та́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Прадмет кухоннага ўжытку — металічная пласцінка з дзіркамі, якая служыць для раздрабнення, расцірання чаго‑н. Наўкол пляменнікі сядзелі, На дзядзьку пільна ўсе глядзелі, Як ён, рукавы закасаўшы, Па тарцы шоргаў, шапку зняўшы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Га́мар 1, пра ’вялікі і цяжкі прадмет’ (Сцяц. Словаўтв.). Спачатку, мусіць, ’вялікі молат, молат’. Параўн. укр. дыял. (зах.) га́мер ’(вялікі) молат’. Запазычанне з ням. Hammer ’молат’, Параўн. Рудніцкі, 555.

Га́мар 2 ’верхняя ручка ў падоўжнай піле’. Гл. га́мары.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кумі́р 1 ’прадмет пакланення’ (ТСБМ). Запазычанне са ст.-слав. коумиръ (< іран., параўн. асет. gumeri ’волат, ідал’) (Шанскі, 2, 8, 443; Абаеў, 1, 530).

Кумі́р 2 ’каўнер (кашулі, сарочкі)’ (Нар. словатв.). Да каўнер (гл.). Параўн. укр. ковнір > ковмір > комір.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́клад ’яйка або прадмет падобны на яго, які кладуць там, дзе хочуць, каб несліся куры’ (ТСБМ, ТС, Касп.), подклад ’яйка, якое падкладваюць пад курыцу’ (Мік.). Ад *po‑klad‑ti > *po‑klasti, po‑kladǫ < *klasti, kladǫ. Да класці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

dyscyplina

dyscyplin|a

ж.

1. дысцыпліна;

~a pracy — працоўная дысцыпліна;

przestrzegać ~y — захоўваць дысцыпліну;

2. дысцыпліна; прадмет; галіна навукі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

article [ˈɑ:tɪkl] n.

1. арты́кул (у газеце, часопісе)

2. пункт, пара́граф, арты́кул (у дакуменце)

3. прадме́т, рэч;

household articles прадме́ты/рэ́чы ха́тняга ўжы́тку

4. ling. арты́кль;

the definite/indefinite article азнача́льны/неазнача́льны арты́кль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

globe [gləʊb] n.

1. шар; любы́ прадме́т у вы́глядзе ша́ра (абажур, акварыум і да т.п.)

2. гло́бус

3. the globe зямны́ шар;

She has travelled all over the globe. Яна аб’ездзіла ўвесь свет.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spiral​1 [ˈspaɪərəl] n.

1. спіра́ль; прадме́т спіра́льнай фо́рмы

2. паступо́вае падзе́нне або́ павышэ́нне (цэн, зарплаты і да т.п.);

an inflationary spiral інфляцы́йная спіра́ль;

a wa ge-price spiral рост заро́бку і цэн

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

scorn

[skɔrn]

1.

v.t.

пагарджа́ць, грэ́баваць

to scorn lying — не апуска́цца да маны́, грэ́баваць мано́ю

2.

n.

1) пага́рда f.

2) прадме́т пага́рды

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Спра́ва ‘дзейнасць, занятак’, ‘абавязак’, ‘рэч, з’ява’ (ТСБМ, Байк. і Некр., ТС), ‘прадмет дзейнасці, справаздача, рашэнне’ (Нас.), ‘прадмет дзейнасці ці інтарэсу’ (Ласт., Бяльк., Касп.), ‘здарэнне’ (Сержп.), ‘набыццё адзення, абутку, абноўка’ (Нік. Очерки), ‘уборы, адзенне’ (ТС), ст.-бел. справа ‘дзейнасць (?)’ (Скарына). Параўн. укр. спра́ва, польск. sprawa, чэш. sprava ‘дзейнасць і яе мэта’, серб.-харв. спра̏ва ‘інструмент, прыбор, прыстасаванне’, балг. спра́ва ‘тс’, макед. справа ‘тс’; сюды ж, відаць, прыслоўе (XVI ст.) ст.-рус. справа: пришли къ государю справа воеводы его (Яновіч, Наречие, 54). Дэрываты ад справіць ‘зрабіць, выканаць, ажыццявіць’, што да правіць, правы (гл.), якія, відаць, няма падстаў адносіць да праславянскіх утварэнняў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)