ВАТЭРЖАКЕ́ТНАЯ ПЕЧ
(англ. water-jacket літар. вадзяная кашуля),
шахтавая плавільная печ, сценкі якой складзены з пустацелых метал. скрынак (кесонаў), што ахалоджваюцца вадой. Выкарыстоўваецца ў металургіі (пры вытв-сці свінцу, медзі, нікелю, волава).
т. 4, с. 39
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пло́мба, ‑ы, ж.
1. Кавалак свінцу або якога‑н. пластычнага матэрыялу з адціснутым кляймом ці пячаццю, які прывешваецца да розных прадметаў, прыбораў, дзвярэй памяшканняў, вагонаў і пад. як забаронны знак. — Не будзем доўга гадаць, а самі паглядзім, што там такое, — сказаў начальнік вакзала і сарваў з дзвярэй вагона пломбу. Сяргейчык.
2. Кавалачак цвёрдага рэчыва, якім закладваецца дупло сапсаванага зуба. Цэментная пломба.
[Ад лац. plumbum — свінец.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераважа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Мець перавагу ў чым‑н.; займаць пануючае становішча. Як ні многа стралялі, як ні многа было вакол свінцу, сталі і пораху, але пах лісця пераважаў, нішто не магло заглушыць гэтага цёплага, прэлага водару вільготнай асенняй зямлі. Шамякін. Тут пераважаюць сосны, але густа расце і ядловец, і маладыя дудкі, і арэшнік. В. Вольскі. У дарэвалюцыйнай беларускай літаратуры пераважала паэзія і драматургія. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буланжэры́т
[фр. boulangerite, ад S. Boulanger = прозвішча фр. мінералога (памёр у 1849 г.)]
мінерал класа складаных сульфідаў з металічным бляскам; руда свінцу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
імпрэгна́цыя
(ад ім- + лац. praegnas, -atis = напоўнены)
метад насычэння фіксаванай тканкі жывёл растворам солей серабра, золата, свінцу, осмію для выяўлення іх структуры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
блік
(ням. Blick)
1) светлая пляма, водбліск на гладкай паверхні (напр. сонечныя блікі);
2) злітак серабра, які змяшчае 2—3% свінцу; блікавае серабро.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бурнані́т
[ад фр. J. Bournon = прозвішча фр. мінералога (1751—1825)]
мінерал падкласа складаных сульфідаў бледна-шэрага колеру або бясколерны; руда свінцу, медзі, сурмы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАЛЕНІ́Т
(ад лац. galena свінцовая руда),
свінцовы блішчак, мінерал класа сульфідаў, сульфід свінцу, PbS. Мае 86,6% свінцу. Прымесі: селен, серабро, вісмут, волава, цынк, жалеза і інш. Крышталізуецца ў кубічнай сінганіі. Крышталі кубічныя і актаэдрычныя, вядомыя двайнікі. Часцей трапляецца ў выглядзе зярністых (свінчак) і суцэльных мас. Колер свінцова-шэры. Бляск ярка-металічны. Цв. 2—3. Крохкі. Шчыльн. 7,4—7,6 г/см³. Электраправодны. Трапляецца ў гідратэрмальных радовішчах разам з пірытам, сфалерытам, арсенапірытам і інш. сульфідамі. Галеніт — свінцовая руда і каштоўная руда серабра. З галенітавага канцэнтрату атрымліваюць бялілы і інш. фарбы. Радовішчы ў Расіі, ЗША і інш. На Беларусі галеніт трапляецца ў крышт. фундаменце, у пародах дэвону і карбону.
т. 4, с. 457
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гартбле́й
(ням. Haitblei = літар. цвёрды свінец)
сплаў свінцу і сурмы, які атрымліваецца як пабочны прадукт пры плаўленні свінцовых руд; выкарыстоўваецца для адліўкі друкарскіх шрыфтоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
плюмбіко́н
(ад лац. plumbum = свінец + гр. eikon = адлюстраванне)
тэлевізійная перадаючая трубка, мішэнь якой уяўляе сабой слой вокісу свінцу, нанесены на празрыстую плёнку двухвокісу волава.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)