ча́ша, -ы, мн. -ы, чаш, ж.

1. Старадаўняя круглая пасудзіна для піцця; кубак для віна (уст., паэт.).

Сярэбраная ч.

2. Якая-н. пасудзіна, ёмішча круглай формы.

У бронзавай чашы гарэў Вечны агонь.

3. перан. Вялікі натуральны або штучны рэзервуар.

Сіняя ч. возера.

Дом — поўная чаша — багаты, заможны.

Перапоўніць чашу цярпення (высок.) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́перак, прысл. і прыназ.

Разм. Тое, што і папярок. Гарачы .. быў [Андрэй] — слова поперак не скажы. Пташнікаў. Я ляжу поперак воза і.. бачу, як далёка над лесам лягла сіняя хмара. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каплі́ца, ‑ы, ж.

Невялікі царкоўны або касцельны будынак з іконамі без алтара; малельня. На пагорку ўзвышалася капліца — сіняя, з залатым крыжам цэркаўка. Асіпенка. Змоўкнуў звон хаўтурны На старых капліцах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

успы́рхнуць, ‑не; зак.

Хутка і лёгка ўзляцець (пра птушак, матылькоў і пад.). Раптам спалохана ўспырхнулі.. [вераб’і] і паселі на плот. Мурашка. Сіняя страказа, што сядзела на гарлачыку, успырхнула, павіслі над вадой. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́ста-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гу́ста-сі́ні гу́ста-сі́няя гу́ста-сі́няе гу́ста-сі́нія
Р. гу́ста-сі́няга гу́ста-сі́няй
гу́ста-сі́няе
гу́ста-сі́няга гу́ста-сі́ніх
Д. гу́ста-сі́няму гу́ста-сі́няй гу́ста-сі́няму гу́ста-сі́нім
В. гу́ста-сі́ні (неадуш.)
гу́ста-сі́няга (адуш.)
гу́ста-сі́нюю гу́ста-сі́няе гу́ста-сі́нія (неадуш.)
гу́ста-сі́ніх (адуш.)
Т. гу́ста-сі́нім гу́ста-сі́няй
гу́ста-сі́няю
гу́ста-сі́нім гу́ста-сі́німі
М. гу́ста-сі́нім гу́ста-сі́няй гу́ста-сі́нім гу́ста-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жаўтава́та-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жаўтава́та-сі́ні жаўтава́та-сі́няя жаўтава́та-сі́няе жаўтава́та-сі́нія
Р. жаўтава́та-сі́няга жаўтава́та-сі́няй
жаўтава́та-сі́няе
жаўтава́та-сі́няга жаўтава́та-сі́ніх
Д. жаўтава́та-сі́няму жаўтава́та-сі́няй жаўтава́та-сі́няму жаўтава́та-сі́нім
В. жаўтава́та-сі́ні (неадуш.)
жаўтава́та-сі́няга (адуш.)
жаўтава́та-сі́нюю жаўтава́та-сі́няе жаўтава́та-сі́нія (неадуш.)
жаўтава́та-сі́ніх (адуш.)
Т. жаўтава́та-сі́нім жаўтава́та-сі́няй
жаўтава́та-сі́няю
жаўтава́та-сі́нім жаўтава́та-сі́німі
М. жаўтава́та-сі́нім жаўтава́та-сі́няй жаўтава́та-сі́нім жаўтава́та-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жо́ўта-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жо́ўта-сі́ні жо́ўта-сі́няя жо́ўта-сі́няе жо́ўта-сі́нія
Р. жо́ўта-сі́няга жо́ўта-сі́няй
жо́ўта-сі́няе
жо́ўта-сі́няга жо́ўта-сі́ніх
Д. жо́ўта-сі́няму жо́ўта-сі́няй жо́ўта-сі́няму жо́ўта-сі́нім
В. жо́ўта-сі́ні (неадуш.)
жо́ўта-сі́няга (адуш.)
жо́ўта-сі́нюю жо́ўта-сі́няе жо́ўта-сі́нія (неадуш.)
жо́ўта-сі́ніх (адуш.)
Т. жо́ўта-сі́нім жо́ўта-сі́няй
жо́ўта-сі́няю
жо́ўта-сі́нім жо́ўта-сі́німі
М. жо́ўта-сі́нім жо́ўта-сі́няй жо́ўта-сі́нім жо́ўта-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зеленава́та-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. зеленава́та-сі́ні зеленава́та-сі́няя зеленава́та-сі́няе зеленава́та-сі́нія
Р. зеленава́та-сі́няга зеленава́та-сі́няй
зеленава́та-сі́няе
зеленава́та-сі́няга зеленава́та-сі́ніх
Д. зеленава́та-сі́няму зеленава́та-сі́няй зеленава́та-сі́няму зеленава́та-сі́нім
В. зеленава́та-сі́ні (неадуш.)
зеленава́та-сі́няга (адуш.)
зеленава́та-сі́нюю зеленава́та-сі́няе зеленава́та-сі́нія (неадуш.)
зеленава́та-сі́ніх (адуш.)
Т. зеленава́та-сі́нім зеленава́та-сі́няй
зеленава́та-сі́няю
зеленава́та-сі́нім зеленава́та-сі́німі
М. зеленава́та-сі́нім зеленава́та-сі́няй зеленава́та-сі́нім зеленава́та-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ліло́ва-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ліло́ва-сі́ні ліло́ва-сі́няя ліло́ва-сі́няе ліло́ва-сі́нія
Р. ліло́ва-сі́няга ліло́ва-сі́няй
ліло́ва-сі́няе
ліло́ва-сі́няга ліло́ва-сі́ніх
Д. ліло́ва-сі́няму ліло́ва-сі́няй ліло́ва-сі́няму ліло́ва-сі́нім
В. ліло́ва-сі́ні (неадуш.)
ліло́ва-сі́няга (адуш.)
ліло́ва-сі́нюю ліло́ва-сі́няе ліло́ва-сі́нія (неадуш.)
ліло́ва-сі́ніх (адуш.)
Т. ліло́ва-сі́нім ліло́ва-сі́няй
ліло́ва-сі́няю
ліло́ва-сі́нім ліло́ва-сі́німі
М. ліло́ва-сі́нім ліло́ва-сі́няй ліло́ва-сі́нім ліло́ва-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

васілько́ва-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. васілько́ва-сі́ні васілько́ва-сі́няя васілько́ва-сі́няе васілько́ва-сі́нія
Р. васілько́ва-сі́няга васілько́ва-сі́няй
васілько́ва-сі́няе
васілько́ва-сі́няга васілько́ва-сі́ніх
Д. васілько́ва-сі́няму васілько́ва-сі́няй васілько́ва-сі́няму васілько́ва-сі́нім
В. васілько́ва-сі́ні (неадуш.)
васілько́ва-сі́няга (адуш.)
васілько́ва-сі́нюю васілько́ва-сі́няе васілько́ва-сі́нія (неадуш.)
васілько́ва-сі́ніх (адуш.)
Т. васілько́ва-сі́нім васілько́ва-сі́няй
васілько́ва-сі́няю
васілько́ва-сі́нім васілько́ва-сі́німі
М. васілько́ва-сі́нім васілько́ва-сі́няй васілько́ва-сі́нім васілько́ва-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)