Schúlter

f -, -n плячо́

◊ etw. auf die léichte ~ néhmen* — легкава́жна ста́віцца да чаго́-н.

j-m die kálte ~ zéigen — адшы́ць каго́-н., ста́віцца хо́ладна да каго́-н.

auf béiden [zwei] ~n trágen* — двуру́шнічаць

mit den ~n zúcken — паціска́ць пляча́мі

~ an ~ — плячо́ ў плячо́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

плячо́ н.

1. Schúlter f -, -n, Áchsel f -, -n; Blatt n -(e)s, Blätter (жывёлы);

паціска́ць пляча́мі die Schúltern [Áchseln] zúcken;

плячо́ ў плячо́ Schúlter an Schúlter; Séite an Séite;

на плячо́! вайск. das Gewéhr über!;

2. тэх. Arm m -(e)s, -e;

плячо́ рычага́ Hébearm m -(e)s, -e;

гэ́та яму́ па плячы́ разм. das entsprícht séinen Kräften; díeser Sáche [díeser Áufgabe] ist er gewáchsen;

гэ́та яму́ не па плячы́ разм. das geht über séine Kräfte, das überstéigt séine Kräfte

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

shake​2 [ʃeɪk] v. (shook, shaken)

1. трэ́сці; трэ́сціся; калаці́ць; калаці́цца; бо́ўтаць; бо́ўтацца;

shake with fear калаці́цца са стра́ху;

shake smb.’s hand/shake hands (with smb.)/shake by the hand паціска́ць руку́/ру́кі (пры прывітанні);

shake one’s head пакруці́ць галаво́ю (адмоўна)

2. узруша́ць, узру́шваць, хвалява́ць;

shaken by the news узру́шаны навіно́ю

3. дрыжа́ць;

Her voice shook with emotions. Яе голас задрыжэў ад хвалявання.

♦

shake like an aspen leaf дрыжа́ць як асі́навы лісто́к (ад страху)

shake down [ˌʃeɪkˈdaʊn] phr. v.

1. прыстасо́ўвацца, асво́йвацца

2. AmE infml абшу́кваць, абшна́рваць

shake off [ˌʃeɪkˈɒf] phr. v.

1. страса́ць, стрэ́сваць (пыл)

2. пазбаўля́цца (ад кепскага настрою)

shake out [ˌʃeɪkˈaʊt] phr. v. вытраса́ць

shake up [ˌʃeɪkˈʌp] phr. v. устрэ́сваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

shake

[ʃeɪk]

1.

v., shook, shaken

1) трэ́сьці; вытраса́ць

to shake a rug — вы́трасьці дыва́н

2) страса́ць

to shake snow off one’s clothing — абтрэ́сьці сьнег з во́праткі

3) трэ́сьці, ці́снуць, паціска́ць

to shake hands — паці́снуць руку́

4) страса́ць, скалана́ць

The explosion shook the town — Вы́бух страсяну́ў го́рад

5) пахісну́ць (ве́ру)

2.

v.i.

1) страса́цца, абтраса́цца

Sand shakes off easily — Пясо́к лёгка абтраса́ецца

2) трэ́сьціся, калаці́цца, дрыжэ́ць (ад хо́ладу, стра́ху)

3) хіста́цца (пра адва́гу)

3.

n.

1) трасе́ньне n.

2) informal землятру́с -у m

3) мало́чны кактэ́йль (milk shake)

4) Sl. імгне́ньне n.

I’ll be there in two shakes — я бу́ду там умо́мант

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

drücken

1.

vt, vi (auf A)

1) ці́снуць, націска́ць (на што-н), паціска́ць (руку)

j-n in die Árme ~ — мо́цна абня́ць каго́-н.

2) ці́снуць (пра абутак)

den Stémpel ~ — паста́віць пяча́тку

3) паніжа́ць (цэны і г.д.)

4) прыгнята́ць, уціска́ць

◊ die Schúlbank ~ — разм. вучы́цца ў шко́ле; праціра́ць штаны́

wíssen*, wo j-n der Schuh drückt — ве́даць чыё-н. сла́бае ме́сца

2.

