ке́ты, ‑аў; адз. кет, ‑а, м.; кетка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. кеткі, ‑так; ж.
Народ, які жыве ў раёнах сярэдняга і ніжняга цячэння Енісея (Краснаярскі край РСФСР).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міра́нін, ‑а; мн. міране, ‑ран; м.
Уст.
1. Чалавек, які не мае духоўнага звання.
2. Член сельскай грамады, міра 2; селянін.
3. толькі мн. (міра́не, ‑ран). Народ, людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падняво́ліць, ‑волю, ‑воліш, ‑воліць; зак., каго-што.
Зрабіць паднявольным. Наша зямля ўкрыта курганамі і магіламі тых, хто калі-небудзь імкнуўся заўладаць ёю і падняволіць сабе наш народ. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
песімі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто схільны да песімізму; проціл. аптыміст. — Нешта, брат, ты песімістам робішся. Народ радуецца, а ты... Спалохаўся? Не бойся, твае пазіцыі моцныя! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скуць, скую, скуеш, скуе; скуём, скуяце; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і скаваць. Скуць ланцуг. □ Дарэмна каты лютуюць, — Народ ім не скарыць, Не скуць Карэю путамі. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наро́дны, -ая, -ае.
1. гл. народ.
2. Які належыць усяму народу, дзяржаўны.
Народная гаспадарка
3. Цесна звязаны з народам, уласцівы духу народа, яго культуры, светапогляду.
Народная паэзія.
4. У складзе некаторых назваў устаноў, арганізацый, пасад.
Н. суд.
Н. кантроль.
5. У складзе ганаровых званняў якія надаюцца дзеячам культуры.
Н. паэт. Н. мастак.
|| наз. наро́днасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шавялі́цца несов.
1. шевели́ться;
лі́сце на дрэ́вах шаве́ліцца — листва́ на дере́вьях шеве́лится;
2. (суетливо передвигаться) копоши́ться;
у мура́шніку шаве́ляцца мура́шкі — в мураве́йнике копоша́тся муравьи́;
3. перен. (проявлять активность) приходи́ть в движе́ние; начина́ть де́йствовать; шевели́ться;
наро́д шаве́ліцца — наро́д прихо́дит в движе́ние;
4. перен. (появляться) шевели́ться;
у душы́ шаве́ляцца сумне́нні — в душе́ шевеля́тся сомне́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
гераі́зм, ‑у, м.
Праяўленне мужнасці, стойкасці, самаадданасці ў імя высокай мэты; доблесць, геройства. Працоўны гераізм савецкіх людзей. У барацьбе з нямецкімі фашыстамі беларускі народ праявіў масавы гераізм і самаахвярнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ідэнты́чны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн. Такі самы, аднолькавы, раўназначны. Ідэнтычныя ўмовы. Ідэнтычныя па значэннях словы. □ Народ і нацыя. Мы рэдка задумваемся над тым, што гэта катэгорыі далёка не ідэнтычныя. Бярозкін.
[Ад лац. identicus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
македо́нцы, ‑аў; адз. македонец, ‑нца, м.; македонка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. македонкі, ‑нак; ж.
Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва югаслаўскай Македоніі, некаторых раёнаў грэчаскай Македоніі і Балгарыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)