зда́цца¹, зда́мся, здасіся, зда́сца; здадзімся, здасце́ся, здаду́цца; зда́ўся, здала́ся, -ло́ся; зда́йся; зак.
1. Спыніўшы супраціўленне, прызнаць сябе пераможаным.
З. ў палон.
2. Аслабець, страціць сілы.
Апошні год ён зусім здаўся.
3. Даверыцца каму-, чаму-н., паспадзявацца на каго-, што-н.
Я на вас здаўся, а вы тут вось што робіце.
|| незак. здава́цца, здаю́ся, здае́шся, здае́цца; здаёмся, здаяце́ся, здаю́цца; здава́йся.
|| наз. зда́ча, -ы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пленя́ться
1. (очаровываться) зачаро́ўвацца; (увлекаться) захапля́цца;
2. страд. бра́цца ў пало́н; палані́цца; зачаро́ўвацца; чарава́цца; прыва́блівацца, ва́біцца; см. пленя́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фуражы́р, ‑а, м.
1. Асоба, у абавязкі якой уваходзяць нарыхтоўка, захоўванне і выдача фуражу. Фуражыр калгаса. Фуражыр эскадрона. □ Муж, Федзя, працуе фуражырам на ферме, працадні яму ідуць кожны дзень. Палтаран.
2. Уст. Ваеннаслужачы, які прызначаўся для нарыхтоўкі фуражу. Захапіць у палон фуражыраў ворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
capture
[ˈkæptʃər]
1.
v.t.
захо́пліваць (сі́лаю), лаві́ць, бра́ць у пало́н
2.
n.
1) захо́п -у m.
2) захо́пленае, трафэй -ю m., здабы́ча f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
рабаўні́к, ‑а, м.
Той, хто рабуе каго‑, што‑н.; грабежнік. Ці ён які рабаўнік, ці злыдзень, навошта б спыняць яму гэтага мірнага таўстуна, настаўляць на яго пісталет, тым болей рабаваць, калі б не фашызм, не вайна, не палон з тысячамі пакут і зняваг. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сдаться в разн. знач. зда́цца, мног. паздава́цца;
сдаться в плен зда́цца (паздава́цца) у пало́н;
сдаться на про́сьбы зда́цца на про́сьбы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пабра́ць, ‑бяру, ‑бярэш, ‑бярэ; ‑бяром, ‑бераце; зак., каго-што.
Узяць, забраць усё, многае або ўсіх, многіх. Пабраць усе рэчы. Пабраць усіх у палон. □ Людзі пабралі сваё дабро ды падаліся ў лес ад вайны хавацца. Якімовіч. [Люба:] Апусцела вёска. Усю моладзь пабралі. Каго на фронт, а каго ў турму. Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плён ’тое, што вырашчана, ураджай’ (ТСБМ, Яруш.; гродз., Рафаловіч). З польск. plon, якое з прасл. *pelnъ (для зах. і паўд. слав. моў), *polъ (для ўсх.-слав.) ’прыбытак з поля альбо з поля бітвы — з вайны’ < і.-е. *peln‑o‑s/*poln‑o‑s, параўн. літ. pel̃nas ’даход, прыбытак’, лат. peļņa ’тс’, ст.-інд. paṇaḥ ’заклад’, pāṇatē ’дзейнічае, мяняе, купляе, хоча атрымаць прыбытак’. Гл. таксама палон.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
prison
[ˈprɪzən]
1.
n.
1) астро́г -у m., турма́, вязьні́ца f.
2) пало́н -у m.
prison camp — ля́гер для вае́ннапало́нных або́ паліты́чных вя́зьняў
2.
v.t.
пасадзі́ць у вастро́г
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дасе́дзецца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца і дасядзе́цца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм.
1. Тое, што і даседзець, дасядзець.
2. Прасядзеўшы, прабыўшы доўга дзе‑н., наклікаць на сябе якія‑н. непрыемнасці, бяду. — Я ўжо даўно думаю — што мне рабіць, — загаварыў Валодзя. — Так можна даседзецца да таго, што нехта прыйдзе, возьме мяне і ў палон да немцаў завядзе. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)