◎ По́пад (пдпыд) ’пакаранне’, ’гібель’ (Юрч., Фраз. 1), ’лупцоўка’, груб. ’пагібель’ (Юрч., Фраз.), попыддзе ’пакаранне’ (Юрч. Выгв.). Ад папасціся ’трапіцца на дрэнным учынку’ > ’быць падраным’. Параўн. укр. попадати ’апынацца ў неспрыяльных умовах’, рус. дыял. попадывать ’атрымліваць прачуханку’. Да папасці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патра́піць, -плю, -піш, -піць; зак. (разм.).

1. у каго-што, на што. Папасці, пацэліць.

Не п. рукой у рукаў.

2. Апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

Як ты сёння патрапіла аж у горад?

3. каму. Дагадзіць.

Яму цяжка п.

4. з інф. Змагчы, здолець зрабіць што-н.

Я не патрапіў дакладна адказаць ім.

|| незак. патрапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Папа́с ’месца, дзе пасецца жывёла; паша; прыпынак у дарозе з мэтай пакарміць коней, падсілкавацца і адпачыць’ (ТСБМ, Яруш.), попа́с ’тс’ (ТС), ’падножны корм’, папа́ска ’падкормка ў дарозе’ (ТСБМ, Янк. 2). Нулявы і з суф. ‑к‑ дэрыват ад дыял. папасці́ < пасці ’папасвіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

попа́сть сов.

1. (куда-л.) тра́піць; папа́сці;

попа́сть на доро́гу тра́піць (папа́сці) на даро́гу;

домо́й мы попа́ли по́здно ве́чером дамо́ў мы тра́пілі (папа́лі) по́зна ўве́чары;

он дово́лен, что попа́л в университе́т ён задаво́лены, што тра́піў ва ўніверсітэ́т;

2. (в кого, во что) папа́сці; тра́піць; пацэ́ліць;

стрело́к попа́л в мише́нь страло́к папа́ў (тра́піў, пацэ́ліў) у мішэ́нь;

пу́ля попа́ла мне в но́гу ку́ля папа́ла (тра́піла) мне ў нагу́;

он попа́л ного́й в грязь ён папа́ў (тра́піў) наго́й у гразь;

в се́ти попа́ло мно́го ры́бы у се́тку папа́ла мно́га ры́бы;

3. безл., разг. папа́сці, уляце́ць;

ему́ попа́ло от роди́телей яму́ папа́ла (уляце́ла) ад бацько́ў;

◊

попа́сть в беду́ тра́піць (папа́сці) у бяду́;

попа́сть в неприя́тное положе́ние тра́піць у непрые́мнае стано́вішча;

попа́сть па́льцем в не́бо тра́піць (папа́сці, пацэ́ліць) па́льцам у не́ба;

попа́сть в са́мую то́чку тра́піць (папа́сці, пацэ́ліць) у са́мую кро́пку;

попа́сть впроса́к тра́піць у няёмкае стано́вішча, укляпа́цца, ашука́цца;

попа́сть по́д руку папа́сці (тра́піць) пад руку́;

ему́ попадёт! яму́ пападзе́ (уляці́ць);

как попа́ло як папа́ла;

где попа́ло дзе папа́ла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

danébengehen

* vi (s) разм. не папа́сці; спудлава́ць; не атры́млівацца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рассе́яцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -се́ецца; зак.

1. Падаючы, сеючыся, рассыпацца ў розныя бакі, папасці ў розныя месцы.

2. Размеркавацца, размясціцца на вялікай прасторы, у розных месцах.

Байцы рассеяліся па лесе.

3. перан. Прайсці, знікнуць (пра якое-н. непрыемнае пачуццё).

Мая трывога не рассеялася.

|| незак. рассе́йвацца, -аецца і рассява́цца, -а́ецца.

|| наз. рассе́йванне, -я, н. і рассява́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

котёл кацёл, род. катла́ м.;

а́томный котёл физ. а́тамны кацёл;

попа́сть в котёл воен. тра́піць (папа́сці) у кацёл.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

mittendrúnter

adv разм. пасяро́д, памі́ж

~ geráten* — папа́сці ў са́мую гу́шчу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ману́ць 1 ’хлусіць’ (ганц., Жыв. сл. і Сл. Брэс.; Ян.). Да мані́ць (гл.).

Ману́ць 2 ’завабліваць’ (Ян.). Укр. ману́ти, рус. цэнтр., паўд. ману́ть ’тс’, ’падклікаць знакамі, рукамі, поглядам’, ’угаворваць паехаць, пайсці куды-небудзь’, ’цягнуць, выклікаць жаданне’. Да мані́ць (гл.).

Ману́ць 3 ’трапіць, папасці куды трэба’ (Бяльк.). Да мані́ць ’прыцягваць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыме́ць ’магчы, змагчы; мець сілу, магчымасць’; каб прыме́ў ’калі б мог’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Некр., Янк. 2, Янк. БП, Жд.; слонім., Жыв. НС), прыйме́ць ’магчы’ (ТС), приме́тсь ’папасці ў рукі’ (Шпіл.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад мець (гл.). Рус. бранск. приме́ть ’магчы’, укр. примі́ти ’тс’, пре́міч ’сіла, найбольшая моц’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)