вытвараць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што і без дап.
Разм. Вырабляць, тварыць, вычвараць. [Раман:] — Здзекаваўся [князь] з людзей, забіваў іх бізунамі і такія вытвараў штукі, што ўрэшце і зямлі цяжка стала насіць яго. Колас. // Свавольнічаць, дурэць. [Васіль:] — Амелька, кінь ты жарты свае вытвараць. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Scháffensdrang
m -s пра́га тво́рчасці, працо́ўны ўздым, імкне́нне твары́ць [дзе́йнічаць, працава́ць]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Тва́рба ’духмянае рэчыва для прыманкі пчол’ (Мат. Гом.), тво́рба ’прынада для пчол’ (ПСл), тво́рба́ ’тс’ (ТС). Аддзеяслоўны назоўнік з суф. -ба ад тварыць 2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тварэ́нне ’стварэнне; твор’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.), творэ́нне ’тс’: bożaje tworèńnie (Пятк. 2), творыенʼе ’тс’ (Вруб.). Аддзеяслоўны назоўнік ад тварыць 1; параўн. стварэнне, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вытвара́ць ’вырабляць штукі, свавольнічаць’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Янк. III, Мядзв.). Рус. вытворя́ть, укр. витворя́ти ’тс’. Утворан як форма незакончанага трывання дзеяслова вы́тварыць, які ад тварыць (параўн. польск. wytworzyć ’зрабіць, стварыць’) (гл. Шанскі, 1, В, 235). Семантычны зрух ’тварыць’ > ’рабіць што-небудзь незвычайнае’ атрымаўся, відавочна, не пры пераходзе ў прастамоўна-аргатычнае асяроддзе ўжывання (Шанскі, там жа), а з’явіўся вынікам эліпса словазлучэння вытвараць штукі, свавольства, дзе дзеяслоў выступае ў сваім прамым значэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
твары́цца несов.
1. (делаться) твори́ться, происходи́ть;
што тут тво́рыцца? — что здесь твори́тся (происхо́дит)?;
2. страд. твори́ться; созида́ться, создава́ться; выде́лываться; см. твары́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
cabal
[kəˈbɑ:l]1.n.
1) паліты́чная клі́ка
2) та́йныя пля́ны, змо́ва, інтры́га f.
2.v.i.
твары́ць клі́ку, рабі́ць змо́ву
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
*Патвар, ст.-бел. потваръ, потварь (XV ст.) ’паклёп’, потварца, потворца (1507 г.) ’паклёпнік’, потварить ’паклёпнічаць’ (Гарб.) запазычаны са ст.-польск. potwarz і potwarca ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 38 і 125), якія да прасл. potvorъ, tvoriti > тварыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нідарэ́йша ’нязграбны чалавек’ (гродз., Сл. ПЗБ). Няясна; відаць, аднолькавага паходжання з недарайда (гл.). Субстытуцыя суфіксаў ‑айда//‑эйиіа сведчыць пра магчымае балтыйскае паходжанне (вытворнае ад не ’не’ і daryti ’тварыць, утвараць’, параўн. бел. пачвара, польск. potwór і пад.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
verüben
vt твары́ць, рабі́ць, вытвара́ць (што-н. дрэннае)
víeles verübt háben — мець мно́га на сумле́нні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)