упрэ́гчы 1, упрагу, упражэш, упражэ; упражом, упражаце, упрагуць; пр. упрог, упрэгла; заг. упражы; зак., каго.
1. Запрэгчы ў павозку, воз і пад. Сурвіла, не чакаючы больш фармальнага дазволу, шпарка ўпрог у аглоблі кабылу і рушыў на двор ратушы. Чорны.
2. перан. Разм. Уключыць у работу, прымусіць многа працаваць. Вы, Павел Андрэевіч, відаць, па злосці мяне ў дакладчыкі ўпісалі. — Прафесар зірнуў Будніку ў твар. — Я ж разумею, даклад вам даручалі, а вы і мяне ў яго ўпрэглі. Галавач.
упрэ́гчы 2, упрагу, упражэш, упражэ; упражом, упражаце, упрагуць; пр. упрог, упрэгла; заг. упражы; зак., што.
Тое, што і упражыць. Упрэгчы боб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
представля́ться несов.
1. (называть себя при знакомстве) рэкамендава́цца, знаёміцца, прадстаўля́цца;
2. (представать в воображении) прадстаўля́цца, уяўля́цца; (казаться) здава́цца; (слышаться) чу́цца;
и́здали всё представля́ется ме́ньшим здалёк усё здае́цца (уяўля́ецца) ме́ншым;
э́то вам то́лько представля́ется гэ́та вам то́лькі здае́цца; (слышится) чу́ецца;
3. (представать, являться) паўстава́ць (перад кім, чым); з’яўля́цца, паяўля́цца (перад кім, перад чым); (показываться) пака́звацца;
де́ло представля́ется в тако́м ви́де спра́ва паўстае́ ў такі́м вы́глядзе;
4. (притворяться) разг. прыкі́двацца, стро́іць з сябе́ (каго, што);
представля́ться глухи́м прыкі́двацца глухі́м, стро́іць з сябе́ глухо́га;
5. (возникать, случаться) трапля́цца; быць;
представля́ется возмо́жность трапля́ецца (ёсць) магчы́масць;
6. страд. падава́цца; прыво́дзіцца; прадстаўля́цца; прад’яўля́цца; дастаўля́цца; ста́віцца; знаёміцца, рэкамендава́цца, малява́цца; пака́звацца, выво́дзіцца; см. представля́ть 1—5, 8.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
grade1 [greɪd] n.
1. я́касць, гату́нак;
low-grade oil на́фта ні́зкай я́касці;
a poor grade of rye дрэ́нны гату́нак жы́та
2. ступе́нь; ранг; узро́вень
3. AmE клас (у школе)
4. AmE адзна́ка;
You need good grades to go to college. Вам трэба мець добрыя адзнакі, каб паступіць у каледж.
5. AmE ухі́л (асабліва на дарозе або чыгунцы); пад’ём
♦
make the grade дасягну́ць по́спеху
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
second3 [ˈsekənd] num., adj.
1. другі́;
World WarII (the Second) Друга́я сусве́тная вайна́
2. дадатко́вы, паўто́рны;
Will you have a second cup of tea? Вам яшчэ адзін кубачак гарбаты?
3. дру́гасны
♦
at second hand з другі́х рук, праз пасярэ́дніцтва;
be second to smb. in smth. caступа́ць каму́-н. у чым-н.;
second to none не мець сабе́ ро́ўных;
in the second place па-друго́е
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
но́мер в разн. знач. ну́мар, -ра м.;
но́мер облига́ции ну́мар абліга́цыі;
февра́льский но́мер журна́ла лю́таўскі ну́мар часо́піса;
снять но́мер в гости́нице зняць ну́мар у гасці́ніцы;
но́мер оруди́йного расчёта ну́мар гарма́тнага разлі́ку;
со́льный но́мер со́льны ну́мар;
◊
вы́кинуть но́мер адпалі́ць шту́ку;
э́тот но́мер не пройдёт гэ́ты ну́мар не вы́йдзе, гэ́та (вам, табе́) не ўда́сца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
загляну́ць сов.
