до́тык, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Лёгкае дакрананне да чаго-н.

Адчуць д. цёплай далоні.

2. Адно з пяці асноўных знешніх пачуццяў — успрыманне адчуванняў, якія ўзнікаюць пры дакрананні да чаго-н.

Непасрэдны д.

|| прым. до́тыкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эфо́р, ‑а, м.

У старажытнай Спарце — адзін з пяці выбраных на год народным сходам прадстаўнікоў, якія кіравалі палітычным жыццём дзяржавы.

[Ад грэч. éphoros — наглядальнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пять пяць, род. пяці́;

◊

знать как свои́ пять па́льцев ве́даць як свае́ пяць па́льцаў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пяцярны́, ‑ая, ‑ое.

Разм.

1. Які складаецца з пяці аднародных ці падобных частак, прадметаў.

2. Павялічаны ў пяць разоў, большы ў пяць разоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяціты́сячны, ‑ая, ‑ае.

1. Ліч. парадк. да пяць тысяч.

2. Які складаецца з пяці тысяч. Пяцітысячны атрад.

3. Разм. Коштам у пяць тысяч рублёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нюх, -у, м.

1. Здольнасць да ўспрыняцця і адрознівання пахаў (адно з пяці знешніх пачуццяў).

У сабакі добры н.

2. перан. Чуццё, кемлівасць.

У яго добры н. на ўсё новае.

◊

Ні за нюх (панюх) табакі (разм.) — ні за што, дарэмна (загінуць, прапасці).

Сабачы нюх — вострае адчуванне паху.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нанако́рд

(ад нона + акорд)

акорд з пяці рознаіменных гукаў, якія размеркаваны або могуць быць размеркаваны па тэрцыях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пяцібо́р’е, ‑я, н.

Комплекс фізічных практыкаванняў па пяці відах спорту, а таксама спартыўнае спаборніцтва па гэтаму комплексу.

•••

Сучаснае пяцібор’е — від спорту, які ўключае верхавую язду, фехтаванне, стральбу, плаванне, бег па перасечанай мясцовасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квінці́ла

(ісп. quintillo, ад лац. quintus = пяты)

страфа з пяці вершаваных радкоў, злучаных дзвюма рыфмамі або клаўзуламі, пяцірадкоўе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эфо́р

(гр. ephoros)

адзін з пяці выбраных на год народным сходам прадстаўнікоў у Стараж. Грэцыі, якія кіравалі палітычным жыццём дзяржавы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)