тып семантычных адносін лексічных адзінак, якія маюць процілеглае значэнне (антонімаў). Антанімічныя пары належаць да адной часціны мовы: назоўнікаў («дабро — зло»), прыметнікаў («шырокі — вузкі»), дзеясловаў («браць — аддаваць»), прыслоўяў («далёка — блізка»). Паводле структуры падзяляюцца на аднакарэнныя («замкнуць — адамкнуць») і рознакарэнныя («сумны — вясёлы»). Вылучаюць поўную, няпоўную (частковую) і кантэкстуальную антанімію. Поўныя антонімы адрозніваюцца ўсімі сваімі значэннямі («будаваць — разбураць»); частковыя супрацьпастаўляюць па адным або некалькіх значэннях («радасць — смутак»); кантэкстуальныя ўспрымаюцца толькі ў пэўным кантэксце: «Ласка і гнеў, ціша і бура! Я вітаю вас, калі вы прыходзіце ў сваім часе, калі выконваеце вы адвечную волю жыцця» (Я.Колас). Мнагазначнае слова можа мець антонімы да кожнага ці некалькіх сваіх значэнняў («глыбокая рака — мелкая рака», «глыбокія веды — павярхоўныя веды»). Антанімія не ўласцівая словам з канкрэтным значэннем («шафа», «бяроза», «стадыён»), вузкаспец. тэрмінам, уласным імёнам, лічэбнікам, займеннікам і службовым словам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
grzywna
grzywn|a
ж. штраф;
~a celna — мытны штраф;
ściągać ~ę — браць штраф;
ukarać ~ą — накласці штраф
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zawierać
незак.
1. заключаць;
zawierać umowę — заключаць дагавор (дамову);
zawierać związek małżeński — браць шлюб;
2. утрымліваць; змяшчаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
beard
[bɪrd]1.
n.
1) барада́, баро́дка f., dim.
2) асьцюкі́pl., ву́сы ко́ласа
2.
v.t.
1) адва́жна выступа́ць су́праць
2) браць за бараду́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
date2[deɪt]v.
1. датава́ць
2. старэ́ць, выхо́дзіць з ужы́тку
3. сустрака́цца, прыхо́дзіць на спатка́нне
date back[ˌdeɪtˈbæk]phr. v.(to)браць пача́так ад, адно́сіцца да (быць звязаным з пэўным перыядам)
date from[ˌdeɪtˈfrɒm]phr. v.=date back
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
téilnehmen
*аддз.vi (anD)
1) браць [прыма́ць] удзе́л, удзе́льнічаць (у чым-н.)
2) спачува́ць (каму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
überhánd néhmen
*viбраць верх, распаўсю́джвацца, узраста́ць
er hat überhánd genómmen — ён узяў верх над усі́мі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vermählen
1.
vt жані́ць, выдава́ць за́муж
2.
(sich)
(mit j-m) браць шлюб (з кім-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Bajonétt
n -(e)s, -e штык, штых
das ~ fällen — браць ружжо́ напераве́с
das ~ áufpflanzen [áufstecken] — прымкну́ць штык
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Бярэ́ма, бярэ́мя. Рус.бере́мя, ст.-слав.брѣмѧ, польск.brzemię, чэш.břímě, балг.бре́ме, серб.-харв.бре̏ме і г. д. Прасл.*ber‑mę ’бярэмя’. Адносіцца да дзеяслова *bьrati *berǫ ў яго старажытным значэнні ’несці’ (гл. браць). Траўтман, 31; Мейе, RS, 2, 62; Слаўскі, 1, 46; Фасмер, 1, 155. Гл. яшчэ Порцыг, IF, 42, 221 і наст.; Ісачанка, Зб. Гаўранку, 1, 114–130 (асабліва 121–122); Матл, там жа, 131–151.