Тры́ба 1 ‘шасцярня малатарні’ (ТСБМ; карэліц., нясвіж., Нар. словатв.; драг., Жыв. сл.). З польск. tryb ‘шасцярня’, tryby ‘прыстасаванні, найчасцей шасцярня альбо шэраг шасцерняў, якія пераносяць рух на іншыя часткі машыны’ (< ням. Trieb ‘імкненне’), ‘прывад, цяга’, ‘перадача’ < treiben ‘прыводзіць у рух’ (SWO, 1980, 778; ЕСУМ, 5, 634).
Тры́ба 2 ‘кожнае з трох падраздзяленняў, на якія дзялілася насельніцтва Рыма паводле паходжання’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рускую мову запазычана з лац. tribus ‘тс’ < і.-е. *tribh‑ ‘дзяліць, раздзяляць’ (Вальдэ, 1906, 636).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недаказа́ць, ‑кажу, ‑кажаш, ‑кажа; зак., што і чаго.
Выказаць не да канца, недагаварыць. Ніна падсунулася бліжэй да машыны, крутнула ручку, і тое, што недаказала яна, рашучаю скорагаворкаю дагаварыла за яе машына. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамысло́вік, ‑а, м.
1. Асоба, якая займаецца промыслам (у 1 знач.).
2. Рабочы на промысле, промыслах (у 3 знач.). Для лесарубаў везлі прадукты, тавары, а для далёкіх калгасаў, прамысловікаў — машыны, абсталяванне. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэлета́йп, ‑а, м.
Літарадрукавальны тэлеграфны апарат з клавіятурай, як у друкарскай машынцы, для перадачы тэксту на адлегласць. Запрацавалі механізмы ўнутры машыны, і праз некалькі мінут пачуўся выразны пошчак тэлетайпа: адказ ёсць. «Маладосць».
[Ад грэч. tēle — далёка і англ. type — друкаваць на машынцы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывядзе́нне ср., в разн. знач. приведе́ние;
п. машы́ны ў рух — приведе́ние маши́ны в движе́ние;
п. падо́бных чле́наў — мат. приведе́ние подо́бных чле́нов; см. прыво́дзіць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ДАРО́ЖНЫ ПРАСВЕ́Т, клірэнс,
адлегласць ад найніжэйшага элемент канструкцыі аўтамабіля (акрамя колаў да ўзроўню зямлі (апорнай плоскасці) адзін з паказчыкаў праходнасці машыны. Д.п. легкавых аўтамабіляў 170—211 мм, аўтобусаў 180—340 мм, грузавы: аўтамабіляў 220—540 мм.
т. 6, с. 56
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГО́МЕЛЬСКІ ПОЛІТЭХНІ́ЧНЫ ТЭ́ХНІКУМ.
Засн. ў Гомелі ў 1946. Спецыяльнасці (1996/97 навуч. г.): электратэхніка; машыны і абсталяванне ляснога комплексу; тэхналогія дрэваапрацоўчых вытв-сцей; лесанарыхтоўка драўніны; маркетынг. Прымае асоб з базавай і сярэдняй адукацыяй. Навучанне дзённае і завочнае.
т. 5, с. 348
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Якар (эл. машыны) 1/511 (іл.): 5/252, 359; 8/308; 11/531—532
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
разворо́т
1. разваро́т, -ту м.;
боево́й разворо́т баявы́ разваро́т;
разворо́т маши́ны разваро́т машы́ны;
2. (рост, развитие) разма́х, -ху м.;
разворо́т строи́тельных рабо́т разма́х будаўні́чых рабо́т.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
халадзі́льнік, ‑а, м.
1. Спецыяльнае збудаванне, памяшканне з паніжанай тэмпературай для захоўвання або перавозкі прадуктаў, якія хутка псуюцца. Вагон-халадзільнік. □ Крыху далей, на другім баку пасёлка, на ўзгорку пад соснамі знаходзіцца рыбакансервавы завод. Побач з ім высіцца белы будынак халадзільніка. В. Вольскі. // Шафа з халадзільнай устаноўкай. Маці вынесла ў тазе на балкон сала, масла і прыкрыла газетай. — Не трэба і халадзільніка, — радавалася яна. — Заўсёды свежае будзе. Даніленка.
2. Частка машыны, спецыяльнае прыстасаванне для ахаладжэння чаго‑н. Халадзільнік паравой машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)