АДАПТО́МЕТР

(ад адаптацыя + ...метр),

аптычная прылада для вызначэння адаптацыі вока: змены яго святлоадчувальнасці пры пераходзе ад вял. асветленасці паверхні ці яркасці аб’екта да цемнаты. Адаптометрам вымяраюць парог (мінім. сілу) светлавога раздражнення, якое ўспрымаецца вокам.

т. 1, с. 95

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Крэ́ндзель ’вітая здобная булка’ (ТСБМ). Рус. крендель з ням. Kringel, Krengel. Аб пераходзе > гл. Мартынаў, Слав. акком., 63.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лася́к (зневаж.) ’лысы чалавек’ (глыб., Сл. паўн.-зах.). Да лысы (гл.). Аб пераходзе ы > а (гл.) Карскі 1, 241–242.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Ляле́ць, леле́ць, еле́ць ’блішчаць, пералівацца’ (ТС) — скарочаны варыянт да лялеяць (гл.). Аб пераходзе лʼ > й (йеле́ць) гл. Карскі 1, 322.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

астраво́к м.

1. nselchen n -s, -; iland n -(e)s, -e (паэт., высок.); (на рацэ) Wrder m -s, -;

2. (на пешаходным пераходзе) Verkhrsinsel f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Лага́нка ’ражка’ (Мат. Гом.) — фанетычны варыянт лаханка ’тс’ (гл.). Аб пераходзе х > г у ст.-бел. помніках гл. Карскі, 1, 370–371.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крышталіза́цыя

(ад гр. krystallizo = прасвечваюся, як крышталь)

працэс утварэння і росту крышталёў пры пераходзе рэчыва з газападобнага або вадкага стану ў крышталічны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лугаві́шча ’логава свіней, ямка, якую нагарнулі куры’ (паст., Сл. ПЗБ). Да лагаві́шча, логава (гл.). Аб пераходзе а > у гл. Карскі (1, 112–113).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лэхі ’транты, анучы, парванае адзенне’ (Сцяшк.), ’лахманы’ (свісл., Шатал.; ваўк., Сл. ПЗБ). Да ла́хі (гл.). Аб пераходзе а > э гл. Карскі (1, 104).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лютві́н ’літвін’ (Мал.). Да ліцвін (гл.). Лю‑ замест лі‑ (лы‑), магчыма, пад уплывам народнай этымалогіі са словам лю́ты. Аб аналагічным пераходзе гл. таксама лы́нуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)