Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
rozluźnić się
rozluźni|ć się
зак. аслабіцца;
poprzęg się ~ł — папруга аслабілася
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
cinch
[sɪntʃ]
n.
1) папру́гаf. (на кані́)
2) Figur. мо́цнае сьціска́ньне
3) Sl. не́шта лёгкае, про́стае, пэ́ўнае
it’s a cinch — пэ́ўная спра́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Прыпо́н ’вяроўка, папруга для прывязвання жывёлы’ (ТСБМ, ТС), ’канавязь’ (Байк. і Некр.), прыпуо́н ’кол ці металічны стрыжань, да якога прывязваюць жывёлін’ (беласт., Сл. ПЗБ), прыпо́н ’кароткі раменьчык на поясе, на якім вісіць нож’ (Маш.), ’забарона’ (ТС), прыпу́на ’мера стрымлівання’ (кам., Жыв. сл.). Рус.дыял.припо́н ’торба з аўсом, якую надзяваюць на храпу каня’, укр.припі́н, припо́на ’вяроўка, якой прывязваюць жывёлу на пашы’; ’перашкода’, польск.przypon ’павадок’, серб.-харв.при́пон ’доўгая вяроўка, на якую навязваюць каня для пасьбы’, балг.при́пун ’доўгая вяроўка для прывязвання снапоў або сена на возе; папруга для прывязвання жывёлы, якую падкоўваюць’. Прасл.*priponъ, аддзеяслоўнае ўтварэнне ад *pripęti з чаргаваннем галосных (БЕР, 5, 731), гл. прыпінаць, да пяць, пну. Параўн. запан (гл.). Гл. таксама Мяркулава, Этимология–1963, 16.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
реме́ньм.
1. рэ́мень, -ня м.;
2.(пояс) рэ́мень, -ня м., папру́га, -гі ж.; дзя́га, -гі ж.;
3.техн. (приводной) пас, род. па́са м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Gürtel
m -s, -
1) по́яс, папру́га, дзя́га, рэ́мень
bis zum ~ im Wásser — па по́яс у вадзе́
2) геагр. по́яс, зо́на
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
accouterments
[əˈku:tərmənts]
n., pl.
1) жаўне́рскі рышту́нак -ку m. (за вы́няткам збро́і й адзе́ньня)
A belt, blanket and knapsack are parts of a soldier’s accouterments — Папру́га, ко́ўдра й напле́чнік — ча́сткі жаўне́рскага рышту́нку
2) асабі́стыя рэ́чы pl.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Сы́рамяць ’нядубленая скура, сырыца’ (ТСБМ), сырамя́тны ’зроблены з сырыцы’ (ТСБМ, Бяльк.), сы́раметны ’скураны’ (Касп.), сы́рамяць, сы́рмець, сы́рміць ’сырыца’ (Сл. ПЗБ), су́рамяць ’тс’, сурамя́тны ’зроблены з сырыцы’ (карэліц., Нар. лекс.), сырымыць, сыръмяць ’гужык у цэпе’ (кругл., маг., ДАБМ, камент., 829), су́рамятка ’раменная ці вяровачная частка пугі’ (стаўб., З нар. сл.), сурамя́ць, сурамя́зь ’сырамяць’ (Сл. ПЗБ), су́рметка ’папруга, повад з сырамяці’ (Сл. ПЗБ), сыро́мец ’вузкая палоска з нявырабленай скуры’ (Сцяшк.), сюды ж, відаць, сы́рамаць ’сырыя дровы’ (Мат. Гом.), сыромі́ть ’амаль дарма’: сыроміть оддала півня (кобр., Сл. Брэс.). Рус.сы́ромять ’сырыца’, сыромя́тный ’выраблены з сырыцы’. Да сыры і мяць (гл.), параўн. кажамя́ка (гл.) і адзначанае ў Даля (IV, 376) “кожа… выделанная очисткой и сильным мятьем”. Да значэння ’сырыя дровы’ параўн. сыромля ’тс’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́мень, ‑меня іраме́нь, ‑мня, мн. рамяні, ‑ёў; м.
1. Доўгая паласа вырабленай скуры. За плячыма была вялікая паходная сумка, на рэмені вісела стрэльба.Самуйлёнак.Моцна скруцілі Міколу рукі назад, аж уеліся рамяні ў цела.Лынькоў.// Скураны пояс, папруга. Стары туга падпяразваўся рэменем, акуратна заліў сваю бараду і выглядаў куды маладзейшым за свае гады.Шчарбатаў.Кастусь адразу падняўся з зямлі, правёў пальцамі пад рэменем, абцягваючы гімнасцёрку на сваёй тонкай .. паставе.Ваданосаў.
2. Доўгая паласа вырабленай скуры або моцнай тканіны, якая служыць для перадачы руху ад аднаго шківа да другога. Прывадны рэмень.
3.толькімн. (рамяні́, ‑нёў). Прыстасаванне для ўвязвання і пераноскі ручнога багажу, якое ўяўляе сабой дзве злучэння перамычкай палоскі скуры або моцнай тканіны са спражкамі. А на іншых ложках — яны яшчэ пахлі свежай фарбай, — ляжалі перавязаныя рамянямі клумкі.Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)