інтэлектуа́л

(лац. intellectualis = разумовы)

чалавек з высокаразвітым інтэлектам; работнік разумовай працы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мысли́тельный мыслі́цельны; (умственный) разумо́вы;

мысли́тельный аппара́т мыслі́цельны апара́т, апара́т мы́слення;

мысли́тельная спосо́бность разумо́вая здо́льнасць, здо́льнасць да мы́слення;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

у́мственный

1. разумо́вы;

рабо́тник у́мственного труда́ рабо́тнік разумо́вай пра́цы;

у́мственные спосо́бности разумо́выя здо́льнасці;

2. (мысленный) мы́сленны; (воображаемый) уя́ўны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

mental [ˈmentl] adj.

1. разумо́вы;

mental development развіццё ро́зуму

2. псіхі́чны, з хво́рай псі́хікай;

mental patients псіхі́чныя хво́рыя

3. псіхіятры́чны;

a mental hospital псіхіятры́чная бальні́ца

4. BrE, slang вар’я́цкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дыскурсі́ўны

(фр. discursif, ад лац. discursus = меркаванне)

які робіцца шляхам лагічных вывадаў, разумовы (проціл. інтуітыўны).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мы́сленный мы́сленны; уя́ўны; (умственный) разумо́вы;

мы́сленный разгово́р мы́сленная (уя́ўная) размо́ва;

мы́сленный о́браз мы́сленны (уя́ўны) во́браз;

мы́сленное пожела́ние пажада́нне ў ду́мках;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інтэлектуалі́зм

(ад лац. intellectualis = разумовы)

кірунак у філасофіі і псіхалогіі, які абсалютызуе працэсы мыслення, адрываючы іх ад жыццёвай асновы і практыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БОКЛЬ (Buckle) Генры Томас

(24.11.1821, Лі, графства Кент, Вялікабрытанія — 29.5.1862),

англійскі гісторык, сацыёлаг-пазітывіст. Прадстаўнік геагр. школы ў сацыялогіі. У асн. працы «Гісторыя цывілізацыі ў Англіі» (т. 1—2, 1857—61) крытыкаваў тэалагічную трактоўку гісторыі. Ставіў сваёй задачай адкрыць заканамернасці гіст. працэсу і паказаць іх дзеянне на прыкладзе шэрагу краін. Гал. фактарам гіст. развіцця лічыў разумовы прагрэс; асаблівасці гіст. развіцця розных народаў, тлумачыў уплывам геагр. асяроддзя, пераважна ландшафту.

Тв.:

Рус. пер. — Этюды. СПб., 1867;

Влияние женіцин на успехи знания. 4 изд. СПб., 1900.

т. 3, с. 207

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

inward

[ˈɪnwərd]

1.

adv.

усярэ́дзіну, уну́тр

2.

adj.

1) нутраны́

2) разумо́вы, духо́вы

inward peace — нутраны́ супако́й

3.

n.

нутраны́ бок, нутро́ n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

рассу́дочный

1. разумо́вы;

рассу́дочная де́ятельность разумо́вая дзе́йнасць;

2. (отвлечённый) адця́гнены, абстра́ктны;

3. (освобождённый от чувства) разва́жны;

рассу́дочная любо́вь любо́ў без пачуцця́, разва́жная любо́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)