адле́гчы, ‑ляжа; ‑лягуць; пр. адлёг, ‑легла і ‑лягла, ‑лягло; зак.

1. (звычайна са словамі «сэрца», «ад сэрца», «на сэрцы»). Пераехаць адчувацца, знікнуць, супакоіцца; паслабіцца (пра трывогу, хваляванне, боль і пад.). І трывога ад сэрцаў Тады адлягла, Як з ракі па канаве Вада загула. Куляшоў. Сэрца не камень, адляжа. Прыказка. // безас. Адчуць палёгку, супакой. Ларыса супакоілася, на сэрцы ў яе адлягло. Кулакоўскі.

2. Спасці, паменшаць (пра мароз, холад). Мароз адлёг, і нават зрэдку пакапвала са стрэх. Чарнышэвіч. / у безас. ужыв. Пад раніцу як быццам адлягло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sanctuary [ˈsæŋktʃuəri] n.

1. запаве́днік;

a bird sanctuary птушы́ны запаве́днік;

a sanctuary forest лес-запаве́днік

2. прыту́лак, прыста́нішча;

seek sanctuary шука́ць прыту́лку;

a sanctuary for study пако́й, дзе ніхто́ не заміна́е вучы́цца;

find sanctuary in sleep знайсці́ супако́й у сне;

the sanctuary of one’s heart тайнікі́ душы́

3. храм, святы́ня, свяці́лішча; алта́р;

the sanctuary of sciences храм наву́к i

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БАЭ́ЦЫЙ (Boethius, Boetius) Аніцый Манлій Севярын (каля 480, Рым — 524), рымскі філосаф і дзярж. дзеяч. З арыстакратычнага роду Аніцыяў. Сенатар. Бліжэйшы саноўнік остгоцкага караля Тэадорыха; абвінавачаны ў змове супраць яго, зняволены ў турму і пакараны смерцю. Па сваіх філас. поглядах належаў да александрыйскага кірунку ў неаплатанізме. У гал. творы трактаце «Суцяшэнне філасофіяй» (напісаны ў зняволенні) сцвярджаў, што супакой можна знайсці толькі ў дабрадзейнасці, заклікаў страсці падпарадкоўваць розуму і з даверам ставіцца да вышэйшай Божай волі. На развіццё сярэдневяковай навукі і філасофіі значна паўплывалі яго пераклады (з каментарыямі) на лац. мову лагічных твораў Арыстоцеля. Баэцый лічыцца стваральнікам сярэдневяковай логікі і распрацоўшчыкам лагічнай тэрміналогіі на лац. мове. З яго імем звязана развіццё дыялектыкі як агульнай тэорыі ведаў, якая ўключае пытанне аб рэальнасці таго, што спасцігаецца ў агульных паняццях. Гэтае пытанне ўвайшло ў гісторыю як філас. праблема універсалій. Аўтар трактата «Аб музыцы», перакладаў на лац. мову «Арыфметыкі» Нікамаха, «Пачаткаў» Эўкліда, трактатаў па астралогіі і багаслоўі.

Тв.:

Рус. пер. — «Утешение философией» и другие трактаты. М., 1990.

Літ.:

Уколова В.Н. «Последнний римлянин» Боэций. М., 1987.

Н.К.Мазоўка.

т. 2, с. 367

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

успокое́ние ср.

1. (действие) заспакае́нне, -ння ср., супакае́нне, -ння ср.; неоконч. супако́йванне, -ння ср., заспако́йванне, -ння ср.; сці́шванне, -ння ср., суці́шванне, -ння ср.; уціхамі́ранне, -ння ср.; неоконч. уціхамі́рванне, -ння ср.; см. успока́ивать;

2. (состояние) заспакае́нне, -ння ср., супако́й, -ко́ю м., спако́й, -ко́ю м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпачынак, адпачын, спачын, супачынак, спачынак, спачыванне, спакой, супакой, перадышка, аддышка, аддыха, пярэдых, перадых, роздых, папас, папаска, перакур, вольная часіна

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

external

[ɪkˈstɜ:rnəl]

1.

adj.

1) во́нкавы (супако́й); знадво́рны, навако́льны (сьвет)

for external use only — то́лькі для во́нкавага ўжы́тку (пра лек)

2) неглыбо́кі, павярхо́ўны

3) заме́жны, зьне́шні (га́ндаль)

2.

n.

