◎ Плянтава́ць ’разраўноўваць няроўнасці на сенажаці ці пашы’, ’вытоптваць, збіваць пасевы’ (дзярж., Нар. сл.), ’раўняць, расчышчаць’ (Сцяшк. Сл.), ’выкарчоўваць’ (даўг., Сл. ПЗБ), плян‑ тоўка ’поле на месцы расчышчала^ лесу’ (гродз., Мат. АС; Сцяшк. Сл.; Сцяшк. МГ), ’балотны луг’ (Касп.). З польск.plantować ’выраўноўваць паверхню грунту’, паводле Банькоўскага (2, 598), “штучны чыгуначны тэрмін”, магчыма, ад назвы planty ў Кракаве, пасаджанага на месцы зруйнаваць^ умацаванняў парку, ад лац.plantu ’расліна’, параўн. польск.plantować ’разводзіць экзатычныя расліны’, plantówka ’балотны луг, сена з якога можна збіраць толькі зімой’; Варш. сл. значэнне ’садзіць расліны’ выводзіць з франц.planier, якое з лац.plantare ’саджаць, высаджваць, засаджваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лама́ць, ломаць, ламаці ’ламаць, крышыць’, ’нявечыць, калечыць’, ’здабываць, разломваючы чым-небудзь’, ’даводзіць да непрыгоднасці, псаваць разбураючы’, ’аб тупым, працяглым болю ў касцях’, ’разбураць, знішчаць старое, аджыўшае’ (ТСБМ, Сцяшк., Яруш., Сл. паўн.-зах.), ’церці лён, каноплі’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Інстр. 1), ’раўняць поле’ (Жд. 2), ’баранаваць упоперак пластоў’ (Дэмб. 2), ламаць шапку ’перагінаць, надломліваючы салому ў снопе каля перавясла’ (Сл. паўн.-зах.), ламаць борць ’раскрадаць мёд дзікіх пчол’ (Анох.), ’араць цаліну’ (Сл. паўн.-зах.). Укр.ламати, ломати, рус.ломать, польск.łamać, н.-луж.łamaś, в.-луж.łamać, чэш.lámati, славац.lamať, lamac, славен.lȃmati, lómiti, серб.-харв.ла́мати (< ло̀мити), ст.-слав.(прѣ)ламати. Прасл.lamati — ітэратыў да lomiti > ламіць (гл.). Аб ст.-слав. і ст.-рус.ла‑//ло‑ гл. Аткупшчыкоў, Из истории, 245. Сюды ж ламацца ’патрабаваць злучку (аб карове)’ (Касп.) — семантычны перанос з ламацца. Гл. лом.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
level
[ˈlevəl]1.
adj.
1) ро́ўны
a level floor — ро́ўная падло́га
2) гарызанта́льны
3) на тым са́мым узро́ўні
4) адно́лькавы, ро́ўны, адно́лькава ва́жны
to be level in ability — быць адно́лькава здо́льным, мець такі́я са́мыя здо́льнасьці
5) ро́ўны, спако́йны
a level tone — спако́йны тон
6) ураўнава́жаны, разва́жны
a level head — разва́жная галава́
2.
n.
1)
а) пло́ская, гарызанта́льная паве́рхня, ро́ўнядзь f.
1. Зразаць. падрэзваць ножкамі, машынкай (валасы, шэрсць і пад.). Стрыгчы шэрсць. Стрыгчы бараду. □ Летам гаспадар прыбірае валасы пад капялюш, а зімою стрыжэ коратка.Бажко.// Зразаць, падразаць каму‑н. валасы, шэрсць. У школе ёсць машынка. На школьным дварэ ў часе перапынку стрыжэ настаўнік сваіх маленькіх вучняў.Колас.Проста дзівы творыць электрычнасць: нават кароў доіць і авечак стрыжэ...Якімовіч.// Падразаць, караціць траву, галінкі і пад. У старажытным парку ўлетку стрыгуць газоны.Грачанікаў.//Спец. Падразаць, падраўноўваць ворс на тканіне. Стрыгчы бобрык.
2. Падразаць валасы якім‑н. спосабам; стрыгчыся. Стрыгчы валасы пад бокс.
•••
Стрыгчы вачамі — наглядваць на каго‑н., кідаць позіркі на каго‑н. Сват Рыгорка стрыг вачамі, стараючыся непрыкметна кінуць позіркі на маладуху, улавіць яе настрой.Дуброўскі.
Стрыгчы купоны — жыць на рэнту, на працэнты з каштоўных папер.
Стрыгчы ўсіх пад адзін грэбень — раўняць усіх у якіх‑н. адносінах, падганяць пад адно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўня́цца, ‑я́юся, ‑я́ешся, ‑я́ецца; незак.
1. Тое, што і раўнавацца (у 1 знач.). І праўда, Антон, зусім яшчэ юнак, не мог раўняцца з ім: Андрыян — сталы хлопец, прыгожы, статны.Марціновіч.Асіна лапатала нават у бязветраныя дні, пад восень яна рабілася прыгажэйшай ад усіх дрэў, раўняцца з ёй вогненнымі барвамі мог адзін толькі клён, не часты ў нашым лесе.Навуменка.
2. Набліжацца да каго‑, чаго‑н., апынацца нароўні, побач з кім‑н. Клава выйшла наперад, стала раўняцца з Верай.Дуброўскі.Дзяўчына раўняецца, суцішае крок.Кулакоўскі.
3. Станавіцца роўнай, прамой лініяй; выраўноўваць строй. Байцы палка ўдарнага, Раўняйцеся ў стра[і]!Крапіва.Хлеб прывозілі ў чырвонай скрыні на возе. Ён цёпла і свежа пах. Чарга тады раўнялася, расцягвалася яшчэ далей.Адамчык.//заг.раўня́йся! Ужываецца як ваенная, спартыўная і пад. каманда: выраўнаваць рад (рады).
4.перан.; пакім і накаго-што. Імкнуцца стаць такім жа, як той, хто прызнаецца ў якіх‑н. адносінах узорам. Тут цяпер поплеч з намі ідуць старэйшыя таварышы, камуністы, на якіх нам вельмі добра раўняцца, у якіх нам трэба вучыцца, як жыць.Брыль.А калі плакаты заклікалі раўняцца на перадавікоў, дык толькі на тых, аб якіх пісалася ў цэнтральных газетах.Гаўрылкін.На яго [Віктара] паказчыкі раўняліся таварышы.Данілевіч.
5.Зал.дараўняць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
grade
[greɪd]1.
n.
1) кля́са f. (у шко́ле)
2) ступе́нь f., эта́п -у m. (у працэ́се)
3) гату́нак -ку m., сорт -у m., ранг -у m.
grade A milk — малако́ пе́ршага гату́нку
4) адзна́ка, ацэ́нка f.
5) схіл, пака́т -у m.
2.
v.t.
1) разьдзяля́ць на гату́нкі або́ ступе́ні, сартава́ць, клясыфікава́ць