шлакаві́к, ‑а, м.
Спец. Спецыяльная камера ў ніжняй частцы мартэнаўскай печы, куды пры плаўцы руды збіраецца пыл і дробныя часцінкі шлаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́вісь, ‑і, ж.
Спец. Вадкасць ці газ, у якіх размешчаны часцінкі якога‑н. цвёрдага цела ў завіслым (у 2 знач.) стане; суспензія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыеакты́ўнасць, ‑і, ж.
Здольнасць некаторых атамных ядзер самаадвольна распадацца, вылучаючы элементарныя часцінкі: электроны, пазітроны і пад. Радыеактыўнасць урану. Прыродная радыеактыўнасць. Штучная радыеактыўнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фагацы́ты, ‑аў; адз. фагацыт, ‑а, М ‑цыце, м.
Клеткі жывёльнага арганізма, здольныя захопліваць і паглынаць чужародныя часцінкі, у тым ліку і бактэрыі.
[Ад грэч. phagos — пажыральнік і kytos — клетка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каламу́ць, -і, ж.
1. Дробныя часцінкі ў вадкасці, якія не раствараюцца і робяць яе непразрыстай і мутнай.
2. перан. Адсутнасць яснасці ў думках, разуменні.
К. у галаве.
К. на душы.
3. перан., чаго або якая. Імгла, непраглядная заслона.
Белая к. завірухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
антырэ́чыва, ‑а, н.
Форма матэрыі, процілеглая рэчыву, у якім элементарныя часцінкі маюць, у прыватнасці, процілеглы электрычны зарад (электрон — дадатны, пратон — адмоўны і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Муць ’каламуць, дробныя часцінкі’, ’туман, смуга, імгла’ (Яруш., ТСБМ; рэч., слаўг., паўн.-усх., Яшк.), ’непакой, хваляванне’ (Бяльк.). Прасл. mǫtь < mǫtiti > муці́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недели́мый непадзе́льны;
недели́мое иму́щество непадзе́льная маёмасць;
недели́мые части́цы мате́рии непадзе́льныя часці́нкі матэ́рыі;
недели́мые чи́сла мат. непадзе́льныя лі́кі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аса́дак, -дку, м.
1. Дробныя цвёрдыя часцінкі, якія знаходзяцца ў вадкасці і пасля адстойвання асядаюць на дно і сценкі пасудзіны.
А. у растворы.
2. перан. Цяжкае пачуццё, якое застаецца пасля непрыемнай размовы, падзеі і г.д.
Непрыемны а. на душы.
|| прым. аса́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
часці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Невялікая частка, доля чаго‑н. [Соф’я Пармон:] — Гэтым людзям мы верым, як самім сабе. Яны — часцінка нас. «Маладосць». Часцінка мая ёсць у той перамозе, Якую ў змаганні здабыў мой народ. Прыходзька.
2. звычайна мн. (часці́нкі, ‑нак). Невялікія цвёрдыя крупіцы, частачкі якой‑н. масы, рэчыва. Залатаносны пясок прамываўся на аўчыне — пясок зносіла вада, а часцінкі каштоўнага металу заставаліся ў поўсці. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)