ГЕ́НРЫКАВЫ АРТЫ́КУЛЫ

(лац. Articuli Henriciani),

акт аб абмежаванні вярхоўнай улады манарха ў Рэчы Паспалітай сеймам, прыняты ў 1574 пры абранні каралём і вял. князем Генрыка Валезы (гл. ў арт. Генрых, франц. каралі). Складаўся з 18 пунктаў, паводле якіх кароль абавязваўся правіць разам з радай (18 чал. з сенатараў) без спадчыннага замацавання трона, склікаць сеймы праз 2 гады, без аднагалоснай згоды сейма не заключаць мір і не аб’яўляць вайну, не склікаць шляхецкае апалчэнне — паспалітае рушэнне, не ўводзіць новых падаткаў. Шляхце давалася права адмаўляцца ад паслушэнства каралю пры парушэнні ім Генрыкавых артыкулаў. Без змен Генрыкавы артыкулы пацвярджаліся наступнымі каралямі пры іх абранні на трон Рэчы Паспалітай.

т. 5, с. 158

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Збабэ́ніць, збаба́ніць (Сл. паўн.-зах.), збабэнчыць (слонім., Нар. лекс.) ’ударыць’. Польск. zbębnićсклікаць шляхам удару ў бубен, гонг’ уст. ’ударыць’ (Sł. Wił.). Відаць, збэбніць < польск. з далейшымі зменамі ў фанетыцы. Параўн. бэбушыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

vernstalten

vt арганізо́ўваць, право́дзіць

inen Kongrss ~ — склі́каць кангрэ́с

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

nawoływać

незак.

1. клікаць, склікаць;

2. заклікаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zgromadzić

зак.

1. сабраць; склікаць;

2. назапасіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zusmmentrommeln

vt

1) біць збор (на барабане)

2) скліка́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

inberufen

* vt

1) скліка́ць

2) вайск. прызыва́ць (на службу)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

zgromadzać

незак.

1. збіраць; склікаць;

2. збіраць; назапашваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Kongrss

m -es, -e кангрэ́с, з’езы́

inen ~ bhalten*скліка́ць кангрэ́с [з’езд]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

convene

[kənˈvi:n]

1.

v.i.

зьбіра́цца, зьяжджа́цца

2.

v.t.

1) скліка́ць сход, пасе́джаньне

2) выкліка́ць (у суд)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)