(sich)

1) праціска́цца

2) мя́цца (аб фруктах)

3) разм. (von, vor D) непрыкме́тна, скрыва́цца; уві́льваць, ухіля́цца (ад чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

плечо́ в разн. знач. плячо́, -ча́ ср.;

перело́м плеча́ перало́м пляча́;

пра́вое (ле́вое) плечо́ вперёд! воен. пра́вае (ле́вае) плячо́ напе́рад!;

на плечо́! воен. на плячо́!;

плечо́ коромы́сла плячо́ каро́мысла;

◊

на плеча́х проти́вника воен. на пляча́х праці́ўніка;

плечо́м к плечу́ плячо́ ў плячо́;

по плечу́ пад сі́лу, па сі́ле;

не по плечу́ не пад сі́лу;

име́ть го́лову на плеча́х мець галаву́ на пляча́х;

име́ть за плеча́ми мець за пляча́мі;

пожима́ть плеча́ми паціска́ць пляча́мі;

руби́ть с плеча́ сячы́ з-за пляча́;

с плеч доло́й! з плячэ́й дало́ў!;

гора́ с плеч гара́ з плячэ́й;

вы́нести на свои́х плеча́х вы́несці на сваі́х пляча́х;

взвали́ть на пле́чи узвалі́ць на пле́чы;

лежа́ть на плеча́х ляжа́ць на пляча́х.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пле́чы (род. плячэ́й)

1. см. плячо́;

2. только мн., порт. спи́нка ж.;

3. только мн. спина́ ж.;

штурхану́ць у п. — толкну́ть в спи́ну;

4. род. плеч карт. руба́шка;

◊ як гара́ з плячэ́й — как гора́ с плеч;

мець за пляча́мі — име́ть за плеча́ми;

паціска́ць пляча́мі — пожима́ть плеча́ми;

узвалі́ць на п. — взвали́ть на пле́чи;

з плеч дало́ў — с плеч доло́й;

як у бо́га за пляча́мі — как у Христа́ за па́зухой;

вы́везці (вы́несці) на сваі́х пляча́х — вы́везти (вы́нести) на свои́х плеча́х;

стая́ць за пляча́мі — (у каго) стоя́ть за спино́й (у кого);

сядзе́ць за пляча́мі — (чыімі) сиде́ть за спино́й (чьей);

за пляча́мі (у каго) рабі́ць (што) — за спино́й (у кого) де́лать (что);

за пляча́мі не насі́ць — в тя́гость не бу́дет; карма́н не дерёт;

ляжа́ць на пляча́х — лежа́ть на плеча́х;

з чужы́х плячэ́й — с чужо́го плеча́;

мець галаву́ на пляча́х — име́ть го́лову на плеча́х;

на пляча́х праці́ўніка — воен. на плеча́х проти́вника;

ко́сы са́жань у пляча́х — коса́я са́жень в плеча́х, пле́чи — коса́я са́же́нь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трэ́сці, трасу, трасеш, трасе; трасём, трасяце; пр. трос, трэсла; незак.

1. каго-што. Тузаць, штурхаць, хутка рухаць туды і назад або ўверх і ўніз. Была вайна. Была бяда. За грудзі маці часта трэсла І пагражала: — Бацька дасць Табе, хай толькі прыйдзе, неслух... Ляпёшкін. // Ціснуць, паціскаць руку, рукі каму‑н. у знак прывітання, падзякі, віншавання і пад. Камандзір зразумеў, усміхнуўся, падбег да высокага чалавека, схапіў яго за руку і пачаў трэсці. Чорны. — Здарова, Ганька! — трасе аберуч маю руку Лазоўскі. Васілевіч. // Выклікаць дрыжанне чаго‑н. (моцным ударам, выбухам і пад.). [Насця:] — У нас тут дома неспакойна — Падходзіць фронт, бягуць усе, Гарматны гук зямлю трасе. Колас. І раптам адзін, другі, трэці выбух трасе сцены тэатра і срабрыстыя калоны падаюць, трушчачыся, на гледачоў. Мікуліч. // Калоцячы дрэва, прымушаць падаць плады. Чутно, непадалёку ходзіць лівень — Гром мячыкі качае па страсе. А тут такі сухмень, што жнівень Зялёныя антонаўкі трасе. Чэрня. / Пра вецер, буру і пад. Парывісты вецер трос прысады ля хаты, гнаў перад сабой пыл. Паўлаў. Узорную лістоту ясеня суха трос вецер. Савіцкі.

