прыйшоўшы і арміі, я неяк адышоў ад пісьменніцкіх спраў і цалкам прысвяціў сябе журналістыцы. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ку́хня, -і, мн. -і, -хань і -хняў, ж.

1. Асобнае памяшканне з печчу, плітой для прыгатавання ежы, а таксама камплект мэблі для такога памяшкання.

2. Падбор страў.

Беларуская к.

3. перан., адз. Махінацыі, інтрыгі, а таксама ўвогуле скрыты, закулісны бок якой-н. дзейнасці.

○

Малочная кухня — установа, якая гатуе малочныя сумесі для грудных дзяцей.

|| памянш. ку́ханька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж. (да 1 знач.).

|| прым. кухо́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лі́рыка, -і, ДМ -рыцы, ж.

1. Адзін з трох родаў мастацкай літаратуры, у якім адлюстроўваюцца перажыванні, пачуцці, настроі паэта.

Беларуская л.

2. Сукупнасць твораў гэтага роду паэзіі.

Л.

Багдановіча.

3. перан. Чуллівасць, перажыванні, настрой (разм.).

Пакіньце лірыку!

|| прым. ліры́чны, -ая, -ае.

Лірычная паэзія.

Л. настрой.

○

Лірычнае адступленне — у эпічным або ліра-эпічным літаратурным творы: прасякнутае лірызмам адступленне, афарбаванае інтымнай звернутасцю аўтара да чытача.

◊

Лірычнае адступленне — адступленне ад тэмы (размова і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́збука, -і, ДМ -буцы, ж.

1. Сукупнасць літар якой-н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.

Беларуская а.

2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.

3. перан. Асноўныя, прасцейшыя палажэнні якой-н. навукі, справы; аснова чаго-н.

А. навукі.

○

Азбука Морзэ — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар праз тэлеграф.

Нотная азбука — сістэма нотных знакаў для перадачы музычных гукаў.

|| прым. а́збучны, -ая, -ае.

А. парадак.

◊

Азбучная ісціна — пра агульнавядомую, простую думку, ісціну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ткі ’такі’ (Бяльк., Варл.): усё ж ткі (Маладосць, 1991, 10, 115), добра‑ткі падпілі (Беларуская маладзёжная, 1999, 26 ліст.). Звычайна разглядаецца як скарочанае з такі 2 (гл.), аднак параўн. таксама -тка, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эпіго́н, ‑а, м.

Творча неарыгінальны паслядоўнік якога‑н. напрамку (у палітыцы, навуцы, мастацтве і пад.). Беларуская літаратура амаль не ведала класіцызму, а вось прагрэсіўным рускім пісьменнікам і крытыкам давялося змагацца супроць эпігонаў гэтага аджылага, звыраднелага напрамку нават у трыццатых і саракавых гадах. Казека.

[Ад грэч. epígonos — нашчадак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

«Маладая Беларусь»,

беларуская грамадска-палітычная арганізацыя ў 1917-19.

т. 9, с. 550

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

жупа́н

(польск. żupan < іт. giuppone, ад ар. džubba)

старадаўняе верхняе мужчынскае адзенне з каляровага сукна са стаячым каўняром і вузкімі рукавамі, якое насіла польская, беларуская і ўкраінская шляхта.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)