рассыпны́, ‑ая, ‑ое.

Які складаецца з асобных крупінак, зерняў; сыпучы. Рассыпны корм. Рассыпны цэмент. // Які прадаецца паштучна. Рассыпны тавар.

•••

Рассыпны строй гл. строй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даза́тар, ‑а, м.

Прыстасаванне для аўтаматычнага адмервання або адважвання сыпкіх, вадкіх, газападобных рэчываў. З шумам сыпаўся ў дазатары шчэбень і пясок, паплёсквала вада, шамацеў цэмент. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сухагру́з, ‑а, м.

1. Сухі груз. Транспарціроўка сухагрузаў.

2. Судна для перавозкі разнастайных сухіх грузаў — штучных (скрынкі, кантэйнеры і інш.), насыпных (зерне, цэмент і інш.), навалачных (руда, вугаль і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіліка́ты, ‑аў; адз. сілікат, ‑у, М ‑каце, м.

1. Мінералы, у склад якіх уваходзіць крэменязём. Хімія сілікатаў. Сілікат натрыю.

2. Вырабы з такіх мінералаў (шкло, фарфор, цэмент, цэгла і пад.). Вытворчасць сілікатаў.

[Ад лац. silex, silicis — крэмень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мінералі́т

(ад мінерал + -літ)

азбеставы цэмент, які выкарыстоўваецца ў вырабе вогнетрывалых перакрыццяў, сходаў, падлогі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

падмяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Мяшаючы, дадаць чаго‑н. у што‑н. Падмяшаць пяску ў цэмент. □ Людзі елі траву, таўклі кару з дрэў, церлі мякіну, рады якой жменьцы пазаддзя, каб падмяшаць у травяністую агідную страву. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закасцяне́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Акамянелы, цвёрды, як костка. — А было так: зямля — цэмент. Нарогамі не ўгрызціся ў цвёрдую, закасцянелую цаліну. Бялевіч.

2. перан. Тое, што і закаснелы. — Ні адна вёска не была такая цёмная, закасцянелая ў забабонах і прымхах, як Стычыны. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

портландцэме́нт

(ад англ. Portland = назва паўвострава ў Англіі + цэмент)

самы пашыраны від цэменту, які складаецца ў асноўным з сілікатаў кальцыю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

угры́зціся, ‑зуся, ‑зешся, ‑зецца; ‑зёмся, ‑зяцеся; пр. угрызся, ‑лася; зак.

Грызучы што‑н., моцна ўчапіцца зубамі. [Халуста] угрызся гнілымі, але драпежнымі зубамі ў мяса, доўга жаваў яго без хлеба. Чарнышэвіч. // перан. Разм. Глыбока ўесціся, упіцца ў што‑н. Угрызлася піла ў дрэва. □ [Барыс:] — А было так: зямля — цэмент. Нарогамі не ўгрызціся ў цвёрдую, закасцянелую цаліну. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zmieszać

зак.

1. змяшаць, перамяшаць; зблытаць; пераблытаць;

zmieszać cement z piaskiem — змяшаць цэмент з пяском;

zmieszać nazwiska — пераблытаць прозвішчы;

2. збянтэжыць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)