піраміда́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае форму піраміды. Пірамідальная елка. Пірамідальны кіпарыс. □ У напрамку, куды кіруецца параход, мы бачым дзве светлыя пірамідальныя вежы, а паміж імі знаходзім чорную плямінку шлюзавых варот. Галавач. Узгоркі змяняюцца раўнінай, бярозы і сосны — акацыямі і пірамідальнымі таполямі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязбро́вы, ‑ая, ‑ае.
Без броў, а таксама які мае ледзь прыкметныя (звычайна светлыя) бровы. На пажоўклай ад часу паперы захаваўся здымак: двое маладых хлопцаў стаялі побач. Адзін, крыху старэйшы, скуласты, амаль бязбровы, а другі — худзенькі, з далікатным, як у дзяўчыны, тварам, высокі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уздзе́янне, ‑я, н.
Дзеянне, накіраванае на каго‑, што‑н.; уплыў. Пад уздзеяннем адпаведнай тэмпературы і іншых штучна створаных умоў з «чорнага золата» выдзяляюцца светлыя прадукты — бензін і іншыя. Хадкевіч. Гаварыў .. [інструктар райкома] горача, быццам баяўся, што спакойна сказаныя словы не будуць мець уздзеяння. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускры́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Нечакана, адрывіста крыкнуць. Убачыўшы раптам перад сабой незнаёмага чалавека, .. [жанчына] спалохалася, але прыгледзеўшыся, ускрыкнула радасна. Мележ. — Васілёк мой! — глуха ўскрыкнула Ірына, схапіла аберуч дзіцё і — страшная, збялелая — прагна цалавала яго, перабірала .. светлыя валосікі, змывала з цемені кроў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аптымі́зм
(фр. optimisme, ад лац. optimus = найлепшы)
бадзёры, жыццярадасны настрой, пры якім чалавек верыць у лепшае будучае, у поспех; схільнасць бачыць ва ўсім светлыя бакі (проціл. песімізм).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пагляда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Глядзець час ад часу. Наглядаць на гадзіннік. □ Вочы, светлыя, мяккія, паглядалі цёпла і прыветліва. Краўчанка.
2. Наглядаць за чым‑н. — Во, яшчэ падумала, — бурчаў мельнік. — Ты б, во, лепей лезла на вышкі ды паглядала, як ідзе засыпка. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
настраёвасць, ‑і, ж.
Кніжн. Пэўная накіраванасць думак, пачуццяў, душэўны стан; настрой. У адпаведнасці з.. асноўнай настраёвасцю паэта рытм яго верша шырокі і паўпаводны, фарбы светлыя і ясныя. Глебка. Найбольш падабаліся хлопчыку жніўныя песні, у якіх было нейкае асаблівае прывабнае хараство і настраёвасць. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́хматы, ‑мат; адз. няма.
1. Гульня на дошцы, раздзеленай на 64 светлыя і цёмныя клеткі (палі), паміж 16 белымі і 16 чорнымі фігурамі па ўстаноўленых для іх правілах хадоў. Бухгалтар Селівей і планавік Ігнат у шахматы гулялі. Корбан.
2. Набор фігур для такой гульні. Расстаўляць шахматы.
[Ад перс. šāh mat — цар памёр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аптымі́зм
(фр. optimisme, ад лац. optimus = найлепшы)
бадзёры, жыццярадасны настрой, пры якім чалавек верыць у лепшае будучае, у поспех; схільнасць бачыць ва ўсім светлыя бакі (проціл. песімізм).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пазіты́ў
(лац. positivus = дадатны)
адбітак з негатыва, на якім светлыя і цёмныя часткі адпавядаюць іх сапраўднаму размеркаванню ў рэчаіснасці, а таксама фота- або кінаплёнка з такімі адбіткамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)