ты́чыцца (каго, чаго) несов. каса́ться, име́ть отноше́ние (к кому, чему);

гэ́та мяне́ не т. — э́то меня́ не каса́ется;

гэ́та не т. спра́вы — э́то не име́ет отноше́ния к де́лу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хозя́йский

1. гаспада́рскі;

2. (хозяйственный, заботливый) гаспада́рлівы; гаспада́рскі;

хозя́йское отноше́ние к де́лу гаспада́рлівыя (гаспада́рскія) адно́сіны да спра́вы;

хозя́йский глаз гаспада́рскае во́ка;

де́ло хозя́йское разг. спра́ва ва́ша (твая́, яго́, яе́).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГАГО́ЦКІ Сільвестр Сільвестравіч

(17.1.1813, г. Камянец-Падольскі, Украіна — 11.7.1889),

украінскі багаслоў, філосаф, педагог. Скончыў Кіеўскую духоўную акадэмію (1837). Прафесар гэтай акадэміі (1841—51) і Кіеўскага ун-та (1851—86). Вял. ўвагу аддаваў пытанням гіст.-філас. навукі ў яе ўзаемаадносінах з самымі рознымі галінамі навук. і грамадскага жыцця. Спрабаваў крытычна пераасэнсаваць гегелеўскую і інш. ідэаліст. сістэмы з хрысц. пазіцый. Аўтар «Філасофскага лексікона» (т. 1—4, 1857—73), які быў, па сутнасці, першай у Расіі спробай філас. слоўніка. Свае філас. погляды свядома падпарадкоўваў абароне праваслаўя, крытыкаваў матэрыялізм як вучэнне, што вядзе да атэізму.

Тв.:

Критический взгляд на философню Канта. Киев, 1847;

О характере философии средних веков // Современник. 1849. № 6;

Обозрение системы философии Гегеля. Киев, 1860;

Введение в историю философии. Киев, 1871;

Философский словарь... Киев, 1876;

Философия XVII и XVIII вв. в сравнении с философиею XIX в. и отношение той и другой к образованию. Вып. 1—3. Киев, 1878—84.

т. 4, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

переда́точный перада́тачны;

переда́точный механи́зм перада́тачны механі́зм;

переда́точный акт перада́тачны акт;

переда́точная на́дпись фин. перада́тачны на́дпіс;

переда́точное отноше́ние мех. перада́тачныя адно́сіны;

переда́точный вал мех. перада́тачны вал;

переда́точный биле́т ж.-д. перада́тачны біле́т.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

относи́ться​I несов.

1. (проявлять своё отношение) адно́сіцца, ста́віцца; абыхо́дзіцца (з кім, чым);

2. (иметь касательство) ты́чыцца, даты́чыцца, даты́чыць; (принадлежать) нале́жаць; адно́сіцца;

3. мат. адно́сіцца;

4. страд. адно́сіцца; заліча́цца, залі́чвацца; см. относи́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фарма́льны в разн. знач. форма́льный;

~ныя асаблі́васці слоў — форма́льные осо́бенности слов;

атрыма́ць ф. дазво́л — получи́ть форма́льное разреше́ние;

~ныя адно́сіны да спра́вы — форма́льное отноше́ние к де́лу;

~ная дэмакра́тыя — форма́льная демокра́тия;

○ ~ная ло́гіка — форма́льная ло́гика

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ста́віцца I несов., страд. ста́виться; стро́иться, сооружа́ться; устана́вливаться; предъявля́ться; поднима́ться; вменя́ться; проставля́ться; см. ста́віць

ста́віцца II несов. (проявлять своё отношение к кому-, чему-л.) относи́ться;

дрэ́нна с. — (да каго-небудзь) пло́хо относи́ться (к кому-л)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АДНО́СІНЫ,

1) філасофская катэгорыя, якая адлюстроўвае адзін з аб’ектыўных момантаў узаемасувязі рэчаў, абумоўленай матэрыяльным адзінствам свету. Існаванне, спецыфічныя ўласцівасці і развіццё рэчаў залежаць ад сукупнасці іх адносін да інш. рэчаў. Паняцце аб адносінах узнікае як вынік параўнання дзвюх ці больш рэчаў па выбранай (зададзенай) аснове (прыкмеце). Калі аснова параўнання не адвольная, то і адносіны як вынік параўнання таксама не адвольныя, іх анталагічны статус у дадзеным выпадку праяўляецца ў існаванні асновы (пры гэтым самі адносіны можна разглядаць як уласцівасць гэтай асновы).

Адрозніваюць унутраныя адносіны частак рэчы і яе знешнія адносіны з інш. рэчамі, адносіны істотныя і неістотныя, неабходныя і выпадковыя і інш. Істотныя агульныя ўстойлівыя адносіны паміж з’явамі выступаюць як закон іх развіцця і функцыяніравання. Асаблівы характар маюць грамадскія адносіны, вывучэнне якіх дае ключ да разумення сутнасці чалавека і гісторыі грамадства. Тыпы і ўласцівасці адносін, законы іх узаемасувязі вывучаюцца тэорыяй пазнання, логікай, матэматыкай, агульнай тэорыяй сістэм. 2) Эмацыянальна-валявая ўстаноўка асобы на што-небудзь (выказванне яе пазіцыі).

Літ.:

Уемов А.И. Вещи, свойства и отношения. М., 1963;

Райбекас А.Я. Вещь, свойство, отношение как философские категории. Томск, 1977;

Проблема связей и отношений в материалистической диалектике. М., 1990.

У.К.Лукашэвіч.

т. 1, с. 124

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

акружа́ць несов.

1. (становиться, размещаться вокруг кого-, чего-л.) окружа́ть; (обводить чем-л. — ещё) опоя́сывать; окаймля́ть;

2. (обводить чем-л. вокруг) окружа́ть;

3. оцепля́ть;

4. воен. окружа́ть; осажда́ть;

5. перен. (устанавливать к кому-л. определённое отношение) окружа́ть;

1-5 см. акружы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

измени́ть​I сов. (сделать иным) змяні́ць; (видоизменить) відазмяні́ць, перайна́чыць; (переменить — ещё) разг. перамяні́ць;

измени́ть вне́шний вид змяні́ць зне́шні вы́гляд;

измени́ть соотноше́ние кла́ссовых сил змяні́ць суадно́сіны кла́савых сіл;

измени́ть констру́кцию маши́ны змяні́ць канстру́кцыю машы́ны;

измени́ть жизнь перайна́чыць жыццё;

измени́ть отноше́ние перамяні́ць адно́сіны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)