2. (звычайна безас.), каго-што і без дап. Падкідваць, хістаць (пры яздзе па няроўнай дарозе). [Янкель:] — А вы, жанчынкі, прагуляліся б да хвойнічку, пашукалі б грыбкоў!.. А то дарога калдобістая, будзе трэсці, без прыпынку аж да вёскі Касачы паедзем! Гурскі. Алеся вязе Рыгора з сабою — сена мяккае, духмянае, поўны воз наклаў яго ў дарогу сябра Лявон, каб не трэсла. Скрыган.

3. чым. Часта махаць, ківаць чым‑н. Трэсці нагою. Трэсці кулаком. □ — Цяпер усё, — трос барадой дзед. — З унукам пастараліся. Не будзе больш шастаць дзе не след. Даніленка. Коні, і тыя трасуць галовамі, прынюхваюцца і падаюцца бліжэй да вогнішча. Васілевіч. // Размахваць чым‑н. Бачыць лётчык — там унізе Нехта шапкаю трасе, Просіць помачы на крызе, А вада яго нясе... А. Александровіч.

4. што. Перамешваючы, прыгатоўваць што‑н. [Гвардыян:] — Як прыйдзе Папас — хай ідзе [трушанку] трэсці. Зарэцкі.

5. што. Разм. Іграць, танцаваць з элементамі патрэсвання. Трасе «трасуху» на старой скрыпцы дзядзька Цімох. Гарэцкі.

6. каго-што і без дап. Разм. Рабіць вобыск. [Бабка Наста] расказала і пра стажок і пра дзедаву бяду, пра ўварванне ў хату сярод ночы палякаў. Як іх тады калацілі, як трэслі! Колас. У Вілюгі на другі дзень пасля арышту Сяргея быў вобыск. Трэслі ў хаце, у хляве. Навуменка. Жаўнеры шукалі зброю, трэслі вазы, забіралі жывёлу, пускалі ў ход шомпалы і бізуны. С. Александровіч. // перан. Дасканала, дэталёва вывучаць што‑н. Трэслі пільна мы навук законы і трактаты розных мудрацоў, скідвалі паэтаў ненадзённых і часамі ўзносілі іх зноў. Русецкі.

7. каго. Выклікаць дрыжыкі (пра холад, ліхаманку, страх і пад.). Крыху раней, дні за чатыры, цяжка захварэў .. намеснік [Маскаленкі], якога пачала трэсці малярыя. Мележ. — Скрыдлаўскія маладзіцы завіхаюцца ля яго, — ціха засмяяўся Мітрафан, — завіхаюцца і радуюцца, што секвестратара ліхаманка трасе. Бажко. // безас. Пра дрыжыкі, зведаныя кім‑н. Усяго .. [Хвашча] трэсла, і ён нават падумаў: ужо ж ці не трасца прычапілася да яго. Лупсякоў.

8. перан.; каго-што. Выклікаць змены, пазбаўляць ранейшага спакою. Не для гэтага бура Імперыю трэсла, Каб змяніць рэвалюцыю Мірненькім маршам Ад прастола цара Да прэм’ерскага крэсла. Глебка. // Разм. Часта турбаваць каго‑н., не даваць спакою. Тут і пачалі нашага старшыню з усіх бакоў трэсці. У газетах аб ім пішуць, па радыё гавораць, на розныя сходы запрашаюць. «Вожык».

9. што. Разм. Узмахваючы чым‑н., ачышчаць ад чаго‑н. [Маці:] — Лён трэсці будзем. М. Ткачоў.

•••

Латамі трэсці — а) бедна жыць, хадзіць у падранай вопратцы; б) наўмысна паказваць беднасць.

Трэсці (калаціць) кішэні — выдаткоўваць грошы, выдаткоўвацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)