Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збуя́лы, ‑ая, ‑ае.
Які збуяў, пышна разросся (пра расліны). За высокім, месцамі, пэўна, збуялым каліўем бульбы з вуліцы амаль не відна тая лазенька, у якой перажыў акупацыю стары Банэдык.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wspaniale
1. вельмі добра; цудоўна; надзвычайна;
2. багата; пышна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
flourishing
[ˈflɜ:rɪʃɪŋ]
adj.
здаро́вы; квітне́ючы, пы́шны, бліску́чы
a flourishing garden — пы́шна разро́слы гаро́д
a flourishing career — бліску́чая кар’е́ра
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
кусці́цца, ‑ціцца; незак.
Расці кустом, разгаліноўвацца ў выглядзе куста. Там расце лён-даўгунец, каласіцца высокае жыта, кусціцца кармавая бульба.Пестрак.Будуць свежым лісцем шалясцець бярозы, Будзе рунь кусціцца пышна па вясне!Васілёк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́піндырыць ’выставіць напаказ, убраўшы пышна; выгаварыць’ (Нас.). Запазычанне з польск.wypindrować ’дзіўна адзецца’. Параўн. польск.pinda ’франціха’. Магчыма, сюды ж чэш.дыял.pinda ’стары паношаны гальштук’. Брукнер (414) супастаўляе з прыпевам pindu‑ryndu. Далей няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расфуфы́раны, ‑ая, ‑ае.
Разм.іран. Занадта пышна і без густу адзеты. На Васілёва вяселле [Святлана] прыязджала, як краля — расфуфыраная, у моднай сукенцы.Даніленка.— Які ён з сябе? — Расфуфыраны такі хлюст. Толькі твар нібы на ім чорт гарох малаціў.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збуя́ць, ‑яе; зак.
Пышна разрасціся націннем на шкоду плоданашэнню. Збуяла бульба. Гарох збуяў. □ Здаецца, калі глядзіш на гэты пагорак сярод балота, то і зямля — плямамі: то блакітная — дзе дурніцы, то чырвона-белая — гэта дзе збуяў і разросся бруснічнік.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Натапы́рыць ’падняць, расставіўшы, пер’е; пышна адзецца’ (Нас.), ’настаражыць вушы; наставіць шэрсць, расставіць пер’е з перапуду, ад дажджу і пад.; растапырыць, ускалмаціць’ (Гарэц.), натопу́рыць ’наставіць, прыўзняць’ (ТС), натапы́рыцца, натупы́рыцца ’распусціць пер’е; надзьмуцца, разгневацца’ (Нас., Сл. ПЗБ; Ян.), натопу́рыцца ’тс’ (ТС), рус.натопы́рить ’падняць, паставіць дыбам пер’е, шэрсць; наставіць вушы; надуцца; пышна адзецца’, натопы́риться ’напыжыцца, ашчацініцца; надуцца, зазлаваць’, польск.дыял.natoperzyć, natoperzyć się ’тс’; сюды ж, відаць, і балг.дыял.натопо́ра, натопо́рвам ’паднімаць, задзіраць угору’. Паводле Пятлёвай (Этимология–1984, 200), на‑то‑пырить, на‑то‑пыриться пры параўнанні з на‑пыриться ’наткнуцца на што-небудзь вострае’ дазваляе вычляніць узмацняльны элемент ‑то‑, які ўяўляе сабой архаічны непрадуктыўны суфікс, параўн. смал.на‑то‑пы‑жить, на‑то‑пыжиться ’пышна апрануцца; ашчацініцца, прыняць ваяўнічы выгляд’; у такім разе да пы́рыць ’распіраць, пучыць’ (гл.). Аднак варыянты з іншым вакалізмам, якія сустракаюцца ў славянскіх мовах, параўн. прыведзеныя вышэй балгарскія словы і рус.дыял.топо́риться ’франціць’, растопо́рить ’рассунуць, растапырыць’, чэш.topořiti ’стаяць калом, не згінацца’ і інш. (Махэк₂, 647 лічыць зыходным корань stop‑, што параўноўвае з літ.stapìnti ’рабіць тугім, цвёрдым’), прымушаюць аднесці разглядаемыя словы да тапы́рыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
таўшчэ́разны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і таўшчэзны. Па краях [дарогі] там-сям пападаліся старадрэвіны-хвоі, што пышна разрасталіся на прасторы, або развіслыя таўшчэразныя дубы, як заможныя старасвецкія гаспадары.Колас.У ночы такія Ідзе Дзед Мароз З таўшчэразным кіем, Што з лесу прынёс.Іверс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)