Разво́й ’свабода, прастор’ (Сцяшк.), ст.-бел.развой ’разгляд, вырашэнне (справы)’ (Ст.-бел. лексікон); рус.дыял.разво́й ’размотка, раскручванне’, польск.rozwój ’развіццё’ і пад. Ад разві́ць (гл. развіцца), як разбой (гл.) ад разбіць; відаць самастойныя ўтварэнні ў славянскіх мовах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Spíelraum
m -(e)s, -räume
1) ме́сца [пляцо́ўка] для гульні́
2) перан.прасто́р(а), свабо́да дзе́янняў
3) тэх. зазо́р
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прасця́гПрастор, шырыня, абшар; вялікая плошча чаго-небудзь (БРС). Тое ж просць (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
непаўто́рны, ‑ая, ‑ае.
Адзіны ў сваім родзе; выключны, асаблівы. Кожная рака, нібы жывая істота, мае свой нораў, свой характар, сваё аблічча, свой непаўторны .. выгляд.В. Вольскі.Прастор лашчыў вока красой непаўторнай і свежай.Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уда́леч, прысл.
Разм. У далёкі прастор, на далёкую адлегласць; далёка ўперад. Карней Пятровіч прыстаўляе да вачэй руку і ўзіраецца ўдалеч.Даніленка.Гучны плёск пакаціўся ўдалеч.Гамолка.Сядзіць Садко, на гуслях грае. Удалеч музыка плыве...Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юна́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да юнака, юнацтва, уласцівы ім. Юнацкае захапленне. Юнацкая мара. □ А працы многа, дзе ні глянь, Прастор юнацкаму запалу.Чарот.Кроў маю доўга пілі каты, сілы юнацкія нішчыў астрог.Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прасця́г ’свабодны, вялікі прастор’ (ТСБМ, Гарэц.). Нульсуфіксальнае ўтварэнне ад прасцяга́ць ’прасціраць, распаўсюджваць’ (Стан.); да цягці (гл.) або да сцяг ’група прадметаў, размешчаных у рад’: сцяг гаравы ’горны хрыбет’ (гл.). Тады першаснае значэнне ’перспектыва’. Укр.простягти́ ’прасцерці, распаўсюдзіць’ разглядаецца як вынік кантамінацыі протягти́ і розтягти́ (ЕСУМ, 4, 607).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ambit
[ˈæmbɪt]
n.
1) ме́жы pl., дыяпазо́н -у m.
2) прасто́р -у m., сфэ́ра f., по́ле n. (дзе́яньня)
3) акру́жнасьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
няла́дны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Дрэнны, нядобры. Ад паварота і да паварота Адным дажджам адкрыты семафор. Няладная, нялёгкая пагода. Спяць самалёты сонца і прастор.Чэрня./узнач.наз.няла́днае, ‑ага, н.Яшчэ на сярэдзіне дарогі адчуў.. [Астап] няладнае.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разло́жысты ’развесісты, раскідзісты (пра дрэва, крону, галіны)’, ’шырокі, адкрыты’, ’які далёка чуецца’ (ТСБМ), ’разгалісты’ (Сл. ПЗБ), ’галінасты’ (Сцяшк. Сл.), ’развесісты’ (Гарэц., Др.-Падб.), рус.дыял.разло́жистый ’які разыходзіцца ў бакі’. Ад раз- і лажыць. Сюды ж разло́г ’абшар, адкрытая прастора’ (ТСБМ), ’прастор, пагоркі, нізіны’ (Сцяшк., Др.-Падб.), разло́г ’рыхлая глеба’ (Касп.).