Паме́сце ’асабістае (у адрозненне ад вотчыны) зямельнае ўладанне ў феадальнай Расіі да XVIII ст.’ (ТСБМ), поме́сцье ’месца, прытулак’ (ТС). З рус. поме́стье ’тс’. Ст.-рус. помѣстие ’зямельны надзел, які быў выдадзены за службу’ (у адрозненне ад вотчыны, якая была спадчынным уладаннем) < cловазлучэнне по мѣсту (Фасмер, 3, 323).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
завярша́льнік, ‑а, м.
Той, хто канчае, завяршае якую‑н. справу. Гэта была маналітная армія старых і юных, .. пачынальнікаў і завяршальнікаў адной вялікай ідэі, ідэі Леніна. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́за, ‑ы, ж.
Гаручая вадкасць, якая атрымліваецца пры перапрацоўцы нафты. Валіць у лямпу газы. Пах газы. □ Газа была не чыстая, святла давала мала, капцела многа. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́сеньскі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і асенні. Была густая цёмная восеньская ноч. Скрыган. Бабка Наста гаварыла доўга і многа,.. гутарка лілася безупынным зацяжным восеньскім дожджыкам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абгарэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Пашкоджаны агнём, абпалены. Абгарэлы пень. Абгарэлы танк. □ Наперадзе была рэчка, мост цераз яе і за мостам кварталы горада з разбуранымі, абгарэлымі будынкамі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паапы́рсквацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Апырскаць сябе чым‑н., запэцкацца ў што‑н. — пра ўсіх, многіх. [Люба:] — Дарога, відаць, не малая была, вунь як паапырскваліся. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папацёмку, прысл.
У цемры, у цемнаце. Якая там была трава — добрая ці дрэнная? — папацёмку не разбярэш. Якімовіч. Каб не разбудзіць дзяцей электрычным святлом, .. [Саламон] апрануўся папацёмку. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паружо́віць, ‑жоўлю, ‑жовіш, ‑жовіць; зак., каго-што.
Зрабіць ружовым. Шчокі.. [Веры Антонаўны] паружовіў мароз, але твар усё роўна выглядаў знясіленым, ды і ўся яна была як вымачаная. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плаві́льня, ‑і, ж.
Памяшканне, дзе плавяць металы. Вызначаўся горад Павянец тым, што была тут даўняя, яшчэ з часоў Пятра I, плавільня, у якой плавілі медзь. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праві́ннасць, ‑і, ж.
Дрэнны ўчынак; віна. — Спроба залезці ў клуб — не адзіная правіннасць Сцяпана Грыбоўскага. Курто. Была.. [маці] крыклівая і не даравала мне нават маленькай правіннасці. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)