1. прям., перен. загляну́ть;
з. у во́чы — загляну́ть в глаза́;
з. у кні́гу — загляну́ть в кни́гу;
со́нца ~ну́ла ў акно́ — со́лнце загляну́ло в окно́;
2. (куда-л.) загляну́ть, заверну́ть;
я да вас ~ну́ за́ўтра — я к вам загляну́ за́втра;
◊ з. напе́рад (у за́ўтрашні дзень) — загляну́ть вперёд (в за́втрашний день);
з. у душу́ — загляну́ть в ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
schúldig
a
1) вінава́ты
sich ~ máchen — правіні́цца
éines Verbréchens ~ sein — быць вінава́тым у здзяйсне́нні злачы́нства
2) нале́жны
Geld ~ sein — завінава́ціцца, запазы́чыцца (гро́шы)
was bin ich Íhnen ~? — ко́лькі я Вам вінава́ты?
mit ~er Hóchachtung — з нале́жнай пава́гаю
3) абавя́заны
~ sein, etw. zu tun — быць абавя́заным што-н. зрабі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
багаты́р, ‑а, м.
1. Той, хто валодае вялікай маёмасцю, мае многа грошай; багач. [Настаўнік:] — Вы толькі падумайце: маленькая жменька дваран і багатыроў села вам на карак, захапіла лепшыя землі, жыве з вашае працы і вас жа катуе. Колас. [Павал:] — Калі я цяпер узбіўся на добрую.. гаспадарку, дык ужо мяне багатыром лічаць. Чорны.
2. Казачны асілак, волат; вялікай сілы і адвагі чалавек, воін. Я не жартуючы хацеў бы пусціць па краіне мастацкае палатно, падобнае па зместу да «Багатыроў» Віктара Васняцова. Толькі сучаснае, аб нашых багатырах, якія стаяць на варце спакою і волі краіны. Брыль. // перан. Пра што‑н. велічнае, магутнае. Вось які ты, слаўны Кіеў, Старажытны багатыр! Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адвяза́цца, ‑вяжуся, ‑вяжашся, ‑вяжацца; зак.
1. Развязаўшыся, аддзяліцца (аб вяроўцы, канаце і пад.). // Вызваліцца ад прывязі, стаць непрывязаным. Конь адвязаўся. □ Тыя, якія раней за іншых адвязаліся ад сваіх парашутаў, без усялякай каманды, механічна, пасталі з аўтаматамі на варту. Чорны.
2. перан. Разм. Пазбавіцца ад каго‑н. дакучлівага, назойлівага або непрыемнага, нежаданага. Рыгору хацелася скарэй адвязацца ад гаспадыні. Гартны. Небяспечны чалавек, — падумаў пан. — ..Ніяк цяпер не адвяжашся ад гэтага д’ябла ў чорнай сутане. Бядуля.
3. перан. Разм. Перастаць дакучаць каму‑н. Адвяжыся, аса-назола! — жартаўліва замахваўся на бабку дзед. Даніленка. [Лаяна:] — Скажу вам яшчэ болей, каб вы ўрэшце адвязаліся ад мяне і не ліплі, як назойлівыя мухі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абраць.
2. у знач. прым. Які мае законныя паўнамоцтвы, правы. І вось вам яны, партызаны, І тайны хаўрус, І ён, камандзір ваш абраны, Кандрат Белавус. Колас.
3. у знач. прым. Які да спадобы, пад густ; любімы. Было адно такое абранае месца, куды.. [Лабановіч] звычайна і хадзіў, калі хацелася пабыць аднаму. Колас.
4. у знач. наз. абра́ны, ‑ага, м. Той, хто карыстаецца ўсімі правамі і дабротамі жыцця; прадстаўнік эксплуататарскага класа. Была тут [на Балканах] воля для абраных, Для неабраных — ланцугі. Калачынскі.
5. у знач. наз. абра́ны, ‑ага, м. Той, каго выбіраюць для душы; каханы. Звычайна не ведаюць усе закаханыя, за што кахаюць сваіх абраных. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)