topić

незак.

1. тапіць;

topić pieniądze w mętnych interesach перан. траціць (марнаваць) грошы на падазроныя справы;

2. тапіць; плавіць;

topić słoninę — тапіць сала;

topić mietale — плавіць металы;

topić smutki (w alkoholu) — заліваць смутак (алкаголем);

topić w kim wzrok — утароплівацца ў каго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Топ ’багна’ (Сл. Брэс.), топь ’топкае балота’ (віц., ЛА, 2). Параўн. рус. топь ’твань, багна, дрыгва’. Гл. тапі́ць 1; дапускаецца мажлівасць зыходнага прасл. *topь ’талае месца’, што дазваляе атаясамліваць у этымалагічным плане названы дзеяслоў з тапіць 2 (гл.), параўн. Зубаты, Studie, 1, 231 і наст.; Фасмер, 4, 79.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перато́пка ’паводка’ (віл., Сл. ПЗБ). Да ператапі́ць ’патапіць’ < пера- і тапі́ць 2 (гл.), суфікс ‑ка. як у паводка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тапі́цца I несов.

1. (лишать себя жизни) топи́ться;

2. (идти ко дну) тону́ть, утопа́ть;

3. страд. топи́ться; потопля́ться; см. тапі́ць I;

◊ калі́ то́пішся, то і за сало́мінку (бры́тву) ухо́пішся — посл. утопа́ющий и за соло́минку хвата́ется

тапі́цца II несов., возвр., страд. топи́ться; пла́виться; см. тапі́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пато́ні ’грузіла’ (брасл., Сл. ПЗБ) — назоўнік (мн. л.) ад патонуць ’затапіцца’ (докш., в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да тапіць/ тануць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пато́піч ’грузіла’ (віл., Сл. ПЗБ). Да па‑тапіць (па‑тап‑ ляць). Аб суфіксе ‑іч (са значэннем ’прадмет дзеяння’) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 45.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ператані́ць ’спрасці вельмі тонкую нітку’ (Др.-Падб.), рус. кастр., дан. перетопить, перетопить ’рабіць вельмі тонкім’. Да пера- і тапіць, тапчы ць < тонкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тапне́ць ’змяншацца’: стог тапне́ў (Сцяшк.), тапне́е ’растае’ (воран., ЛА, 2). Дзеяслоў з польск. topnieć ’плавіцца, таяць’, перан. ’змяншацца, убываць’, роднасны да тапі́ць 2, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непадо́бны, ‑ая, ‑ае.

1. на каго-што, да каго-чаго і без дап. Які не мае падабенства з кім‑, чым‑н. Шабуня ляжаў на траве, непадобны на сябе. Мележ. [Салдаты] зусім былі непадобны на тых, якія займалі калісьці .. станцыю. Лынькоў.

2. Абл. Заганны, нядобры. [Аўгіня:] — Цяжка мне стала, Мартын, жыць з чалавекам, які пачаў займацца непадобнымі справамі, тапіць людзей, наводзіць паліцыю. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Та́пля 1 ’пліта (кавалак шкла і пад.)’ (карэліц., З нар. сл.). З польск. tafla ’тс’ з заканамернай заменай ф на п у народнай мове, параўн. фасо́ля/пасо́ля і пад., польскае слова з ням. Tafel ’дошка, пліта, панель’, што ўрэшце ўзыходзіць да лац. tabula ’тс’ (Брукнер, 563; ЕСУМ, 5, 528).

Та́пля 2 ’чапля’ (Мат. Гом.). Відаць, дэфармаванае чапля ’тс’ (гл.), збліжанае да тапі́ць ’акунаць у ваду’ (гл. тапіць 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)