бужа́не, ‑жан.
Гіст. Назва групы ўсходніх славян, якія жылі ў вярхоўях Заходняга Буга і ў канцы 10 ст. увайшлі ў Старажытна-рускую дзяржаву.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́друга, ‑і, ДМ ‑друзе, ж.
1. Гіст. Патрыярхальная сямейная абшчына ў паўднёвых славян.
2. Сельскагаспадарчы вытворчы кааператыў у Сацыялістычнай Федэратыўнай Рэспубліцы Югаславіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБАДРЫ́ТЫ,
племя палабскіх славян, гл. ў арт. Бодрычы.
т. 1, с. 10
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
векавы́, ‑ая, ‑ое.
Які жыве, існуе вякамі, вельмі доўга; стары. Векавыя дубы. Векавыя паданні. □ Ідзе чалавек бестурботны, Разглядвае лес векавы. Колас. [Гвардзейцы Ракасоўскага] завяршылі канчатковай перамогай векавое змаганне славян з крыжацка-пруска-фашысцкай навалай. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глотагене́з
(ад гр. glotta = мова + -генез)
1) паходжанне чалавечай гукавой мовы;
2) паходжанне мовы асобных этнасаў (напр. г. славян).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цётухна, ‑ы, ж.
1. Ветлівы зварот да цёткі, дарослай жанчыны наогул. [Слімак:] — Можа б вы, цётухна, чаго гарачага мне далі? Лынькоў.
2. У даўніх павер’ях усходніх і заходніх славян — надпрыродная істота, якая ўвасабляла трасцу або ліхаманку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёця, ‑і, ж.
1. Зварот, галоўным чынам дзяцей, да дарослай жанчыны. — Добры вечар, цёця Алена! — Галя жвава саскочыла з лаўкі, падбегла да Алены і радасна зашчабятала. Мележ.
2. Багіня ўрадлівасці і дабрабыту ў язычніцкай міфалогіі ўсходніх славян.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРБІ́НІ (Orbini) Маўра
(?—1614),
далмацінскі гісторык, родапачынальнік паўднёваслав. гіст. навукі. У кн. «Славянскае царства» (1601, на італьян. мове) спрабаваў даць гісторыю ўсіх слав. народаў, паказаць іх адзінства; прапанаваў тэорыю скандынаўскага паходжання славян, памылкова далучаў да славян многія неслав. народы. У сваім творы змясціў пераклад сербскай хронікі 12 ст.
т. 1, с. 457
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЯКСЕ́ЕВА Таццяна Іванаўна
(н. 7.2.1928, Казань),
расійскі антраполаг. Д-р гіст. н. (1969), акад. Рас. АН (1992). Скончыла Маскоўскі ун-т (1951). Працуе ў НДІ антрапалогіі імя Дз.М.Анучына. Распрацавала комплексную праграму морфафізіял. даследаванняў у антрапалогіі, па ёй вывучала насельніцтва розных рэгіёнаў Усх. Еўропы. Даследавала краніялагічныя серыі ўсх. славян 11—15 ст. у параўнанні з матэрыяламі пахаванняў зах. і паўд. славян, балцкіх і фіна-угорскіх плямёнаў.
Тв.:
Этногенез восточных славян по данным антропологии. М., 1973;
Географическая среда и биология человека. М., 1977;
Адаптивные процессы в популяциях человека. М., 1986.
Л.І.Цягака.
т. 1, с. 297
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)