Во́плескі (БРС, Гарэц.). Да пляскаць ’біць (у далоні)’. Параўн. рус. рукоплескания.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпе́таваць ’біць, калаціць да смерці’ (Нас.), пры́петка ’заклёпка’ (Ласт.). Гл. пе́таваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
садо́м, ‑у, м.
Бязладдзе, сумятня, гоман, крык. Яўхім пачаў біць вокны, посуду, гаршкі, перавярнуў начоўкі з рошчынай і рабіў страшны садом у хаце. Бядуля.
•••
Садом і гамора — тое, што і садом (ад назваў двух гарадоў старажытнай Палесяіны, якія, паводле біблейскай легенды, былі пакараны богам за грахі жыхароў).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bić
незак.
1. біць, удараць, стукаць, лупцаваць, збіваць;
2. узбіваць;
bić śmietanę — узбіваць смятанку (вяршкі);
3. біцца; пульсаваць;
serce bije — сэрца б’ецца;
4. біць, званіць; вызвоньваць;
zegar bije godziny — гадзіннік вызвоньвае гадзіны (час);
dzwony biją na mszę — званы склікаюць на імшу; званы абвяшчаюць пра пачатак імшы;
5. біць; страляць;
bić do kogo — страляць у каго;
6. біць; струменіць;
źródło bije — крыніца б’е (струменіць);
bić pokłony — біць паклоны;
bić brawo — апладзіраваць;
bije w oczy — б’е ў вочы; кідаецца ў вочы;
bije z niego dobroć — ён свеціцца дабрынёй;
bić w wielki dzwon — узнімаць шум (галас);
bić na alarm — біць (узнімаць) трывогу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Га́піць ’біць’, га́піцца ’біцца’ (Шатал.). Няяснае слова. Няма ў суседніх мовах. Этымалогія гэтай лексемы не можа пакуль што выходзіць за рамкі агульных меркаванняў і дагадак. Магчыма, гэта гукапераймальнае ўтварэнне (ад выклічніка тыпу ўкр. геп!, які перадае гук пры падзенні або ўдары: ге́пати ’ўдарыць; падаць з шумам і да т. п.’). А магчыма, ёсць і нейкая сувязь са словам тыпу ўкр. га́пка ’задняя частка цела, podex’: *гапіць < *’біць па задняй частцы цела’ (→ ’біць наогул’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Eandem incudem tundere (Cicero)
Біць па адным і тым жа кавадле.
Бить по одной и той же наковальне.
бел. Набіць аскому. Казка пра белага бычка.
рус. Тем же салом да по тем же ранам. Бить в (одну) точку. Набивать оскомину. Сказка про белого бычка.
фр. Agacer les dents (Набивать оскомину). L’histoire du petit navire (История/рассказ про маленький кораблик).
англ. The same old story (Всё та же старая сказка).
нем. Immer das alte Lied singen (Всегда петь старую песню).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
flutter [ˈflʌtə] v.
1. маха́ць, ло́паць, лапата́ць, біць кры́ламі;
The bird fluttered its wings. Птушка махала крыламі.
2. трапята́ць; трапята́цца; дрыжэ́ць; развява́цца, калыха́цца;
Flags fluttered in the breeze. Вецер калыхаў сцягі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дзяліць, падзяляць, раздзяляць; біць, разбіваць, рэзаць (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
гру́дзі, -дзе́й, Т -дзьмі́, -дзя́мі.
1. Пярэдняя частка тулава ад шыі да жывата, а таксама поласць гэтай часткі тулава.
Шырокія г.
Боль у грудзях.
Біць (сябе) у грудзі (таксама перан.: ад роспачы або запэўніваючы ў чым-н.).
2. Малочныя залозы ў жанчыны.
Карміць дзіця грудзьмі.
Адняць ад грудзей.
3. Верхняя пярэдняя частка адзення.
Вышыць г. ў сукенцы.
|| прым. грудны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).
Грудное дзіця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)