Ара́тар ’прамоўца’ (БРС), араце́я ’прамова’ (Шпіл.). Фіксуецца ўжо ў XVII ст. (Гіст. мовы, 1, 298; Гіст. лекс., 107, 110: ораторъ, орація). Польск.orator фіксуецца з гэтага ж часу; рус.оратор — з XVIII ст. Беларускае слова з лац.orator, oratio ’тс’ (Юргелевіч, Курс, 118). Фасмер, 3, 148. Параўн. Курс суч., 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэвалюцыяне́р, ‑а, м.
Удзельнік рэвалюцыйнага руху, дзеяч рэвалюцыі. Мядзведзеў быў стары прафесійны рэвалюцыянер, з вялікім вопытам падпольнай работы, і сапраўды незвычайна красамоўны прамоўца.Машара.// Той, хто робіць пераварот у якой‑н. галіне (навуцы, тэхніцы, мастацтве). А. Міцкевіч — рэвалюцыянер у паэзіі і ў жыцці.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчу́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
Паддацца пачуццю хвалявання, замілавання, жалю. Камісар адчуў глыбокую ўдзячнасць да гэтага разумнага, смелага хлопца і расчуліўся да слёз.Шамякін.Прамова .. [Цімохава] была гарачая, сам прамоўца расчуліўся, і сляза вось-вось гатова была скаціцца з яго вострых і хітрых вачэй.Колас.Ваня расчуліўся ад нечаканай ласкі.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
speaker[ˈspi:kə]n.
1.прамо́ўца, дакла́дчык
2. асо́ба, яка́я вало́дае мо́ваю;
be a speaker of French гавары́ць па-францу́зску
3. the Speaker спі́кер (у парламенце)
4. гучнагавары́цель, дына́мік
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vehement[ˈvi:əmənt]adj.
1. гара́чы; запа́льчывы; шалёны (пра чалавека);
a vehement spea ker тэмпера́ментны прамо́ўца
2. мо́цны; пары́вісты; гвалто́ўны;
a vehement protest бу́рны пратэ́ст;
vehement pains во́стрыя бо́лі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
2. Рабіць серабрыстым, надаваць чаму‑н. серабрысты колер, бляск. Месяц серабрыў хвалі, на якіх пагойдваліся бярвенні, — па рацэ сплаўлялі лес.Даніленка.Прамоўца паварочваецца да тых, якія стаяць у парозе, аконнае святло падае яму на шчаку і серабрыць скроню.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
talker
[tɔkər]
n.
1) прамо́ўца -ы m. & f., ле́ктар -а m.
2) гавару́н -а́m.
idle talker — балбату́н -а́m., трапло́ -а́m. & f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Трыбу́н ‘назвы розных службовых асоб у Старажытным Рыме’, ‘грамадскі дзеяч — выдатны прамоўца і публіцыст’ (ТСБМ), ст.-бел.трибунъ ‘службовая асоба ў Старажытным Рыме’ (XVII ст.). Са ст.-польск.trybun < лац.tribūnus ‘чыноўнік’ < tribus; ст.-бел.трибусъ ‘выбарчая акруга ў Старажытным Рыме’, запазычана ў XVI ст. праз ст.-польск.trybus ‘тс’, гл. Булыка, Лекс. запазыч., 36. Лац.tribūnas роднаснае умбр.trifu < іт.tribhu ‘траціна’ < *tri ‘тры’ (спачатку было тры часткі насельніцтва) і і.-е.*bhū̆/bheu̯‑ ‘быць’ (SWO, 1980, 680–681; Чарных, 2, 262; ЕСУМ, 5, 634).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
błyskotliwy
błyskotliw|y
1. бліскучы; эфектны;
~y mówca — бліскучы прамоўца;
~e uwagi — дасціпныя заўвагі;
2. бліскучы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
фасо́ністы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Прыгожага, моднага фасону. Між.. [мужчын] быў і Руды Андрэй, акуратна паголены... у фасоністай гарадской шапцы, — першы ў Куранях палітык і прамоўца.Мележ.У кабінеце дырэктара на сцяне віселі ўзоры прадукцыі — фасоністыя жаночыя сукенкі з рознакаляровага квяцістага шоўку.Ус.// Вычварнага фасону. [Волечка:] — Ён не любіць нічога фасоністага. Калі прасцей — падабаецца.Савіцкі.
2. Фарсісты, франтаваты (пра чалавека). Юля заўважыла, што між сяброў Станіка Ралан быў як бы першым нумарам. Культурны, фасоністы.Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)