увагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Сагнуць, уціснуць унутр чаго-н., зрабіць паглыбленне ў чым-н.

2. Апусціць уніз, схіліць (галаву, плечы і пад.).

3. З цяжкасцю сагнуць.

Дрот цвёрды, насілу ўвагнуў.

|| незак. угіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

уця́ць, утну́, утне́ш, утне́; утнём, утняце́, утну́ць; уця́ў, уцяла́, -ло́; утні́; уця́ты; зак., што (разм.).

1. Адсякаючы, адразаючы, укараціць.

У. канец вяроўкі.

2. у што. Уцягнуць, увабраць унутр (галаву, шыю).

У. галаву ў плечы.

|| незак. уціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уціна́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

паабму́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Абмуляць усё, многае. Паабмульваць плечы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пле́шніца ’вялікая суконная хустка (з махрамі і ў клетку)’ (чавус., Мат. Маг.). Відаць, з *(паплечніца ’хустка, якая накідвалася на плечы’. Да плячо (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раўнапле́чы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае роўныя плечы (у 4 знач.). Раўнаплечы рычаг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэкальтэ́, нескл., н.

1. Вялікі выраз у верхняй частцы жаночага адзення, які адкрывае шыю, плечы, верхнюю частку грудзей.

Глыбокае д.

2. у знач. прым., нязм. Пра жаночае адзенне з такім выразам.

Сукенка д.

|| прым. дэкальтава́ны, -ая, -ае.

Дэкальтаваная сукенка.

Перад люстэркам прыхарошвалася дэкальтаваная дама.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.

1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.

Р. абрус на стале.

2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).

Р. плечы.

◊

Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.

|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Напа́шкі ’накінуўшы на плечы’ (докш., Янк. Мат., Янк. 1, Сцяц., калінк., рагач., Мат. Гом., Мат. Маг.), напа́шку ’тс’ (навагр., Нар. словатв.). З наапашкі ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ліло́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць ліловага. І калыхаўся за плячыма шоўк, ліловасцю аздобіў плечы. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Плячы́ца, плечыца ’сустаў у плячы’ (ТС), ’месца стыку пярэдняй і задняй частак вопраткі’ (Сцяшк. МГ). У выніку кантамінацыі лексем плячо і ключыца. Аналагічна ўкр. плечиці ’плечы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)