фармакагене́тыка
(ад гр. pharmakon = лякарства + генетыка)
вучэнне аб спадчыннай зменлівасці арганізма пад уплывам лекавых рэчываў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эндаскапі́я
(ад энда- + -скапія)
агляд унутраных поласцей арганізма (страўніка, стрававода, мачавога пузыра і інш.) эндаскопам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэа́кцыя I ж., в разн. знач. реа́кция;
хімі́чныя ~цыі — хими́ческие реа́кции;
р. аргані́зма на хо́лад — реа́кция органи́зма на хо́лод;
р. пасля́ мо́цнай узбу́джанасці — реа́кция по́сле си́льного возбужде́ния;
○ ланцуго́вая р. — цепна́я реа́кция;
р. замяшчэ́ння — хим. реа́кция замеще́ния
рэа́кцыя II ж., полит. реа́кция
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АЎТАІНТАКСІКА́ЦЫЯ
(ад аўта... + інтаксікацыя),
самаатручэнне, эндагенная інтаксікацыя, пашкоджанне арганізма ядамі, што ўтварыліся ў арганізме (у адрозненне ад атручэння, калі яны паступаюць звонку). Асн. групы эндагенных таксінаў складаюць рэчывы, якія ўзнікаюць або назапашваюцца ў арганізме ў празмернай колькасці пры цяжкіх захворваннях печані, нырак (дыябет, урэмія), парушэннях абмену рэчываў і дзейнасці залоз унутр. сакрэцыі (тырэатаксікоз), пры шэрагу ўнутр. інфекцый (напр., дыфтэрыі), пры некрозе тканак пад уплывам злаякасных новаўтварэнняў і вял. апёкаў, пры парушэннях цячэння цяжарнасці і інш. Дзеянне эндатаксінаў рэалізуецца непасрэдна ў месцы іх утварэння або праз адмоўны ўплыў на функцыі органаў сардэчна-сасудзістай, нерв., крывяноснай і інш. сістэм. У найб. цяжкіх выпадках для ачышчэння арганізма ад іх выкарыстоўваюць складаныя тэхн. сістэмы (апараты «штучная нырка», «штучнае лёгкае», дыялізатары і інш.).
т. 2, с. 109
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хемарэцэ́пцыя
(ад хема- + рэцэпцыя)
успрыманне аднаклетачным арганізмам або спецыялізаванымі клеткамі (хемарэцэптарамі) мнагаклетачнага арганізма хімічных раздражняльнікаў, якія прысутнічаюць у знешнім або ўнутраным асяроддзі; ляжыць у аснове хематаксісу, хематрапізму і іншых рэакцый жывога арганізма на хімічны састаў навакольнага асяроддзя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сакрэ́цыя
(лац. secretio = выдзяленне)
выпрацоўка і выдзяленне залозамі асобых рэчываў (сакрэтаў2), неабходных для жыццядзейнасці арганізма.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
нерв, ‑а, м.
1. Тонкае валакно, якое ў выглядзе адростка адыходзіць ад галаўнога і спіннога мозга і з’яўляецца састаўной часткай разгалінаванай сістэмы, здольнай служыць сродкам кіравання дзейнасцю арганізма. Зрокавы нерв. Блукаючы нерв. □ Шафёр і старшыня ехалі моўчкі. Пасля розных клопатаў у Мінску кожны нерв адпачываў сам сабою. Пестрак. Сашу быццам ударыла токам — скалануўся, уздрыгнуў кожны нерв. Шамякін. // Спец. Жылка ў лісцях раслін і крылах насякомых.
2. толькі мн. (не́рвы, ‑аў). Сістэма такіх валокнаў, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека. Нервы, нарэшце, не вытрымалі.. Хваляванне, напружанасць усіх гэтых дзён раптам далі сябе адчуць, і Чыжык заплакаў. Лупсякоў.
3. перан. Цэнтр якой‑н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго‑н. Нёман быў пер вам сяла, які будзіў яго жыццё. Колас.
•••
Выматаць усе нервы гл. выматаць.
Іграць на нервах гл. іграць.
Трапаць нервы гл. трапаць.
[Лац. nervus — жыла, сухажылле.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
алкало́з
(ад ар. al-kali = шчолач)
павелічэнне колькасці шчолачаў у крыві і тканках арганізма (параўн. ацыдоз).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
антабіяло́гія
(ад гр. on, ontos = быццё + біялогія)
раздзел біялогіі, які вывучае ўзроставыя асаблівасці арганізма; біялогія развіцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
антагене́тыка
(ад гр. on, ontos = быццё + генетыка)
раздзел генетыкі, які вывучае генетычныя асновы індывідуальнага развіцця арганізма.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)