во́нкавы вы́гляд

to judge people by mere externals — ацэ́ньваць людзе́й то́лькі паво́дле во́нкавага вы́гляду

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Сціх 1 ’супакой, цішыня’ (Барад., Юрч. Вытв.), ’спакой, канец’ (Сцяц. Сл.), стіх ’кароткі адрэзак часу’; у значэнні прысл. стіха́мі ’часамі’: стіхамі мніе голова боліт (беласт., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. стих, стиг ’міг’, ’хвілінка, момант’, стих ’урок’ (Шымк. Сл.), рус. стих ’дзіўны стан, блазенства, нечаканы ўчынак’ у выразе стих нашёл, славац. stih ’вольны час, вольная хвіліна’. Няясна з-за разнастайнасці значэнняў. Хутчэй за ўсё, дэвербатыў ад сціхаць (гл.), падобна да міг ад мігаць; развіццё значэння ад ’раптоўная ціша’ да ’нечаканасць’ і ’момант’. У ЕСУМ (5, 414) дапускаюць сувязь з укр. сти́гнути (гл. засцігнуць); вывядзенне слова Зубатым (Studie, 163) з балцкіх моў лічыцца менш верагодным. Праабражэнскі (2, 387) выводзіць рускі выраз са стих ’палоска пры пляценні, радок лыка пры пляценні лапцей’, што, на думку Вінаградава (Этимология–1968, 167), сумніўна; не менш сумніўнай бачыцца і яго прапанова звязаць з грэч. στίχος ’радок у вершы’ (гл. сціх 2) праз стадыю ’замова’. Сюды ж, відаць, і сціш ’цішыня’ (Ласт.).

Сціх 2 ’верш’ (Сл. ПЗБ), сцішо́к ’вершык’ (Бяльк.). Запазычана з рус. стих, стішо́к ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

balance

[ˈbæləns]

1.

n.

1) вага́ f. (прыла́да)

quick or Roman balance — бязьме́н -а m., спружы́нная вага́

2) раўнава́га f., ураўнава́жваньне n.

balance of forces — раўнава́га сі́лаў

to lose one’s balance — стра́ціць раўнава́гу

а) упа́сьці

б) раззлава́цца

3) духо́ўная раўнава́га, супако́й -ю m.

to keep one’s balance —

а) захава́ць раўнава́гу

б) захава́ць супако́й, быць спако́йным

4) супрацьва́га f.

5) баля́нс -у m., ро́зьніца паміж крэ́дытам і дэ́бэтам

6) informal рэ́шта; аста́ча f.; кане́ц -ца́ m.

for the balance of the week — да канца́ ты́дня, на праця́гу рэ́шты ты́дня

2.

v.t.

1) захо́ўваць раўнава́гу

2) ураўнава́жваць, рабі́ць ро́ўным, адно́лькавым

3) падво́дзіць баля́нс

•

- balance due

- balance of payments

- balance on hand

- in the balance

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

repose

I [rɪˈpoʊz]

1.

n.

1) адпачы́нак -ку m.; сон сну m.

Do not disturb her repose — Не перашкаджа́й ёй адпачыва́ць

2) супако́й -ю m.

2.

v.i.

1) кла́сьціся адпачы́ць

2) адпачыва́ць, спачыва́ць, спачы́ць (і ў значэ́ньні паме́рці)

3) быць на чыі́м-н. утрыма́ньні; спадзява́цца на каго́-н.

II [rɪˈpoʊz]

v.t.

1) кла́сьці

2) паклада́ць (надзе́ю)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

calm

[kɑ:m]

1.

adj.

1) ці́хі, спако́йны; заці́шны

a calm evening — ці́хі ве́чар

a calm sea — спако́йнае мо́ра

2) спако́йны, ураўнава́жаны

2.

n.

1) спако́й -ю m., ці́ша f.; заці́шша n.

2) супако́й -ю m., ціхамі́рнасьць f.

3.

v.t.

1) суніма́цца, суці́швацца

2) суці́швацца

The sea calmed — Мо́ра суці́шылася

3) супако́йвацца, цішэ́ць, астыва́ць (ад гне́ву)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)